Czas na nowy rozdział w historii Bielskiej Orkiestry Kameralnej. Kierownictwo nad funkcjonującym w Bielskim Centrum Kultury zespołem kameralistów objął dyrygent młodego pokolenia Mateusz Walach.
36-letni Mateusz Walach otrzymał podwójną misję. 1 listopada został nie tylko dyrygentem, ale i kierownikiem Bielskiej Orkiestry Kameralnej. W tej pierwszej roli w przeszłości występował gościnnie, więc zna już orkiestrę. Nie jest mu obca także z innych powodów. – Jestem bielszczaninem od urodzenia i ukończyłem bielską szkołę muzyczną w klasie wiolonczeli. Wiemy, że od lat orkiestrę zasilali właśnie absolwenci i nauczyciele tej szkoły – mówi nowy szef orkiestry.
Zespół kameralistów działa w charakterze orkiestry projektowej. Muzycy nie będą więc na etatach. Jak tłumaczą w Bielskim Centrum Kultury, koncerty orkiestry po ostatnich zmianach będą odbywać się – jak dotąd – głównie w tej instytucji, noszącej imię Marii Koterbskiej, ale także m.in. w obiektach sakralnych. W założeniu orkiestra ma odpowiadać na potrzeby miasta i jego mieszkańców, uświetniając na przykład najważniejsze miejskie uroczystości.
Nowością jest to, że kierownictwo objął nie instrumentalista zasiadający w szeregach orkiestry, a dyrygent. – To ułatwi mi misję przebudowy orkiestry. Jednak zmiany przybiorą formę ewolucji, a nie rewolucji – wskazuje Mateusz Walach. Mówiąc wprost, orkiestra zostanie odmłodzona. – To długofalowy projekt i takiż proces. Liczymy na dobrą współpracę z Zespołem Państwowych Szkół Muzycznych w Bielsku-Białej i co roku angażowanie do orkiestry najzdolniejszych absolwentów. Chcemy, by trafiali tu najlepsi. Co więcej, założenie jest takie, by z czasem około 80 procent muzyków pochodziło właśnie z Bielska-Białej. Sądzę, że to się uda, tym bardziej biorąc pod uwagę to, jaką kuźnią talentów jest nasza szkoła muzyczna i jak wielu jej absolwentów, a także byłych muzyków Bielskiej Orkiestry Kameralnej, zasila zawodowe orkiestry w całej Polsce i poza jej granicami. Nasza orkiestra, dzięki regularnym koncertom i ambitnym projektom, także ma duże szanse wznieść się na bardzo wysoki poziom – stwierdza dyrygent. – Tymczasem posiłkujemy się wieloma muzykami spoza naszego regionu. Na pewno będziemy też zapraszać ciekawych solistów i angażować się w nietuzinkowe projekty. Sam też nie zawsze stanę za pulpitem, bo dla rozwoju orkiestry dobrze jest zapraszać także innych dyrygentów – przybliża nowy kierownik.
Mateusz Walach jest absolwentem Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach na Wydziale Dyrygentury Symfoniczno-Operowej w klasie prof. Szymona Bywalca oraz na Wydziale Jazzu i Muzyki Estradowej w klasie kompozycji i aranżacji prof. Andrzeja Zubka. Ponadto uzyskał dyplom managera kultury Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Był stypendystą Bielska-Białej w dziedzinie kultury i sztuki oraz beneficjentem akademickiego stypendium rektora, nagradzającego najlepszych studentów. Został wyróżniony w konkursie na najlepszego studenta RP Studencki Nobel 2012 na szczeblu uczelnianym i wojewódzkim.
Jest laureatem wielu konkursów muzycznych, m.in. Grand Prix XVII Big Band Festiwalu w Nowym Tomyślu, przyznanej Big Bandowi Mateusza Walacha. Był uczestnikiem IV Międzynarodowej Akademii Dyrygentów w Radomiu (maestro Jonathan Brett), brał udział w dyrygenckich kursach mistrzowskich Colina Mettersa, Larrego Livingstone’a, Kimcherie Lloyda, Gabriela Chmury i Rafała Jacka Delekty. W 2010 roku założył i od tego czasu prowadzi Orkiestrę Kameralną Silesian Art Collective.
Występował ze znanymi polskimi orkiestrami, chórami i zespołami, w tym Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej, Filharmonią Szczecińską, Orkiestrą Muzyki Nowej czy Chórem Polskiego Radia. Współpracował z takimi gwiazdami muzyki popularnej, jak Marcin Wyrostek, Andrzej Piaseczny, Jacek Cygan, Felicjan Andrzejczak i Golec uOrkiestra. Ponadto dyrygował koncertami, podczas których śpiewali Stanisław Soyka, Igor Herbut, Olga Bończyk, Natalia Niemen, Olga Szomańska, Andrzej Lampert czy Robert Janowski. W 2022 roku zrealizował, jako kierownik muzyczny i dyrygent, koncert świąteczny dla TVP. Aranżacje u niego zamawiali i wykonywali m.in.: Filharmonia Opolska, Orkiestra Tomka Szymusia (Taniec z Gwiazdami), Orkiestra Grzegorza Urbana (Festiwal w Opolu), Camerata Silesia, Teatr Polski w Bielsku-Białej, Teatr Muzyczny w Gliwicach, Opera Śląska, Krystyna Prońko i Teatr Korez. Jako kompozytor, aranżer, dyrygent i producent muzyczny zrealizował kilka płyt, m.in. Justyny Steczkowskiej, Joanny Woś i NOSPR, Zdzisławy Sośnickiej, Beaty Kozidrak, Beaty Bednarz, Enej, zespołu Feel i innych. Objął kierownictwo muzyczne popularnych musicali i spektakli, w tym – znanym bielszczanom – „Człowieka z La Manczy” Teatru Polskiego.
Przypomnijmy, że Bielska Orkiestra Kameralna działa od 1982 roku, wykonując bardzo zróżnicowany repertuar – od baroku, przez muzykę współczesną, aż do muzyki popularnej i rozrywkowej. Od początku występowali w niej wybitni instrumentaliści, na co dzień pracujący w najlepszych zespołach orkiestrowych na południu Polski. W przeszłości, gdy utwory wymagały większej obsady, przyjmowała nazwę Bielskiej Orkiestry Festiwalowej. Bielska Orkiestra Kameralna kojarzona jest z najważniejszymi bielskimi festiwalami, w tym Sacrum in Musica oraz Festiwalem Kompozytorów Polskich. W wielu projektach uczestniczyły znakomite chóry i angażowano wybitnych solistów oraz dyrygentów. Historia orkiestry pod tym względem robi ogromne wrażenie, bowiem spośród wielkich postaci dość wymienić dyrygentów Krzesimira Dębskiego, Andrzeja Marko czy Andrzeja Zubka oraz solistów Adama Makowicza, Gheorghe’a Zamfira, Urszulę Dudziak i Zbigniewa Wodeckiego. Przez pierwsze dziesięć lat stanowisko kierownika artystycznego BOK zajmował Tadeusz Kocyba, od roku 1992 funkcję tę pełnił Witold Szulakowski, a później Jacek Stolarczyk, którego następcą został teraz Mateusz Walach.
