Bielskie korzenie papieża. Szlak śladami Wojtyłów

Trwają prace nad stworzeniem w Bielsku-Białej szlaku turystycznego prowadzącego do miejsc związanych z rodziną Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jan Pawła II. Z inicjatywą wyszła w maju 2020 roku grupa bielszczan – historyków i samorządowców.
Ich starania wsparł wtedy przewodniczący Rady Miejskiej. Ratusz do pomysłu odniósł się z dużym entuzjazmem. Można było odnieść wrażenie, że sprawa jest załatwiona.

Od tamtej deklaracji minęło już półtora roku, lecz w tym czasie nic się nie wydarzyło. Czy coś się w tej sprawie dzieje? – Został już opracowany tekst do informatora historycznego (zaplanowanego w formie przewodnika po szlaku) oraz treści modułów informacyjnych, jakie mają pojawić się na poszczególnych obiektach – czytamy w odpowiedzi na interpelację przewodniczącego Janusza Okrzesika.
Z odpowiedzi można się także dowiedzieć, że autorem notek historycznych jest znany bielski historyk Piotr Kenig, który wybrał i zaproponował również archiwalne zdjęcia mające stanowić ilustrację przygotowywanych publikatorów. Teksty zostaną teraz poddane redakcji, zlecone będzie też ich przetłumaczenie na język angielski. Na podstawie tak opracowanych materiałów (tekstów i zdjęć) zostanie przygotowany projekt przewodnika oraz modułów (tablic), jakie pojawią się na tym historyczno-turystycznym szlaku. Następnym krokiem ma być wykonanie tablic oraz ich montaż na terenie miasta. Zastępca prezydenta miasta Adam Ruśniak nie precyzuje jednak, kiedy sprawa może być sfinalizowana.

Warto dodać, że szlak „Śladami rodziny św. Jana Pawła II po Bielsku-Białej” – bo tak ma się oficjalnie nazywać – nie będzie nawiązywał do duszpasterskiej działalności biskupa krakowskiego, a potem papieża, ale właśnie do miejsc związanych z jego przodkami, czyli rodzinami Wojtyłów i Kaczorowskich, z których pochodziła matka przyszłego Ojca Świętego. Takich miejsc w Lipniku, Białej czy Bielsku jest sporo, o czym mało kto już pamięta. W świadomości bielszczan utrwaliła się jedynie pamięć o starszym bracie papieża Edmundzie Wojtyle, lekarzu pracującym przed wojną w miejskim szpitalu w Bielsku (zmarł w 1932 roku, po tym jak zaraził się od pacjentów szkarlatyną). Tymczasem miejsc odnoszących się do familii Karola Wojtyły, które warto odwiedzić i znajdą się na „papieskim” szlaku, wytypowano aż dwanaście.
Trasa ma być uzupełnieniem – jako kolejna atrakcja turystyczna – powstałego już ponad dziesięć lat temu Miejskiego Systemu Informacyjnego. W jego ramach wytyczono wtedy na terenie miasta dziewięć szlaków tematycznych. Przemierzając je można poznać historię stolicy Podbeskidzia, poczynając od początków grodu nad Białą aż po czasy nam bliskie. Poszczególne trakty prowadzą do obiektów zabytkowych, parków, placów, cmentarzy, starych zakładów przemysłowych itp. Głównym elementem MSI są tablice informacyjne umieszczone w takich właśnie miejscach. Jest ich 150. W skrótowy sposób w języku polskim i angielskim przedstawiono na nich historię danego obiektu (autorem tych historycznych notek jest także Piotr Kenig). Do tego dochodzą foldery, przewodniki, mapy oraz rozmieszczone na terenie miasta kierunkowskazy ułatwiające dotarcie w wybrane punkty. Dziesiątym szlakiem tematycznym ma być właśnie ten prowadzący do miejsc związanych z rodziną Papieża Polaka.

Lokalizacje na szlaku „papieskim”:

 Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP i św. Walentego w Lipniku, gdzie w 1878 r. zawarli ślub dziadkowie papieża ze strony ojca: Maciej Wojtyła i Anna Maria Przeczek.
 Miejsce po domu Thormayerów w Lipniku, w którym w 1879 r. urodził się Karol Wojtyła senior; ul. Bohaterów Westerplatte l.
 Grób dziadka Macieja Wojtyły i jego czwartej żony, Marii z Zalewskich, na cmentarzu rzymskokatolickim w Białej.
 Kościół parafialny pw. Opatrzności Bożej w Białej, gdzie m.in. w 1875 r. zawarli ślub dziadkowie papieża ze strony matki: Feliks Kaczorowski i Anna Maria Scholz. Tu ochrzczonych zostało czworo ich dzieci, a także, wg najnowszych ustaleń, ojciec papieża Karol Wojtyła – senior (1879) oraz jego brat przyrodni Józef (1896). Do kościoła tego uczęszczał przez wiele lat dziadek papieża Maciej wraz z rodziną. Kamienica Huppertów w Białej, w której w 1916 r. urodziła się i zmarła siostra papieża Olga Wojtyła; ul. Szkolna 12.
 Dawna Miejska Szkoła Ludowa i Wydziałowa w Białej, obecnie Szkoła Podstawowa nr 9 im. Tadeusza Kościuszki; ul. Józefa Piłsudskiego 47, do której uczęszczały dzieci Macieja Wojtyły, m.in. Karol senior.
 Miejsce po domu w Białej, w którym od ok. 1888 do ok. 1918 r. mieszkał wraz z rodziną dziadek papieża ze strony ojca, Maciej Wojtyła (1852-1923); skwer przy budynku ul. Głęboka 8.
 Dom i dawna wytwórnia powozów Rudolfa Fuchsa w Białej, gdzie w latach ok. 1875-1882/1883 pracował dziadek papieża ze strony matki, Feliks Kaczorowski (1849-1908); ul. Głęboka 2, róg 11 Listopada 50.
 Kamienica w Bielsku z 1913 r. w miejscu starszego domu introligatora Adolfa Urbana, gdzie do 1878 r. mieszkał dziadek papieża Maciej Wojtyła; ul. Wzgórze 18. Naprzeciwko ustawiony jest Kamień Papieski pod Zanikiem.
 Dawny Szpital Miejski w Bielsku, miejsce pracy i śmierci dr. Edmunda Wojtyły (1906-1932), brata papieża; ul. Stanisława Wyspiańskiego 21.
 Dawna Szkoła Powszechna na Leszczynach (obecnie przedszkole nr 26), w której uczyła Stefania Wojtyła, przyrodnia ciotka Karola Wojtyły; ul. Straconki 6.
 Dom Dobijów na Leszczynach przy ul. Bolesława Prusa, w którym mieszkała Stefania Wojtyła, gdzie często odwiedzali ją Wojtyłowie ojciec i syn.