Stowarzyszenie Samorządowe Ziemi Cieszyńskiej, nawiązujące do wieloletniej współpracy w ramach Związku Komunalnego Ziemi Cieszyńskiej, tradycyjnie 11 listopada organizuje Uroczystą Sesję Rad Samorządów Ziemi Cieszyńskiej. Podczas tego wydarzenia osoby szczególnie zasłużone dla samorządów lokalnych regionu zostają uhonorowane Laurami Ziemi Cieszyńskiej – Srebrnymi Cieszyniankami oraz Honorową Złotą Cieszynianką.
Tegoroczna uroczystość za nami. W podniosłej atmosferze do grona wyróżnionych osób dołączyli kolejni społecznicy, działacze, twórcy, będący filarami rozwoju swoich miejscowości, inspirujący innych do działania.
Laury Honorowej Złotej i Srebrnej Cieszynianki mają formę statuetek przedstawiających kwiat haquetia epipactis – cieszynianki wiosennej. Projekt został wyłoniony w konkursie w 1997 roku, którego laureatem został cieszyński plastyk Henryk Jasiński – autor zarówno przestrzennego modelu statuetki, jak i jej graficznego wizerunku.
W latach 1997-2025 statuetkę Srebrnej Cieszynianki otrzymało łącznie 400 osób. W tym samym okresie przyznano również pięć statuetek Złotej Cieszynianki (1997-2001), 28 statuetek Honorowej Złotej Cieszynianki (1998-2025).
W tym roku laur Honorowej Złotej Cieszynianki otrzymała dr Joanna Jurgała-Jureczka – za wybitne zasługi w dokumentowaniu i popularyzowaniu życia oraz twórczości Zofii Kossak i rodziny Kossaków, a także za konsekwentne promowanie dziedzictwa i kultury Śląska Cieszyńskiego. Jej działalność naukowa, literacka i społeczna od lat umacnia poczucie tożsamości regionalnej oraz buduje mosty między tradycją a współczesnością.
Oto laureaci Srebrnych Cieszynianek w 2025 roku.
Brenna – Helena Lipowska, mistrzyni krawiectwa, hafciarka, znawczyni stroju ludowego i społeczniczka, której życie odzwierciedla głęboką więź z Brenną i Śląskiem Cieszyńskim. Od lat jej praca i pasja wzbogacają dziedzictwo kulturowe regionu. Należy do nielicznych osób potrafiących z pełnym znawstwem wykonać tradycyjne elementy stroju cieszyńskiego i beskidzkiego – od kabotków i zapasek po brucliki i gunie. Jej dzieła cechuje precyzja, wierność dawnym wzorom i wysoka wartość artystyczna.
Chybie – Mirosław Staniek, nauczyciel, zawodowo związany ze Szkołą Podstawową nr 1 w Chybiu, także jako jej dyrektor, ponadto działacz w klubie RKS Cukrownik Chybie, trener tenisa stołowego. W przeszłości radny Rady Gminy Chybie, dziś piastuje mandat radnego Rady Powiatu Cieszyńskiego, gdzie przewodniczy Komisji Kultury, Sportu i Promocji oraz Komisji Zdrowia i Pomocy Społecznej. W swojej pracy zawodowej i społecznej kieruje się troską o dobro wspólne, łącząc kompetencje pedagoga, menedżera i społecznika. Jego pasja, zaangażowanie i konsekwencja sprawiły, że wywarł trwały wpływ na rozwój edukacji, sportu i kultury w gminie Chybie i całym regionie Śląska Cieszyńskiego.
Cieszyn – Piotr Gruchel, pedagog, muzyk, twórca, animator kultury, realizator dźwięku i filmowiec. Pierwsze doświadczenie zdobywał udzielając się muzycznie w cieszyńskim ruchu amatorskim lat 60. i 70, oraz na studiach. Pracując w latach 1979-1986 w szkolnictwie, pozostawiał wszędzie ślad działalności artystycznej, mierzony licznymi wyróżnieniami dla swoich zespołów wokalnych. 40 lat był związany z Zespołem Pieśni i Tańca „Ziemi Cieszyńskiej” im. Janiny Marcinkowej jako akompaniator, chórmistrz, czynny muzyk kapeli, aranżer, a w latach 2006 do 2022 kierownik muzyczny zespołu. Z Zespołem brał udział w licznych koncertach krajowych i zagranicznych, w tym prestiżowych festiwalach folklorystycznych, na których Zespół zdobywał liczne nagrody i trofea.
Dębowiec – Zofia Legierska, od 2009 roku przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Dębowcu, które na przestrzeni lat podejmowało wiele wyzwań konkursowych, uczestniczyło w lokalnych wydarzeniach, współpracuje z Gminnym Ośrodkiem Kultury, Sportu i Turystyki, Szkołą i Przedszkolem w Dębowcu, Ludowym Klubem Sportowym „Strażak” w Dębowcu, jak również z miejscową Ochotniczą Strażą Pożarną. Członkowie i członkinie Koła na czele z Zofią Legierską aktywnie biorą udział w wielu wydarzeniach, które odbywają się na terenie Gminy Dębowiec. Dbają o zaspokojenie potrzeb kulinarnych mieszkańców i gości. Członkowie KGW Dębowiec rozwijają się także artystycznie, mają na swoim koncie filmiki, scenki kabaretowe i recytatorskie, popisy wokalne.
Goleszów – Krystian Kamieniorz, od 1998 roku, pielęgnując wielopokoleniowe tradycje rodzinne, prowadzi w Godziszowie gospodarstwo rolne o profilu roślinnym. Wraz z żoną Kariną gospodarują obecnie na ponad 80 hektarach, uprawiając pszenicę, rzepak i kukurydzę. Krystian Kamieniorz zajmuje się również doradztwem rolniczym. Jako pracownik Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Częstochowie, od 21 lat doradza i pomaga rolnikom, osobom fizycznym i przedsiębiorcom w pozyskiwaniu środków unijnych. Zajmuje się m.in. organizacją i prowadzeniem szkoleń i seminariów dla społeczności wiejskiej. Współpracuje z Lokalną Grupa Działania Cieszyńska Kraina, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.
Hażlach – Andrzej Chrapek, człowiek oddany sprawom społecznym i posiadającym wymiar duchowy, przez całe swoje życie związany z rodzinnymi Zamarskami. Od ponad trzech dekad aktywnie działa na rzecz lokalnej społeczności, angażując się w działalność społeczną, samorządową, strażacką oraz biorąc udział w życiu miejscowej wspólnoty ewangelickiej. Od ponad 40 lat prowadzi przejęte po rodzicach gospodarstwo rolne. Specjalizuje się w hodowli bydła mlecznego. Od 2003 roku związany jest z Ochotniczą Strażą Pożarną w Zamarskach. W latach 2002–2014 przez trzy kadencje był radnym gminy Hażlach,
Istebna – Jan Gazur, od lat pełni znaczącą rolę w życiu społecznym gminy Istebna oraz całego Śląska Cieszyńskiego. Jego działalność zawodowa, społeczna i kulturalna świadczy o ogromnym zaangażowaniu dla dobra wspólnego. W 1998 roku rozpoczął działalność w samorządzie gminnym, zostając radnym i przewodniczącym Rady Gminy Istebna. Funkcję tę pełnił przez trzy kadencje, a w latach 2002–2006 był wiceprzewodniczącym Rady Gminy. Od 2015 roku Jan Gazur pełni funkcję sołtysa wsi Koniaków. Dzięki jego staraniom zrealizowane zostały liczne inicjatywy integrujące mieszkańców i promujące lokalną tradycję. Jest także członkiem OSP Koniaków.
Jaworze – Anna Wantulok, mieszka w Jaworzu i należy do miejscowej parafii ewangelicko-augsburskiej, pracuje jako nauczyciel matematyki i religii w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Jasienicy i w Szkole Podstawowej nr 1 w Jaworzu. Jest zaangażowana zarówno w życie parafialne, jak i w życie lokalnej społeczności. Od 30 lat organizuje i prowadzi co miesięczne spotkania dla pań. Jest inicjatorką międzypokoleniowych spotkań „Kolacja dla Kobiet”, które gromadzą każdorazowo 80–100 osób. Organizuje i prowadzi je od 9 lat, a od kilku lat odbywają się w sali „Pod Harendą”.
Skoczów – Maciej Bieniek, sołtys wsi Ochaby nieprzerwanie od 2003 roku, postać wyjątkowa i wybitnie zasłużona dla ziemi cieszyńskiej za wieloletnią działalność społeczną, kulturalną i samorządową. Jest liderem, który swoją energią, pasją i oddaniem potrafi porwać mieszkańców, niezależnie od wieku, do wspólnego działania na rzecz lokalnej społeczności i promocji regionu. Na szczególne uznanie zasługuje jego autorski projekt „Powrót do tradycji”, który od niemal dwóch dekad integruje pokolenia poprzez wspólne przygotowania i występy teatralne. Wydarzenie to stało się znakiem rozpoznawczym Ochab
i dowodem na to, że kultura ludowa i tradycje mogą być żywe, nowoczesne i atrakcyjne również dla młodych pokoleń. Jest także pasjonatem historii i dziedzictwa materialnego – w 2011 roku otworzył „Tradycyjną Zagrodę Rolną – Skansen Ochaby”, będącą dziś największym tego typu obiektem na Śląsku Cieszyńskim. To miejsce nie tylko dokumentuje przeszłość, ale także aktywnie edukuje, organizując warsztaty i zajęcia dla dzieci i młodzieży.
Strumień – Bronisław Świeży, urodzony w Strumieniu i wierny swojemu miastu przez całe życie, należy do grona najwybitniejszych społeczników Śląska Cieszyńskiego. Od młodości z pasją dokumentuje dzieje swojej „małej ojczyzny” – gromadzi stare fotografie, pocztówki i archiwalia, a równocześnie utrwala współczesne oblicze miasta. Posiada duży zbiór pocztówek miast polskich wraz z herbami oraz kolekcję birofilistyczną. Między innymi dzięki jego inicjatywie powstała w Strumieniu Izba Regionalna im. Mariana Wójtowicza – miejsce, gdzie mieszkańcy mogą obcować z lokalnym dziedzictwem.
Ustroń – Tadeusz Browiński, od ponad trzydziestu lat z oddaniem służy mieszkańcom Ustronia i okolic jako prezes Fundacji Świętego Antoniego. Jego działalność charytatywna rozpoczęła się w latach 90. XX wieku w zespole charytatywnym przy parafii św. Klemensa, gdzie pomagał rodzinom w trudnej sytuacji życiowej. Z tej inicjatywy narodziła się w 1996 roku Fundacja Świętego Antoniego, której głównym celem stało się niesienie wsparcia najbardziej potrzebującym. Dzięki zaangażowaniu Tadeusza Browińskiego i jego współpracowników udało się stworzyć miejsce, w którym wydawano gorące posiłki dla ubogich rodzin, początkowo w wyremontowanym baraku po dawnym tartaku.
Wisła – Krystyna Pilch, całe swoje życie zawodowe związana z edukacją. Rozpoczęła pracę jako nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 3 w Wiśle, w latach 1978-1985 pełniła funkcję dyrektora tej placówki. Jej pasją od zawsze był folklor i gwara wiślańska, którym poświęciła zarówno pracę magisterską, jak i całe swoje życie zawodowe i społeczne. To dzięki niej w Wiśle powstał i rozwijał się Teatralny Zespół Regionalny „Malinczanie”, którego była założycielką i wieloletnią opiekunką. Scenki, monologi i dialogi jej autorstwa, pisane w gwarze wiślańskiej, stały się ważnym elementem lokalnych wydarzeń kulturalnych, a także cennym narzędziem edukacyjnym, pozwalającym kolejnym pokoleniom dzieci i młodzieży odkrywać piękno języka przodków.
Zebrzydowice – Mirosław Staniek, od urodzenia związany jest z powiatem cieszyńskim. Od ponad 35 lat działa w Marklowicach Górnych i gminie Zebrzydowice. Zawodowo był związany z Państwową Strażą Pożarną, a następnie z PPG Cieszyn (dawny Polifarb Cieszyn). Był radnym Rady Gminy Zebrzydowice V, VI, VII i VIII kadencji (w latach 2006-2024). W latach 2014-2018 pełnił funkcję Przewodniczącego Komisji Gospodarczej, zaś w latach 2018-2024 był Przewodniczącym Rady Gminy Zebrzydowice.
Powiat Cieszyński – Tadeusz Glos, obecnie mieszkaniec Bażanowic, przewodniczący Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego, wieloletni organizator współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży szkół powiatu cieszyńskiego. Od ponad 20 lat – na zlecenie Powiatu Cieszyńskiego – wspólnie z gminnymi koordynatorami sportu organizuje i przeprowadza rocznie blisko 40 rozgrywek sportowych. Jego pasja, zaangażowanie i konsekwencja w działaniu od kilku dekad kształtują sportową i edukacyjną rzeczywistość regionu. Założyciel Ludowego Klubu Sportowego „Cieszynianka”, którego przez 20 lat był prezesem i trenerem sekcji koszykówki kobiet. Pod jego wodzą drużyna awansowała do II ligi i uczestniczyła w rozgrywkach na szczeblu ogólnopolskim.
Nagrody wyróżnionym wręczali włodarze powiatu cieszyńskiego oraz gmin Śląska Cieszyńskiego – starosta, burmistrzowie, wójtowie oraz przewodniczący rad miejskich i gminnych. O oprawę artystyczną dzisiejszej uroczystości zadbali: chór „Echo” z Zebrzydowic, wykonując utwór Gaude Mater, kapela Estrady Regionalnej „Równica” im. Renaty Ciszewskiej z Ustronia oraz Janusz Radek w repertuarze o charakterze patriotycznym.
