Brunatny region? Mowa nienawiści w Oświęcimiu i na meczach TSP

Oświęcim, Bielsko-Biała i Kalwaria Zebrzydowska znalazły się na kartach najnowszej edycji „Brunatnej księgi”, czyli monitoringu zdarzeń na tle rasistowskim i ksenofobicznym. Gromadzi ona akty przemocy i przykłady mowy nienawiści z tego roku.

Odnotowano wybrane zdarzenia, takie jak: pobicia, dewastacje cmentarzy i pomników poświęconych mniejszościom narodowym, skrajnie nacjonalistyczne manifestacje, rasistowskie i homofobiczne wyzwiska, przypadki mowy nienawiści w mediach, akty dyskryminacji oraz inne ideologicznie motywowane przejawy wrogości wobec grup mniejszościowych. W monitoringu zawarte są też przykłady zajść z udziałem pseudokibiców piłkarskich, m.in. eksponowanie rasistowskich i ksenofobicznych flag na stadionach czy wznoszenie okrzyków o takiej treści.

Autorzy dokumentu ze Stowarzyszenia Nigdy Więcej zwrócili uwagę na dwa incydenty z Bielska-Białej. Do obu doszło na Stadionie Miejskim. Wytknięto eksponowany przez „ultrasów” baner, mający nawoływać do motywowanej ideologicznie przemocy wobec wrogów. – Znajdowała się na nim charakterystyczna grafika wykorzystywana w środowiskach neofaszystowskich, przedstawiająca napastnika, który uderza leżącego na ziemi człowieka – czytamy w raporcie. Baner miał zostać wywieszony na meczach z 11 maja i 11 sierpnia, gdzie Podbeskidzie podejmowało odpowiednio Odrę Opole i Stal Mielec.

W ilości odnotowanych incydentów Oświęcim może z powodzeniem konkurować choćby z Warszawą czy Krakowem. W „Brunatnej księdze” znalazło się aż pięć wydarzeń. – 27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz, jeden z liderów skrajnych nacjonalistów Piotr Rybak (za nawoływanie w 2015 roku do nienawiści na tle różnic narodowościowych został skazany na trzy miesiące więzienia) zorganizował marsz na teren Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, podczas którego doszło do incydentów antysemickich. Wygłosił przemówienie do zgromadzonych, podczas którego wykrzykiwał: „Czy my jesteśmy krajem niepodległym? Czas walczyć z żydostwem i uwolnić od niego Polskę!”. Stwierdził też: „Czas powstać z kolan i powiedzieć tym najeźdźcom żydowskim: dosyć tego wszystkiego. My jesteśmy panami w tym kraju”, „Jak zwykle te szumowiny żydowskie szukają prowokacji i nie udało im się”, a także „Polska dla Polaków”. (…) Kierowali wyzwiska i groźby pod adresem protestujących: „Już byście z dymem poszli”, „Czego wy tu szukacie z tą szmatą żydowską”, „Izraelska prowokacja”, „Pokaż napletek i pejsy”… – opisuje „Brunatna księga”.

Z kolei 18 lutego podczas meczu pomiędzy Unią Oświęcim a GKS-em Katowice miejscowi kibice wywiesili na ogrodzeniu otaczającym lodowisko transparent z rasistowskim znakiem krzyża celtyckiego. Takie też zdarzenie miało miejsce 6 kwietnia. – Ponadto tzw. gniazdowy eksponował symbol zwany Totenkopf (który był używany przez oddziały SS pełniące służbę w obozach koncentracyjnych). Grafikę z tą charakterystyczną trupią czaszką umieścił na megafonie – raportuje „Nigdy Więcej”.

Prawdopodobnie podczas Świąt Wielkanocnych na murze znajdującego się u zbiegu ulic Dąbrowskiego i Wysokie Brzegi cmentarza żydowskiego w Oświęcimiu ktoś namalował szubienicę i „powieszone” na niej słowo „Jude”.

W raporcie wyszczególnia się też marsz w Auschwitz z sierpnia. – W wypowiedziach przed kamerą niektórzy uczestnicy wygłaszali komentarze o treści antysemickiej. Główny temat tych rozmów stanowiły rzekome roszczenia żydowskie wobec Polski, pojawiały się też odwołania do innych teorii spiskowych.

Stowarzyszenie opisało też antysemickie zdarzenie na stadionie Kalwarianki w Kalwarii Zebrzydowskiej. Tamże kibice z grupy Sharks Wisły Kraków mieli umieścić naklejki, których przez wiele miesięcy nie usunięto. A zawierały hasło „Kalwaria bezżydowska” oraz przekreślony, stereotypowy wizerunek Żyda.

– Pamięć o tragicznej przeszłości zobowiązuje nas do odpowiedzialności za słowo, szczególnie w dobie internetu i jego nieograniczonego zasięgu – mówi dr Anna Tatar ze Stowarzyszenia Nigdy Więcej, główna autorka „Brunatnej księgi”. – W monitoringu odnotowujemy wiele przypadków języka używanego po to, by wzniecać nienawiść wobec całych grup. Ta propaganda prowadzi do agresji fizycznej – dodaje.

KOMENTARZE

Działacze Tęczowego Podbeskidzia odnieśli się już do sprawy baneru, który został też wykorzystany do walki z ich inicjatywą.

– Z przykrością dowiadujemy się o postulatach, które pojawiły się na facebookowym profilu Bielska Twierdza. Bielsko-Biała to miasto dla każdego, od zawsze było swoistym tyglem kulturowym. Jest tak do dziś, choć już nie na taką skalę, mamy bowiem w mieście Gminę Wyznaniową Żydowską, mamy parafie ewangelicko-augsburskie, mamy jedyny w Polsce pomnik Marcina Lutra, mamy Ukraińców i ludzi innych narodowości. Wierzymy, że dla wszystkich jest tu miejsce, tak długo jak nie ograniczamy sobie własnej wolności. Nie jest dla nas zrozumiałe, skąd Bielska Twierdza czerpie informacje o domniemanej nienormalności par innych niż chłopak plus dziewczyna, ponieważ środowiska naukowe, psychologowie czy seksuolodzy ze Zbigniewem Lwem-Starowiczem na czele, zgodnie twierdzą, że nie są to żadne zaburzenia, a jedynie wariant ludzkiej natury, który nigdy nie zanikł i nie wygląda, aby miało to nastąpić. Jeśli możemy coś Bielskiej Twierdzy zasugerować, to jedynie to, aby swoją energię i czas poświęcili na działania, które nie będą miały znamion ograniczania czyjejkolwiek swobody bycia czy kierunkowania swojej nienawiści w ludzi, którzy mają ochotę trzymać się za ręce na spacerze. W innym wypadku można by pomyśleć, że swoją chwalebną determinację do zmieniania świata na lepsze marnują na absurdalną walkę z ludźmi, którzy tu byli, są i będą – oświadczyło Tęczowe Podbeskidzie.