Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie przygotowuje się do kompleksowej modernizacji zbiornika wodnego w Wiśle Czarnem. Podpisanie umowy z firmą, która wykona zaplanowane prace, nastąpi prawdopodobnie w najbliższych tygodniach. Koszt remontu szacowany jest na 24 mln zł.
Zbiornik w Wiśle Czarnem to jeden z kluczowych obiektów hydrotechnicznych w regionie wodnym Małej Wisły. Został wybudowany w miejscu połączenia Białej i Czarnej Wisełki, a jego długą na 280 m i wysoką na 36 m tamę przekazano do użytkowania pod koniec 1973 r.
Na co dzień Jezioro Czerniańskie pełni dwie główne role – retencyjną i przeciwpowodziową, ponadto zaopatruje w wodę mieszkańców gmin Wisła, Ustroń, Skoczów, Dębowiec, a nawet Strumień. W ciągu 50 lat wiślański zbiornik wiele razy potwierdził swoje znaczenie, ratując Śląsk Cieszyński przed niszczycielskimi falami powodziowymi, m.in. w latach 1980, 1997 i 2010. Dodatkowo woda zgromadzona w misie zbiornika bywa wykorzystywana dla podniesienia przepływów w okresach suszy.
„Z tego typu sytuacjami od kilkunastu lat mamy do czynienia właściwie każdego roku” – przekonują specjaliści, problem jednak w tym, że od pół wieku wiślańska zapora nie była kompleksowo remontowana. Pojemność zbiornika zmalała w tym czasie o milion metrów sześc., co stanowi 20 procent pierwotnego stanu.
„Zapora została wzniesiona na przełomie lat 60. i 70. i obecnie jej eksploatacja, ze względu na stan techniczny, jest ograniczona. Wpływa to na dostępność wody dla mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, a także ograniczenie potencjału rozwojowego bazy turystycznej” – przyznają urzędnicy Ministerstwa Infrastruktury.
W lutym tego roku wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski rozmawiał więc o remoncie z przedstawicielami Wód Polskich oraz z burmistrzem Wisły Tomaszem Bujokiem. Z danych przedstawionych na spotkaniu pod Baranią Górą przez dyrekcję Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach wynika, że modernizacja zbiornika jest niezbędna dla utrzymania jego dotychczasowej funkcji. Zakres koniecznych prac dotyczy zaś głównie przelewu stokowego, niecki wypadowej oraz przesłony przeciwfiltracyjnej.
„Niezbędne prace modernizacyjne muszą objąć doszczelnienie istniejącej przesłony na lewym przyczółku oraz poprawę skuteczności istniejących systemów drenażowych w lewej i prawej pachwinie zapory. Planowane prace powinny też dotyczyć przelewu stokowego oraz objąć remontem powierzchnie betonów płyty dennej wlotowych sekcji przelewu stokowego, podpory i spodu płyty dennej. Wszystkie powierzchnie murów bocznych niecki wymagają pilnej naprawy” – informowały wówczas służby pasowe Ministerstwa Infrastruktury.
Zdaniem urzędników realizacja inwestycji pozwoli na pełne wykorzystanie możliwości retencyjnych i alimentacyjnych zbiornika, a w okresie „niżówek” zabezpieczy przed nadmiernym przesychaniem gleby. Burmistrz Wisły zwrócił jednak uwagę, że Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej nie dysponują żadnym alternatywnym ujęciem wody pitnej. W przypadku poważnej awarii zbiornika nie będą więc w stanie zapewnić dostaw wody kranowej na znacznym obszarze powiatu cieszyńskiego.
Minister Przemysław Koperski zapewnił jednak o priorytetowym znaczeniu remontu Jeziora Czerniańskiego. Wody Polskie od dawna starały się o przyznanie pieniędzy z Unii Europejskiej i zimą trwała procedura weryfikacji tych dokumentów. – Na dzień dzisiejszy wszystkie zaplanowane działania idą w dobrym kierunku – zapewniał wiceminister.
I faktycznie, w sierpniu, w ramach postępowania przetargowego, Wody Polskie wyłoniły wykonawcę zaplanowanych prac. Procedura przedłuża się jednak, ponieważ inny z oferentów (niewybrany w postępowaniu) odwołał się do Krajowej Izby Odwoławczej Urzędu Zamówień Publicznych.
„Urząd Zamówień Publicznych ogłosił postanowienie kończące postępowanie odwoławcze w tej sprawie 20 września. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie RZGW w Gliwicach oczekuje teraz na doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Podpisanie umowy z wykonawcą nastąpi zaś bezzwłocznie po otrzymaniu wskazanych dokumentów” – informuje Linda Hofman, rzecznik prasowa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w Gliwicach, dodając, że modernizacja obiektów zbiornika wodnego w Wiśle Czarne obejmuje m.in. drenaż skarpy odpowietrznej, remont przelewu stokowego oraz sieci piezometrów (służących do monitoringu jakości wód). Prace mają zaś na celu przede wszystkim poprawę trwałości budowli.
„Zrealizowane działania zwiększą ochronę przed zalaniem terenu, w tym użytków rolnych poniżej zbiornika Wisła Czarne. Przywrócą również pełną możliwość piętrzenia wód oraz poprawią retencję zbiornika, umożliwiając zwiększenie alimentowania wody w korycie rzeki poniżej w przypadku jej niedoborów. Zarazem realizacja zadania zabezpieczy zasoby wody pitnej dla mieszkańców gmin położonych poniżej” – zapewnia Linda Hofman, przypominając jednocześnie, że zbiornik w Wiśle Czarne wymiernie przyczynił się do ograniczenia skutków ostatniej, wrześniowej powodzi, ścinając falę wezbraniową o około jedną trzecią.
