W tym roku może zabraknąć na pensje dla nauczycieli szkół powiatowych z Żywca, Milówki i Węgierskiej Górki, które prowadzi Starostwo Powiatowe w Żywcu! Brakującą kwotę szacuje się na około 6 mln zł! Dlaczego aż tyle?
Od dobrych tygodni widać, że sytuacja jest napięta: odbywają się liczne spotkania i narady włodarzy z dyrektorami szkół. W ostatnim czasie – o czym KRONIKA BESKIDZKA pisała jako pierwsza – zdecydowano, aby dokonać cięć w etatach pracowników bibliotek szkolnych w Zespole Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych w Żywcu, I Liceum Ogólnokształcącym w Żywcu i Zespole Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Żywcu. Od września 2025 roku będzie przez to łącznie mniej o 1,4 etatu bibliotekarza, co rocznie ma dać 167 700 zł oszczędności. To jednak tylko kropla w morzu potrzeb.
Szukanie oszczędności
Coraz częściej słychać o zaleceniach kierowanych od powiatowych włodarzy dla dyrektorów szkół w poszukiwaniu oszczędności. Pojawiają się pytania, czy starczy na pensje dla nauczycieli: a chodzi o 579 etatów nauczycielskich! Podczas prac Zarządu Powiatu Żywieckiego stwierdzono: „Zarząd zapoznał się z przewidywanymi brakami w wynagrodzeniach i pochodnych, i tym samym o zagrożeniach związanych z realizacją zadań oświatowych 2025/2026”.
Podczas sesji Rady Powiatu Żywieckiego o szczegóły dotyczące tego zapisu dopytywał radny powiatowy Jacek Seweryn. – Co to za zagrożenia? Co to za sytuacja? Mamy dopiero pół roku 2025 – pytał zdziwiony radny Jacek Seweryn.
Starosta żywiecki przyznał, że zagrożenia są bardzo poważne. – Zmieniło się finansowanie oświaty. W tym roku nie mamy już do czynienia z subwencją oświatową, ale z tzw. potrzebami oświatowymi. Krótko mówiąc: my przedstawiamy te potrzeby oświatowe, a na poziomie Ministerstwa Edukacji Narodowej jest to weryfikowane. I mamy taką sytuację, że tutaj pojawia się podobny mechanizm jak w przypadku służby zdrowia. Mamy zapis, że będzie to dotyczyć również 2026 roku, bo patrząc na potrzeby oświatowe, które teraz wykazujemy w 2025 roku, w przypadku, gdy okaże się, iż są jakieś braki, to będzie nam to wypłacone za obecny rok dopiero w 2027 roku – tłumaczył starosta Adrian Midor.
Andrzej Widzyk, dyrektor Wydziału Oświaty i Wychowania w Starostwie Powiatowym w Żywcu, dodał, że sytuacja finansowa w oświacie się pogorszyła. – Z nieznanych nam bliżej przyczyn nie została przydzielona kwota 4,5 mln zł dla Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Żywcu. W związku z tym zostało wysłane pismo do Ministerstwa Edukacji Narodowej i czekamy na odpowiedź. Wcześniej subwencja oświatowa była naliczana według stanu uczniów na 30 września. Natomiast w zeszłym roku w październiku dowiedzieliśmy się, że została naliczona na dzień 15 maja, o czym zostaliśmy poinformowani kilka miesięcy po czasie. Nie jesteśmy w stanie nic zweryfikować. Natomiast udało nam się zweryfikować tyle, że wiemy, iż tzw. waga nie została nam naliczona. W przypadku pozostałych szkół mamy taką sytuację, iż wzrosły koszty utrzymania tych placówek. Dokładną kwotę do określenia, na ile jesteśmy na minus, będziemy w stanie określić pod koniec października tego roku. Jeśli zaś chodzi o same pensje dla nauczycieli, gdybyśmy otrzymali wspomniane brakujące 4,5 miliona złotych, to wówczas spodziewamy się, że wypłaty, być może, domknęłyby się w kwocie minusowej na około 1,5 mln zł. Taką wiedzę mamy na dzisiaj – stwierdził Andrzej Widzyk.
Z ostrożnej wypowiedzi dyrektora wynika, że na obecną chwilę na zabezpieczenie na pensje dla nauczycieli brakuje aż 6 milionów złotych! I nawet gdyby zdarzyło się, że do budżetu powiatu wpłynęłyby brakujące 4,5 mln zł dla żywieckiego SOSW, to i tak na pensje brakowałoby jeszcze 1,5 mln zł!
Starosta pisze listy
Jak ustalił portal żywieckie starostwo 28 maja zwróciło się do Ministerstwa Edukacji Narodowej o skorygowanie błędu, jaki powstał w systemie informacji oświatowej, który w konsekwencji spowodował brak naliczenia tzw. wagi P9 dla uczniów w szkole przysposabiającej do pracy nr 1 w SOSW w Żywcu. – Na 15 maja SOSW posiadał 79 uczniów, w tym w tzw. wadze P7 – 32, a w tzw. wadze P9 – 47 uczniów. W wyniku błędu Starostwo Powiatowe w Żywcu nie otrzymało potrzeb oświatowych na 47 uczniów w wadze P9, z czego dla 10 uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, w oddziałach specjalnych w szkołach podstawowych i ponadpostawowych, co spowodowało zaniżenie potrzeb oświatowych na kwotę 4 694 611,05 zł. Z uwagi na zaistniałą sytuację prosimy o skorygowanie niezawinionego przez powiat błędu i wyrównanie potrzeb oświatowych na rok 2025. Nowa formuła finansowania zadań oświatowych i wprowadzenie tzw. potrzeb oświatowych wyliczonych na 15 maja, bardzo negatywnie wpłynęła na płynność finansowania szkół i placówek prowadzonych przez powiat. Wykazany brak środków finansowych należnych powiatowi w kwocie 4 694 611,05 zł może spowodować utratę zdolności do sfinansowania wynagrodzeń dla nauczycieli w roku bieżącym. Dlatego zwracam się o potraktowanie sprawy jako pilnej i wymagającej niezwłocznego uregulowania – podkreśla w piśmie do ministerstwa starosta Adrian Midor.
Wcześniej, bo 12 maja, wicestarosta żywiecki przesłał pismo do dyrektorów szkół powiatowych. Na wstępie przypomniał o zmianach w sposobie wyliczeń i finansowaniu oświaty. W dalszej części pisma uczulił dyrektorów, aby m.in. poprawnie wpisywali uczniów z orzeczeniami i wytycznymi oraz na bieżąco aktualizowali dane i sprawdzali czy zapisały się one w systemie. – Odpowiedzialność za błędnie wprowadzone dane ponosi dyrektor szkoły – zaznaczył wicestarosta Stanisław Kucharczyk.
– Najważniejsze zmiany nastąpiły przy finansowaniu dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Potrzeby tej młodzieży zostały podzielone na kilka wag (…) Na 2025 rok powiat otrzymał 143 793 459 zł, w tym 5 proc. podwyżki dla nauczycieli zaplanowane od 1 stycznia oraz wzrost dotacji dla placówek niepublicznych. Niestety po pierwszym kwartale okazało się, że realna kwota, z uwzględnieniem zabezpieczenia minimalnych wydatków rzeczowych oraz zabezpieczeniu minimalnych środków na wypłatę dotacji dla szkół i placówek niepublicznych, wyniosła 148 654 946 zł. Zatem realny niedobór środków na wypłatę m.in. wynagrodzeń dla nauczycieli w szkołach i niepublicznych placówkach wyniesie w 2025 roku 4 861 487 zł. (…) Jednocześnie wskazuję, że zostają wstrzymane zgody na wypłatę oszczędności wynikających z „wynagrodzeń chorobowych” w postaci dodatkowych premii od miesiąca maja aż do odwołania – stwierdził wicestarosta.
Pismo wicestarosty wskazujące na braki ponad 4,8 mln zł pochodzi sprzed ponad dwóch miesięcy. Tymczasem braki – jak wynikało z informacji niedawno przekazanej przez dyrektora Andrzeja Widzyka – sięgałyby już około 6 mln zł.
Odpowiedź ministerstwa
W ubiegłym tygodniu do starostwa wpłynęła odpowiedź z Ministerstwa Edukacji Narodowej. – Wszelkie zmiany wynikające z różnicy danych przyjętych do podziału potrzeb oświatowych, w stosunku do danych rzeczywistych z systemu informacji oświatowej dotyczących 2025 roku, zostaną wyrównane poprzez rezerwę na uzupełnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. (…) Obecnie Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Ministerstwem Finansów pracują nad mechanizmem wyrównania dochodów samorządów. Wyrównanie to obejmie nieprawidłowości w naliczeniu kwot potrzeby oświatowych na 2025 roku, wynikających z błędów powstałych przy agregowaniu danych. Samorządy zostaną wkrótce poinformowane o sposobie korekty dochodów na 2025 rok – napisał m.in. w odpowiedzi Marcin Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w Ministerstwie Edukacji Narodowej.
To dobra wiadomość, ale martwić może, że ministerstwo nie podaje nawet przybliżonej daty, kiedy pieniądze mogłyby trafić do żywieckiego starostwa. Dodatkowo niepokoić może stwierdzenie, że dwa ministerstwa dopiero pracują nad „mechanizmem wyrównania dochodów samorządów”.
Tymczasem pojawiają się głosy, aby podnieść dodatek dla nauczycieli za wychowawstwo w klasach szkół powiatowych. Z takim wnioskiem wystąpiła niedawno wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Żywieckiego Marzena Pietraszewska. Obecnie taki dodatek kształtuje się w wysokości 300-340 złotych. Najwięcej otrzymują wychowawcy w klasach maturalnych i w szkołach branżowych. Wniosek, który wiceprzewodnicząca złożyła podczas sesji Rady Powiatu Żywieckiego, nie został skomentowany przez starostę Adriana Midora ani też przez kogokolwiek z pozostałych członków Zarządu Powiatu Żywieckiego…
