Panie Wójcie, w grudniu została przyjęta uchwała budżetowa na rok 2025 wraz z Wieloletnią Prognozą Finansową. Na konstruowanie tego budżetu złożyło się wiele czynników, w tym sytuacja gminy po powodzi. Proszę wskazać kilka priorytetów tego budżetu, ze wskazaniem na efektywne wykorzystanie środków zewnętrznych.
16 grudnia Rada Gminy Bestwina przyjęła budżet na rok 2025 oraz Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2025-30. Plan budżetu na rok 2025 to – 97 044 912 zł po stronie dochodów, natomiast 90 907 412 zł po stronie wydatków z czego m.in. na inwestycje założono 15 156 944 zł, oświatę – 38 905 744 zł, administrację – 9 532 810 zł, transport i łączność – 7 455 250 zł, infrastrukturę wodno-kanalizacyjną – 2 736 000 zł, kulturę – 2 850 800 zł, czy sport – 7 722 200 zł.
Przyjęty budżet to w mojej ocenie bezpieczny plan finansowy na trudne czasy, który na pewno będzie się zmieniał w zależności od dynamiki sytuacji finansowej państwa, ale jednocześnie ma na celu rozwój naszej gminy. Zdaję sobie sprawę z tego, że potrzeb i oczekiwań mieszkańców jest znacznie więcej, niż dają to możliwości- nie tylko finansowe- ich realizowania. Dziękuję jednak Radnym Gminy Bestwina za okazane zrozumienie, zaufanie i jego przyjęcie. Jak podkreślałem na komisjach oraz sesjach Rady Gminy, czy zebraniach sołeckich w trakcie roku budżetowego wiele razy będę prosił o jego zmiany, które w zależności od możliwości pozyskania środków zewnętrznych, czy innych czynników, pozwolą realizować kolejne, czasem niezaplanowane inwestycje. Mamy przecież wnioski zgłaszane przez rady sołeckie, samych mieszkańców czy to na zebraniach wiejskich, czy w formie petycji, bądź interpelacji radnych, które często od kilku lat czekają na realizację. Proszę mi wierzyć, żaden z tych głosów nie jest mi obojętny, gdyż też jestem mieszkańcem tej gminy i na sercu leży mi jej dobro i wielopłaszczyznowy, zrównoważony rozwój. Takie było moje główne założenie, z którym szedłem do wyborów z pełną świadomością, że zostanę z tego rozliczony.
Wracając jednak do tematu budżetu gminy na rok 2025 – w skład budżetu, jak już wcześniej wspomniałem, wchodzi wiele zadań własnych gminy, poczynając od oświaty, poprzez służbę zdrowia, organizacje społeczne, mienie komunalne, i inne działania, na inwestycjach kończąc.
Oprócz wcześniej planowanych zadań inwestycyjnych, na które pozyskano już środki zewnętrzne, konieczne jest wykonanie remontów i odbudowy obiektów gminnych, które zniszczone zostały przez powódź. W roku bieżącym realizowana będzie modernizacja infrastruktury sportowo rekreacyjnej w gminie Bestwina, na którą pozyskano środki z Rządowego Funduszu Polski Ład, remont ul. Starowiejskiej w Bestwinie z udziałem środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Ukończony został remont ul. Prusa i Konopnickiej w Bestwinie oraz budowa głównej nitki kanalizacji w części Kaniowa (na Ochmanowcu), gdzie rozpoczęły się już prace związane z przyłączaniem poszczególnych gospodarstw do sieci na preferencyjnych warunkach, realizowane przez naszą spółkę Kombest. W najbliższym czasie rozpoczną się także prace na obiekcie UKS „Set” Kaniów.
Projektowana jest przebudowa drogi powiatowej, ul. Witosa w Kaniowie, wraz z budową chodnika dla pieszych na odcinku od przejazdu kolejowego do skrzyżowania z ul. Dankowicką i Krzywolaków. Będziemy czynić starania, by przekonać Powiat Bielski do złożenia wniosku o dofinansowanie tej inwestycji ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Warto podkreślić, że zarząd dróg powiatowych, przy wsparciu środków własnych naszej gminy, w najbliższych dniach rozpocznie przebudowę ul. Kubika w Janowicach. Jest to odcinek 0,5 km od strony ul. Janowickiej. Pragnę jednak zapewnić, że czynimy starania, by w najbliższej przyszłości wyremontowana została pozostała jej część. Wykonywany jest także projekt przebudowy ul. Kwiatowej w Bestwinie, która zostanie zgłoszona do Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Planujemy także wykonanie kolejnych dokumentacji projektowych, które umożliwią aplikowanie o środki zewnętrzne jak i krajowe kolejnych dróg gminnych. W centrum naszej uwagi jest chociażby m.in. ul. Osiedlowa w Kaniowie, ul. Akacjowa, Ofiar Wojny i Sokołów w Bestwinie, Targanicka w Janowicach, bądź Starowiejska, Ślosarczyka i Ładna w Bestwince.
Po powodzi wystąpiliśmy o środki m.in. na odbudowę mostu w ciągu ul. Leszczynowej w Bestwinie, remont ul. Polnej w Bestwinie, ul. Łabędziej w Kaniowie, ul. Długiej w Bestwince, ul. Miodowej w Janowicach. Te i inne obiekty są w trakcie kontroli i weryfikacji przez Wydział Zarządzania Kryzysowego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, a realizacja zadań będzie możliwa po pozytywnej weryfikacji i uzyskaniu środków na ich wykonanie – na co liczymy. Z informacji, które posiadamy do odbudowy po powodzi zakwalifikowano po weryfikacji na terenie naszej gminy dwie drogi powiatowe – Hallera i Gandora w Bestwinie, gdzie rozpoczęły się już prace dokumentacyjne, a realizacja ma być wykonana w systemie dwuletnim. W najbliższych tygodniach zaprezentuję raport wypracowany przez gminny zespół ds. odbudowy po powodzi, zgodnie z którym przystąpimy do konkretnych działań i inwestycji zmierzających do minimalizacji skutków tego typu zjawisk w przyszłości. Zresztą niektóre prace już zostały wykonane lub są na etapie realizacji.
Końcem pierwszego kwartału planujemy także przystąpić do zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Będzie to ostatnia możliwość wprowadzenia zmian przed uchwaleniem planu ogólnego, do sporządzenia którego również przystąpimy w roku bieżącym z udziałem środków zewnętrznych.
Priorytetem pozostaje jednak wymiana sieci wodociągowej. Wykonano już dokumentację projektową jej wymiany od ul. Witosa w Bestwinie do ul. Pszczelarskiej w Janowicach wraz z budową hydroforni. Obecnie intensywnie śledzimy możliwość pozyskania dofinansowania na realizację tego zadania. Staramy się też o pozyskanie środków na wymianę dalszych odcinków sieci. Będziemy także chcieli pozyskać środki na budowę kanalizacji sanitarnej.
Oprócz wyżej wymienionych zadań w trakcie oceny są wnioski na dofinansowanie ze środków europejskich takich zadań jak: modernizacja Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, termomodernizacja zabytkowego pałacu Habsburgów w Bestwinie, czy też budowa instalacji odnawialnych źródeł energii dla budynków użyteczności publicznej w Gminie Bestwina, przebudowa placu zabaw przy Klubie Malucha „Puchatek” w Kaniowie. Przygotowujemy się do naborów, które w najbliższym czasie ogłosi LGD Ziemia Bielska (poprawa dostępu do infrastruktury publicznej oraz ochrona dziedzictwa kulturowego), LGR Bielska Kraina, czy WFOŚiGW w Katowicach. Duże nadzieje na pozyskanie dodatkowych środków pokładam w ponownym przystąpieniu naszej gminy do Stowarzyszenia Region Beskidy. Jednak z niecierpliwością oczekujemy na ogłoszenia naborów na realizację dużych, kluczowych inwestycji, takich jak np. kanalizacja, infrastruktura drogowa, rozbudowa i modernizacja obiektów użyteczności publicznej, do których pod względem dokumentacyjnym jesteśmy już, bądź w najbliższym czasie będziemy przygotowani.
Tak jak w latach ubiegłych nie zapominamy także o organizacjach i stowarzyszeniach działających na terenie naszej Gminy. Dlatego też w budżecie założyliśmy pewne środki, które będą wsparciem dla ich działalności.
Sprawne zaopatrzenie mieszkańców w dobrej jakości wodę uczynił Pan jednym z priorytetów swojego programu wyborczego i pracy już w charakterze wójta. Firma Kombest pracuje pod nowym kierownictwem, jednak nadal jakość wody i jej ceny wzbudzają liczne pytania. Czego wobec tego możemy spodziewać się w gospodarce wodnej w roku 2025?
Po objęciu stanowiska skoncentrowałem się na zapewnieniu bieżącej wody mieszkańcom, ponieważ okazało się, że nie jest to takie oczywiste i są miejsca na mapie naszej gminy, gdzie nie było jej już od bardzo długiego czasu. Przebudowaliśmy połączenie z wodociągiem Aqua na granicy Bestwiny i Komorowic. Dodatkowo wykonano podłączenie do wodociągów w Czechowicach, które zapewnia dodatkową wodę dla Kaniowa. Cały czas realizowane są prace w Stacji Uzdatniania Wody, które już umożliwiły nam dystrybucję wody z własnego ujęcia. Pierwszy krok, czyli zabezpieczenie dostępu do dobrej jakości wody został już zatem wykonany. Kolejną kwestią jest wymiana sieci wodociągowej, aby dobrej jakości woda docierała do wszystkich odbiorców. Pragnę zaznaczyć, że uzdatniona woda z gminnego ujęcia jest bardzo dobrej jakości, natomiast problemem jest stan sieci wodociągowej. Zaprojektowaliśmy już, jak wcześniej wspomniałem wymianę sieci wodociągowej na odcinku od ul. Witosa w Bestwinie do ul. Pszczelarskiej w Janowicach wraz z budową hydroforni. Dodatkowo wystąpiliśmy z wnioskiem do Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności na modernizację sieci wodociągowej w rejonie ul. Janowickiej, Miodowej i Korczaka w Janowicach. Trwają również prace projektowe nad kolejnym odcinkiem wymiany sieci w Janowicach oraz w sołectwach gdzie sieć jest azbestowa lub stalowa.
Co do ceny wody. Ceny wody są wynikiem wielu czynników, w tym kosztów jej zakupu czy produkcji. Na dzień dzisiejszy na podstawie danych, taryfy za wodę i ścieki ustalają Wody Polskie. Warto podkreślić, że w dobie znacznego wzrostu cen energii konieczna jest budowa niezależnych jej źródeł, co też realizowane będzie przez władze spółki, oczywiście z udziałem środków zewnętrznych.
Rada Gminy Bestwina przyjęła program ochrony środowiska na lata 2024-27 z perspektywą do roku 2029. Jakie kroki podejmie gmina Bestwina, aby chronić środowisko naturalne i poprawić jakość powietrza? Czy planowane są inwestycje w odnawialne źródła energii lub działania na rzecz efektywności energetycznej?
Program Ochrony Środowiska (POŚ) przedstawia aktualny jego stan oraz definiuje niezbędne działania, które zmierzają do poprawy jego stanu. Kluczowe jest powiązanie rozwoju gospodarczego ze wzrostem jakości życia ludności i poprawą stanu środowiska przyrodniczego. Główne obszary ochrony środowiska opisane w POŚ to: powietrze atmosferyczne, gospodarka wodno-ściekowa, gospodarka odpadami, zasoby wodne, zasoby geologiczne i kopaliny.
W zakresie ochrony środowiska do naszych głównych działań należą:
1. Prowadzenie w budynku Urzędu Gminy Punktu Konsultacyjnego „Czyste powietrze”.
2. Bezpłatne usuwanie i utylizacja azbestu z posesji mieszkańców w ramach pozyskanego dofinansowania z WFOŚiGW.
3. Udzielanie dofinansowań w ramach Gminnego Programu Ograniczania Niskiej Emisji. W tym roku Gmina planuje rozpisać nowy program dofinansowań, jednak na razie analizowane są kwestie prawne związane z możliwością dalszego dotowania kotłów gazowych.
4. Oszczędzanie energii elektrycznej (wyłączanie w nocy lamp oświetlenia ulicznego).
5. Ograniczanie zanieczyszczenia wód i gleb poprzez budowę kanalizacji sanitarnej; w przygotowaniu jest dokumentacja projektowo – kosztorysowa na skanalizowanie południowej części gminy Bestwina (jeszcze w tym roku będzie złożony wniosek o dofinansowanie do FENIKSa).
6. Ograniczanie zanieczyszczenia wód i gleb poprzez kontrole mieszkańców w zakresie regularnego wywozu z przydomowych osadników.
7. Prowadzone są kontrole firm będących poza systemem śmieciowym, w zakresie posiadania umów na wywóz odpadów.
8. Prowadzone są kontrole palenisk w domowych kotłach w zakresie spełniania wymogów tzw. uchwały antysmogowej oraz spalania śmieci.
9. Działania edukacyjne (zakup i dystrybucja ulotek z informacjami o czystym powietrzu, a także zasad poprawnej segregacji odpadów).
10. Działania edukacyjne w szkołach poprzez programy zewnętrzne WFOŚiGW np. Zielona Pracownia, Eko-Pracownia pod chmurką, itp.
11. Coroczna akcja – Sprzątanie rzeki Wisły w Kaniowie.
12. Sadzenie drzew.
13. Promowanie i wspomaganie inwestycji w odnawialne źródła energii.
Co bardzo ważne, planowane są inwestycje w odnawialne działania energii lub działania na rzecz efektywności energetycznej. I tak:
1. Gmina Bestwina oczekuje na ocenę wniosku złożonego w ramach FESL2021-2027 (Fundusze Europejskie dla Śląska 2021-2027) na budowę instalacji OZE na budynkach użyteczności publicznej (fotowoltaika oraz fotowoltaika z magazynem energii na wybranych budynkach – GOK, Muzeum, Hala Sportowa w Kaniowie, Ośrodek Rekreacji i Sportów Wodnych w Kaniowie, SP ZOZ w Bestwinie, Szkoły, Przedszkola, budynek Urzędu Gminy.
2. Sukcesywnie wymieniane są lampy oświetlenia ulicznego (przestarzałe lampy sodowe zastępowane są energooszczędnymi lampami LED).
3. Wykonano dokumentację projektowo – kosztorysową na zastąpienie dotychczasowego oświetlenia w budynkach oświatowych, nowym energooszczędnym oświetleniem LED. Prace budowlane będą sukcesywnie wykonywane w poszczególnych szkołach i przedszkolach.
4. Gmina Bestwina jest członkiem Klastra Energii Powiatu Bielskiego. Długofalowym celem klastra jest zapewnienie lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, poprawa lokalnego środowiska naturalnego oraz zwiększenie konkurencyjności i efektywności ekonomicznej lokalnej gospodarki.
Poproszę o komentarz w sprawie stawek i zasad odbioru odpadów. Po zmianie przepisów z frakcji odpadów zmieszanych wykluczone zostały tekstylia, nie ma poza tym możliwości odbioru spod posesji trawy, czy też gałęzi. Czy jest szansa na zmianę obowiązujących zasad?
Od 1 lutego 2025 roku obowiązuje stawka wynosząca 39 zł miesięcznie od mieszkańca (ze zwolnieniem 1 zł za kompostowanie). Warto wyjaśnić, że system gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie powinien się bilansować, co oznacza, że wpływy z pobranej od mieszkańca opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinny pokrywać wydatki roczne na cele związane z pokrywaniem kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi (odbiór, transport, zagospodarowanie, PSZOK, koszty administracyjne). W postępowaniu przetargowym na gospodarowanie odpadami w roku 2025 wystąpił znaczny wzrost stawek w porównaniu z rokiem poprzednim. Od stycznia 2025 r. za jedną tonę odpadów (1 Mg) Gmina Bestwina będzie ponosić opłatę 1158,84 zł brutto (odpady odbierane z posesji) oraz 1077,84 zł brutto (odpady odbierane z PSZOK). Wzrost w stosunku do roku 2024 wynosi odpowiednio 261,50 zł i 128,53 zł. Ustalając stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami od 1 mieszkańca wzięto pod uwagę ilości odpadów w gminnym systemie w latach poprzednich, szacunkową ilość, która osiągnięta została do końca roku 2024 oraz szacunkową ilość w roku 2025. Wyliczono, że w celu pokrycia przewidywanych kosztów konieczne jest zwiększenie obowiązującej obecnie stawki o 9,00 zł.
Również od 1 stycznia 2025 r. w całym kraju wprowadzony został obowiązek selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych. Oznacza to, że zużyte ubrania, tekstylia domowe oraz inne materiały tkaninowe nie mogą być wrzucane do pojemników na pozostałości po segregowaniu. W naszej gminie można je oddawać bezpłatnie w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) w Kaniowie. Obecnie analizujemy techniczne i finansowe możliwości odbioru tych odpadów spod posesji na zasadach podobnych do funkcjonującej już zbiórki odpadów wielkogabarytowych (jeden lub dwa razy do roku). W takim przypadku wymagane będzie przeprowadzenie konsultacji społecznych i uzyskanie pozytywnej opinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w zakresie zmiany regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Bestwina. Dopuszczamy taką możliwość, że odbiór tej frakcji nastąpi jeszcze w tym roku, w ramach obecnej umowy z firmą odbierającą odpady. Ostateczna decyzja w tej sprawie nie została jeszcze podjęta. Nie rozważamy natomiast na razie możliwości odbioru spod posesji trawy czy gałęzi w ramach obowiązującej umowy. Przygotowując przetarg na rok 2026 dokonamy symulacji kosztów z uwzględnieniem odbiorów odpadów zielonych spod posesji, natomiast już dziś można powiedzieć, że na pewno będzie to wymagało podniesienia stawki.
Wielu mieszkańców zadaje pytania dotyczące rozkładu jazdy autobusów Komunikacji Beskidzkiej i obowiązujących cen biletów. Czy w pana ocenie gmina Bestwina jest dobrze skomunikowana z ośrodkami miejskimi takimi jak Bielsko-Biała, czy Czechowice-Dziedzice? Jak Urząd Gminy w Bestwinie może wpływać na poczynania Beskidzkiego Związku Powiatowo-Gminnego?
Beskidzki Związek Powiatowo Gminny tworzy 11 jednostek samorządu terytorialnego. Związek jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego o charakterze użyteczności publicznej, a wykonawcą tego zadania jest Operator, którym jest Komunikacja Beskidzka. Linie autobusowe funkcjonujące na terenie gminy Bestwina zapewniają dojazd zarówno do szkół jak i zakładów pracy w Czechowicach – Dziedzicach oraz Bielsku – Białej. Ostatnio zadawane pytania mieszkańców dotyczą optymalizacji sieci komunikacyjnej, jaką od 1 stycznia 2025 wprowadziła Komunikacja Beskidzka. Nowe oraz zmienione trasy przejazdów, a także nowe rozkłady jazdy opracowane zostały między innymi w oparciu o analizy ilości osób jeżdżących poszczególnymi autobusami oraz wcześniejsze petycje mieszkańców (również naszej gminy) sugerujących wspomniane zmiany. Obecne ceny biletów są na optymalnym poziomie.
Należy zaznaczyć, że znacząca większość mieszkańców korzystających z komunikacji jest zadowolona z obecnego funkcjonowania linii komunikacyjnych na naszym terenie. Zgłaszane uwagi dotyczą głównie tego, że autobusy nie jeżdżą tylko z terenu naszej gminy, ale często również przez gminę sąsiednią Wilamowice (sołectwa Dankowice, Stara Wieś). Taki układ linii wynika właśnie z tego, że nie posiadamy własnej komunikacji a jesteśmy członkami większego związku i planowanie rozkładów nie dotyczy tylko nas. Trzeba jasno powiedzieć, że komunikacja publiczna nigdy nie zapewni i nigdy nie zapewniała możliwości dowiezienia każdego w dowolne miejsce i o każdej porze. Gmina Bestwina jest członkiem zgromadzenia Beskidzkiego Związku Powiatowo Gminnego. Zgromadzenie jest organem stanowiącym i kontrolnym związku. Gmina może wnioskować np. o zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów, ale każdorazowo wiąże się to ze zwiększoną dopłatą. Na dzień dzisiejszy kwota dopłaty zbliża się do 1 mln złotych rocznie. Warto podkreślić, że władze komunikacji są elastyczne i w miarę możliwości reagują na sugestie kierowane przez pasażerów lub samorządy.
Rozmawiał: Sławomir Lewczak
Materiał płatny powstał przy współpracy z Gminą Bestwina
