Dom energooszczędny to przede wszystkim budynek o zdecydowanie niższym, w stosunku do standardowego obiektu, zapotrzebowaniu na energię. Jego budowa nie należy do najtańszych, jednak taka inwestycja zwróci się w przyszłości z nawiązką. Jedną z najważniejszych rzeczy podczas stawiania domu energooszczędnego jest dobór właściwych materiałów, a także zastosowanie odpowiedniego systemu ogrzewania, w tym źródeł energii odnawialnej. Wszystko to pozwoli ograniczyć do minimum negatywny wpływ budynku na środowisko naturalne oraz zminimalizować jego koszty eksploatacyjne.
Podstawowe założenia domu energooszczędnego
Dom energooszczędny charakteryzuje się zwartą bryłą, odpowiednio zaizolowaną i pozbawioną mostków termicznych, której ciepłe ściany niwelują straty ciepła, a cała konstrukcja wykorzystuje promienie słoneczne jako naturalne źródło energii.
Bardzo ważną rolę w domu energooszczędnym odgrywają okna, które muszą być właściwie usytuowane względem słońca. Jednak to nie tylko promienie słoneczne sprawiają, że taki budynek zużywa minimalną ilość energii. Ciepło pochodzi również z gruntu lub powietrza, czyli źródeł energii odnawialnej, a także z energooszczędnych systemów wentylacji oraz rekuperacji. Wszystko to wpływa na minimalizm energetyczny, którego wypadkową są niskie rachunki za ogrzewanie i energię elektryczną.
W prawdziwie energooszczędnym budynku ilość ścian zewnętrznych i połaci dachowych jest zredukowana do absolutnego minimum z prostej przyczyny – straty ciepła uciekającego przez przegrody budowlane są najmniejsze, gdy kubatura domu jest jak najprostsza. Energooszczędność domu zależy w dużej mierze od zastosowanych materiałów podczas jego budowy. Buduje się go więc najczęściej z materiałów o dużej masie termicznej (np. kamień, beton lub cegła). To na nich spoczywa właściwa izolacja cieplna całej konstrukcji. Jej brak może skutkować utratą nawet 40% ciepła z domu, a to z kolei odbije się na wyższych rachunkach za ogrzewanie, intensyfikacji zużycia energii i zanieczyszczeniu środowiska. Przenikalność cieplna U oraz współczynnik przewodzenia ciepła λ
Do zaplanowania prawidłowej izolacji cieplnej budynku konieczne jest obliczenie, jaka jest jego przenikalność cieplna U. Określa ona izolacyjność cieplną przegrody budowlanej. Wartość współczynnika U zależy przede wszystkim od rodzaju materiału budowlanego zastosowanego w konkretnej przegrodzie, a także od jej grubości oraz rodzaju (np. jednolita ściana zewnętrzna zapewnia mniejsze straty ciepła niż stolarka okienno-drzwiowa).
Z kolei kluczowym parametrem dla materiału izolacyjnego jest współczynnik przewodzenia ciepła λ. Im jest on niższy, tym materiał zapewnia lepszą termoizolację (gorzej przewodzi ciepło, eliminuje niepotrzebne straty energii). Jeden z najlepszych współczynników przewodzenia ciepła na rynku oferuje piana PUR, której wartość lambda wynosi od 0,019 do 0,024 W/mK. Stosując pianę poliuretanową zamiast styropianu czy wełny mineralnej, można również znacząco zredukować grubość warstwy izolacyjnej potrzebnej do skutecznego ocieplenia domu energooszczędnego, uzyskując jednocześnie identyczną wartość współczynnika przenikania U. Należy pamiętać również o poprawności i precyzji wykonania detali budowlanych, a w szczególności stolarki okiennej pozbawionej mostków termicznych.
Ogrzewanie w domu niskoemisyjnym
Dom energooszczędny to z definicji budynek, który potrzebuje znikomą ilość ciepła wytwarzanego ze sztucznych źródeł. Jednak jakiś system ogrzewania domu musi zostać w nim zastosowany. W przypadku domu niskoemisyjnego sprawdzają się następujące rozwiązania grzewcze:
- w zasadzie bezobsługowy kocioł gazowy o kompaktowych rozmiarach
- kocioł elektryczny
- wydajne, elektryczne ogrzewanie podłogowe
- odnawialne źródła energii w postaci pompy ciepła (energia z powietrza, wody lub gruntu), kolektora słonecznego lub kotła na biomasę
