Książnica Cieszyńska słynie przede wszystkim ze swych zabytkowych kolekcji, jednak w ciągu 30 lat istnienia powiększyła swe zbiory o… prawie 46 tysięcy nowych nabytków! Największą ich część stanowią książki (prawie 30 tys.) i czasopisma (8426 roczników), ale do nadolziańskich zbiorów trafiają również kolekcje specjalne.
Składają się na nie tzw. dokumenty ikonograficzne, m.in. fotografie, widokówki, ekslibrisy (3012), rękopisy (2108), mapy (564) oraz tzw. dokumenty życia społecznego – druki ulotne, plakaty, ulotki (478). Wśród współczesnych nabytków Książnicy Cieszyńskiej znalazło się także 97 starych druków, czyli wydawnictw opublikowanych do roku 1800.
Ale to jeszcze nie wszystko, ponieważ oprócz materiałów „papierowych” wśród nabytków Książnicy są także mikrofilmy (836), dyski optyczne (170) oraz obiekty trójwymiarowe (897) – artefakty, które trafiły nad Olzę jako składniki prywatnych spuścizn książkowych.
„Przeważającą część nabytków, bo aż 29213 jednostek (ok. 64 proc.) otrzymano bezpłatnie, 12634 (ok. 27 proc.) zakupiono, a 4078 (ok. 9 proc.) pozyskano w inny sposób, np. w drodze wymiany międzybibliotecznej” – informuje Małgorzata Szelong, kierowniczka Działu Gromadzenia, Opracowania i Udostępniania Zbiorów Książnicy Cieszyńskiej. Dodaje, że bibliotece najbardziej zależy na materiałach związanych ze Śląskiem Cieszyńskim w jego historycznych granicach. W magazynach placówki gromadzone są więc wszelkie ukazujące się na rynku nowości regionalne, które w znacznej większości trafiają do biblioteki zupełnie bezpłatnie dzięki życzliwości autorów, wydawców, drukarń i redakcji z obu stron Olzy.
W ciągu trzech dekad istnienia magazyny Książnicy zasiliły także cenne druki i archiwalia należące do Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, materiały z likwidowanych bibliotek cieszyńskiego Koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Polskiego Związku Esperantystów (z zabytkowymi wydawnictwami sięgającymi początków ruchu esperanckiego w pierwszej dekadzie XX w). W 2002 r. parafia św. Marii Magdaleny w Cieszynie powierzyła Książnicy w depozyt zbiory Biblioteki i Archiwum Dekanatu Cieszyńskiego.
zbiory o podobnym charakterze stanowią materiały z biblioteki i archiwum parafii katolickiej w Zebrzydowicach oraz parafii katolickiej w Kończycach Wielkich” – informuje Małgorzata Szelong i zaznacza, że w ciągu trzydziestu lat zbiory Książnicy wzbogaciły się o materiały pochodzące z najcenniejszych prywatnych kolekcji książkowych na Śląsku Cieszyńskim. „Do najobszerniejszych spuścizn, jakie trafiły do biblioteki, należą materiały z księgozbiorów regionalistów Jana Brody (1911-2007) i Józefa Pilcha (1913-1995), polonisty i germanisty prof. Edmunda Rosnera (1930-1998), historyków prof. Józefa Chlebowczyka (1924-1985) i dr. Stanisława Zahradnika (1932-2023) czy kolekcjonerki Marii Skalickiej (1923-2002)” – wymienia.
Spośród innych bibliofilów i regionalistów, których zbiory wzbogaciły zasoby Książnicy Cieszyńskiej, Małgorzata Szelong wskazuje też dr. Edwarda Buławę (1925-2002), Józefa Golca (1935-2017), Tadeusza Kopoczka (1930-2018), Władysława Oszeldę (1907-2005), Władysława Sosnę (1933-2020), Józefa Mazurka (1891-1968), Henryka Trzaskalika (1900-1986).
kolei wśród prywatnych spuścizn o charakterze zabytkowym uwagę zwracają materiały z bibliotek pastora Józefa Nierostka (1901-1943) oraz nauczycieli: Szczepana Grudniewicza (1890-1956), Franciszka Kulisiewicza (1888-1971), Łucji Monné (1908-1991), Rudolfa Ramszy (1907-2003). Wzbogaciły one zbiory Książnicy o szereg unikatowych druków, przede wszystkim o charakterze regionalnym.
„Podkreślić należy, że większość z nich została przez właścicieli lub ich spadkobierców ofiarowana do zbiorów Książnicy całkowicie bezpłatnie” – zaznacza Małgorzata Szelong.
Na co dzień znaczącego wsparcia udziela Książnicy także Donacja im. Zbigniewa Michejdy, utworzona w 2003 r. przez Barbarę Michejdę-Pinno. Za jej sprawą cieszyńska biblioteka wzbogaciła się o 1668 pozycji. Z funduszy Donacji sfinansowane zostały m.in. zakupy kilku prywatnych spuścizn bibliofilskich, a także szeregu niedostępnych na polskim rynku publikacji z zakresu historiografii Śląska wydanych w Niemczech i Stanach Zjednoczonych.
„Znaczną część spośród przekazanych Książnicy przez Donację materiałów stanowią pamiątki rodzinne Michejdów. Członkowie tej wybitnie zasłużonej dla Śląska Cieszyńskiego rodziny przekazali Książnicy w sumie ponad 600 jednostek ewidencyjnych materiałów, które złożyły się na imponujące archiwum, obejmujące m.in. publikacje, dokumenty, korespondencję i fotografie. Wśród innych nabytków pochodzących ze zbiorów rodzinnych wymienić można m.in. materiały do dziejów rodziny Buzków, archiwalia przekazane do zbiorów Książnicy przez rodziny cieszyńskich legionistów oraz rodziny ofiar zbrodni katyńskiej” – pisze Małgorzata Szelong.
