Bobry grasują w Hałcnowie

Bestie o nietypowych płaskich ogonach karczują drzewa, zalewają pola, zagrażają drogom – słowem: terroryzują okolicę. Radny apeluje do władz miasta o pilną interwencję.

Słonica to niewielki potok przepływający przez Hałcnów. Okazuje się, że zamieszkały w nim bobry, bo to właśnie w ich sprawie zwraca się do włodarzy miasta radny Bronisław Szafarczyk. Bobry „podgryzają” nadbrzeżne drzewa, budują tamy i żeremia, niewiele sobie przy tym robiąc z bliskości ludzkich siedzib. – Mieszkańcy Hałcnowa alarmują o szkodach czynionych przez bobry – przekonuje radny i dowodzi, że budowane przez nie tamy podnoszą poziom wód, te zaś przy większych opadach zaczynają zalewać okoliczne tereny. – Podmywane są także brzegi potoku przylegającego w niektórych odcinkach do ulicy Tartacznej. Wkrótce może się okazać, że uszkodzeniu ulegnie także korpus drogi oraz jej nawierzchnia – wylicza radny, prosząc prezydenta, aby zwrócił się o pomoc do instytucji właściwej do rozwiązania problemu. Chce również, aby władze miasta podjęły działania niezbędne do zabezpieczenia terenów przed zalewaniem oraz zabezpieczyły zagrożoną konstrukcję drogi.

Bóbr europejski (wschodni) jest największym z żyjących w naszym kraju gryzoni. Jego naturalnym środowiskiem jest woda, bez której nie może się obyć. Jeszcze kilka dekad temu był w Polsce skrajnie rzadko występującym gatunkiem, objętym ścisłą ochroną. W 1921 roku uznano go wręcz za gatunek ginący, a podczas inwentaryzacji przeprowadzonej w 1950 roku wykryto w całym kraju tylko jedno naturalne stanowisko jego występowania – na terenie Suwalszczyzny. Gdyby bobry pojawiły się w Hałcnowie – dajmy na to – trzydzieści lat temu, byłoby to nie lada wydarzenie i powód do dumy okolicznych mieszkańców. Nad Słonicę przybyłyby ekipy telewizyjne, a prasa szeroko rozpisywałaby się na ten temat.

Teraz to już jednak co innego. Przez wiele lat prowadzono w Polsce działania w celu introdukcji tego gatunku w środowisku naturalnym – część osobników sprowadzano nad Wisłę i tu osiedlono z byłego ZSRR. Akcja odtwarzania populacji okazała się wielkim sukcesem, lecz – mówiąc oględnie – wymknęła się spod kontroli. Bobry zaczęły zasiedlać nie tylko te obszary, gdzie najchętniej widzieliby je ekolodzy i miłośnicy przyrody i coraz śmielej zaczęły kolonizować mocno zurbanizowane obszary, wchodząc ludziom w szkodę.
Bobry faktycznie potrafią nabroić. Największym problemem są budowane z gałęzi i pni tamy, podnoszące poziom wody na rzekach i potokach, co skutkuje zalewaniem okolicy. Konstrukcje te pojawiają się też w rowach melioracyjnych i przepustach, zagrażając uprawom rolnym. Tam gdzie te skądinąd sympatyczne zwierzaki nie są w stanie zbudować tamy i tym samym zabezpieczyć swoich żeremi przed drapieżnikami, kopią głębokie jamy w brzegach rzek, a nawet stawów hodowlanych czy wałów przeciwpowodziowych, dewastując te konstrukcje.

Hałcnów nie jest tu wyjątkiem. Właściwie bobry można spotkać już prawie wszędzie, nawet w dużych miastach. Spora kolonia bobrów zamieszkuje chociażby cieki wodne na terenie Żywca (na zdjęciu zbudowana tam przez zwierzęta tama). To sprawiło, iż obecnie bobry nie są już objęte w naszym kraju ścisłą ochroną gatunkową, lecz tylko częściową. To oznacza, że można je w określonych przypadkach odławiać i polować na nie. Od pewnego czasu specjaliści zwracają nawet uwagę na potrzebę przywrócenia w naszym kraju funkcji bobrowniczego. Jego zadaniem – jak za dawnych lat – byłaby szeroko rozumiana opieka nad tym gatunkiem. Chodziłoby między innymi o stały monitoring populacji bobrów na danym obszarze. Bobrowniczy miałby szacować szkody czynione przez te gryzonie i pracować nad ich zminimalizowaniem.

Specjaliści przyznają, że pozbycie się niechcianych gości z danego terenu wcale nie jest łatwe. Nawet ich odłowienie i przekwaterowanie w inne miejsce może nie przynieść rezultatu. Bobry są bardzo mobilne i uparte, i jeżeli upatrzą sobie jakiś akwen czy ciek wodny, to raczej tam wrócą. Skuteczną metodą pozbycia się niechcianych sąsiadów może okazać się jedynie zredukowanie ich populacji, ale na to zwykle nie ma społecznego przyzwolenia. Bóbr nie ma w naturalnym środowisku zbyt wielu wrogów. Zagrażają mu jedynie największe występujące w Polsce drapieżniki, takie jak wilki, rysie czy niedźwiedzie. Na ich pomoc w pozbyciu się bobrów mieszkańcy Hałcnowa nie mogą liczyć…