Ile i do czego dołoży gmina

Przed zbliżającymi się chłodami, powróci zapewne temat zanieczyszczenia powietrza. Winne są między innymi stare piece, tak zwane „kopciuchy”. Samorządy zachęcają, by wymieniać piec na nowszy lub na gazowy. Tyle że nie wszystkich mieszkańców stać na taką wymianę. Sprawdzamy, co gminy powiatu bielskiego oferują swoim mieszkańcom w tym temacie.

Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującą uchwałą antysmogową Sejmiku Województwa Śląskiego w przypadku województwa śląskiego piece węglowe, które mają powyżej 10 lat, będą mogły być używane tylko do końca 2021 roku!

Gmina Bestwina prowadzi Program Ograniczenia Niskiej Emisji na lata 2017-2020, który polega na wymianie starych pieców węglowych i gazowych na nowoczesne oraz ekologiczne na ekogroszek spełniające normy piątej klasy, oraz gazowe z zamkniętą komorą spalania lub kondensacyjne.

– Program przewidywał też montaż instalacji fotowoltaicznych w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską, ale ze względu na niedotrzymanie dofinansowania, ta część programu została zawieszona – mówi sekretarz gminy Bestwina Arkadiusz Maj.

Wspomniany program realizowany jest w czterech rocznych etapach, za każdym razem odbywa się nabór wniosków. Dotacja wynosi 50 procent, ale nie więcej niż 5 tysięcy złotych na jeden dom. W latach 2017-2019 udzielono dotacje w wysokości 1 123 251,42 zł dla 228 osób. W tym roku mieszkańcy od 23 marca do 8 kwietnia złożyli 81 wniosków. Do tego dochodzi część osób z poprzednich lat, które nie otrzymały dotacji. W 2020 roku planowana jest wymiana 100 pieców, a budżet programu wynosi 500 tys. zł.

– Ostateczna kwota wydana na dotację, będzie możliwa do wskazania po jego zakończeniu – dodaje sekretarz Arkadiusz Maj.

Gmina Buczkowice prowadzi program z dofinansowaniem do ogniw fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych, a także program wymiany pieców węglowych i gazowych starszych niż 10 lat na nowe gazowe (w ramach ograniczenia niskiej emisji na lata 2020-2021). W przypadku fotowoltaiki i kolektorów słonecznych nabór wniosków od mieszkańców prowadzony był przy przygotowaniach wniosku o dofinansowanie do UE pomiędzy grudniem 2017 a styczniem 2018 roku. W projekcie, który potrwa do 2022 roku, znalazło się 286 osób. Maksymalne dofinansowanie dla mieszkańca wynosi 100 proc. kosztów kwalifikowanych (na cały program dotacja z UE wynosi 95 proc. – 6 209 295 zł, a 5 proc. pochodzi z budżetu gminy – 335 001 zł). Program z wymianą pieców ogłoszono 6 maja do wyczerpania limitu na dotację na wymianę 100 pieców. Na program przewidziano 600 tys. zł pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Mieszkaniec może liczyć na dotację do 6 tys. zł, ale nie więcej niż 60 proc. poniesionych kosztów na wymianę starego pieca starszego niż 10 lat na nowy piec gazowy spełniający normy. To trzeci etap tego programu. W latach 2017-2019 wymieniono 241 pieców udzielając w sumie 1 361 000 zł dotacji.

– Jeśli chodzi o dopłatę do wymiany pieców węglowych na gazowe planowana jest kolejna edycja w latach 2022-2023. W przypadku dofinansowania do instalacji Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) gmina planuje starać się o dofinansowanie w ramach ogłaszanych konkursów przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego – podkreśla wójt gminy Buczkowice Józef Caputa.

W gminie Czechowice-Dziedzice, dzięki programowi ograniczenia niskiej emisji, który jest prowadzony od 2007 roku, udało się zmodernizować 806 kotłowni, wymieniając stare piece na ekologiczne na ekogroszek (401 sztuk) i gazowe (405 sztuk). W sumie na dotację dla mieszkańców przeznaczono blisko 10 mln zł. W 2019 roku dofinansowano 453 tys. zł do podłączenia czterech budynków wielorodzinnych przy ul. Targowej, co pozwoliło na likwidację prawie 100 pieców w centrum miasta. W tym roku, między 24 lutego a 30 kwietnia, prowadzono nabór wniosków od mieszkańców do programu ograniczenia niskiej emisji na lata 2020-2021 na wymianę pieców węglowych na gazowe w domach jednorodzinnych. Dofinansowanie wynosi 60 proc. kosztów, ale nie więcej niż 6 tys. zł. Z kolei od 5 maja do 30 czerwca prowadzono nabór wniosków na modernizację źródła ciepła w budynkach wielorodzinnych, co polegać ma na wymianie pieca węglowego na piec gazowy lub grzewcze urządzenie elektryczne. Na oba te programy gmina przeznaczy około 700 tys. zł. Tu wysokość dofinansowania to 50 proc. kosztów, ale nie więcej niż 5 tys. zł. Inny z programów dotyczy instalacji OZE na co w tym roku przeznaczone będzie ponad 12 mln zł. W ramach programu wykonanych zostanie w sumie 660 instalacji OZE: 413 fotowoltaicznych, 109 solarnych, 89 powietrznych i 25 gruntowych pomp ciepła oraz 24 kotłów na biomasę. Projekt realizowany będzie do lipca przyszłego roku. Biorą w nim udział mieszkańcy, którzy zgłosili się do niego w 2018 roku. Inni mogą skorzystać z programu, ale pod warunkiem, że z dotacji zrezygnuje osoba mająca już zapewnienie o dofinansowaniu.

Zastępca wójta gminy Jasienica Krzysztof Wieczerzak, mówi że mieszkańcy mogą liczyć na 2,5 tys. zł dotacji do wymiany pieca węglowego na gazowy, 2 tys. zł ze starego pieca węglowego na nowy spełniający wymagania ecodesign oraz 1,5 tys. zł z pieca gazowego starszego niż 10 lat na nowy kondensacyjny.

– W tym roku na ten cel przeznaczone zostanie 200 tys. zł. Wnioski przyjmowane są na bieżąco aż do wyczerpania środków finansowych. Na początku września złożonych było 75 wniosków. W ubiegłym roku na dofinansowanie 113 wniosków przeznaczone było 241,5 tys. zł, w 2018 roku na 96 wniosków 209 tys. zł, a w 2017 roku na 42 wnioski 84,5 tys. zł – wylicza wicewójt Krzysztof Wieczerzak.

W gminie Jaworze w 2019 roku w ramach programu ograniczenia niskiej emisji dofinansowano wymianę 23 pieców na 1 węglowy retortowy/tłokowy piątej generacji i 22 gazowe. Przeznaczono na to 319 834,92 zł, w tym udział środków własnych mieszkańców wyniósł 161 834,92 zł, z budżetu gminy przekazano 57 382 zł i pozyskano 100 618 zł pożyczki z WFOŚiGW. W tym roku na program zostanie przeznaczone 280 tys. zł.

– Zakwalifikowane są już domy, które wymienią źródła ciepła w etapie trzecim w tym roku. Ze względu na sytuację pandemiczną realizacja jest zawieszona, do czasu podpisania umowy z WFOŚiGW. Obecnie trwa weryfikacja końcowa wniosku. Wysokość dotacji, jaką można uzyskać w ramach programu, to do 40 proc. kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 4 tys. zł, przy wymianie starego „kopciucha” na piec węglowy piątej lub wyższej generacji oraz maksymalnie 70 proc. środków kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 7 tys. zł, przy wymianie starego źródła ciepła na piec gazowy. Program modernizacji źródeł ogrzewania to nie jedyny projekt proekologiczny. W oparciu o przeprowadzoną wśród mieszkańców w latach ubiegłych ankietę zweryfikowano zapotrzebowanie na odnawialne źródła energii, m.in. w oparciu o instalacje fotowoltaiczne czy pompy ciepła. Obecnie poszukujemy źródeł dofinansowania dla tej inicjatywy – informuje Dawid Czernek, podinspektor ds. kontaktu z mediami, promocji gminy i transportu publicznego.

Trzeci etap planu gospodarki niskoemisyjnej na lata 2018-2020 prowadzi gmina Kozy. Mieszkańcy mogą uzyskać dotację do wymiany starych i nieekologicznych pieców oraz do zakupu i montażu nowoczesnych pieców gazowych oraz ekologicznych węglowych piątej klasy.

– Dofinansowanie wynosi do 80 proc. kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 8 tys. zł przy wymianie pieca węglowego na gazowy oraz do 60 proc. kosztów kwalifikowanych i nie więcej niż 6 tys. zł przy wymianie starego pieca węglowego na nowy piątej klasy lub ponad dziesięcioletniego pieca gazowego na nowy. Na te zadania gmina przeznacza środki pozyskane z WFOŚiGW i część z budżetu – tłumaczy Katarzyna Reczko, kierownik Referatu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Gminy Kozy.

W 2018 roku przeznaczono w sumie 840 391,60 zł na wymianę 125 pieców, a w 2019 roku 764 664,79 zł na wymianę 106 pieców. W tym roku wymienione ma zostać 116 pieców. Jak zaznacza kierownik Reczko obecnie przygotowywany jest nowy Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Kozy na lata 2021-2023.

Ilona Bogusz, kierownik Referatu Środowiska, Funduszy Zewnętrznych i Pożytku Publicznego w Urzędzie Gminy Porąbka, mówi, że samorząd prowadzi obecnie dwa programy z możliwością dofinansowania do wymiany pieców.

– Program krajowy, na którego dofinansowanie wykorzystujemy środki WFOŚiGW, uruchomiono w 2018 roku i przewidziany jest do 2022 roku. Zaplanowano 320 tys. zł na wymianę 80 instalacji rocznie. Wnioski składane są na bieżąco, a umowy podpisywane według kolejności zgłoszeń w zależności od ilości środków przeznaczonych na ten cel w budżecie gminy. Mieszkańcy mogą wymienić swoje obecne piece na paliwo stałe lub gazowe starsze niż 10 lat na nowe gazowe lub na paliwo stałe minimum 5. klasy, czy też na pompę ciepła. W tym przypadku dofinansowanie do instalacji wynosi 4 tys. zł, ale nie więcej niż 50 proc. wartości. Drugi program to unijna dotacja, gdzie dofinansowanie wynosi do 100 proc. W ramach tego programu planujemy wymianę 33 pieców na paliwo stałe na piece gazowe lub opalane peletem. Ponadto, zgodnie z przedstawionymi audytami energetycznymi, dodatkowo w czterech budynkach zainstalowana zostanie instalacja fotowoltaiczna, a w jednym solarna. Na ten program przeznaczone zostanie 573 929 zł – podkreśla Ilona Bogusz, która dodaje, że wcześniej z programu krajowego w 2018 roku udało się wymienić 76 instalacji, a w 2019 – 80.

W Szczyrku realizowany jest w tym roku „Program ograniczenia niskiej emisji na lata 2017-2019 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2020-2022 – etap IV – rok 2020”. W jego ramach mieszkańcy mogą uzyskać dofinansowanie na wymianę starego pieca węglowego na nowy węglowy 5. klasy lub gazowy. Dofinansowanie w przypadku wymiany pieca węglowego na nowy 5. Klasy wynosi do 6 tys. zł, a na nowy gazowy do 6,5 tys. zł. Jak informuje Anna Moroń z Urzędu Miejskiego w Szczyrku w tym roku na dotację zaplanowano 192,5 tys. zł. W latach 2017 – 2019 z programu „Program ograniczenia niskiej emisji” skorzystało w Szczyrku 90 właścicieli budynków, którzy otrzymali w sumie 548 726,51 zł dotacji.

Szymon Klimczak, kierownik Referatu ds. Inwestycji i Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy w Wilamowicach, mówi, że obecnie gmina nie dofinansowuje ze środków własnych do zakupów pieców gazowych, solarów, pomp ciepła i fotowoltaiki.

– Mamy podpisane porozumienie z WFOŚiGW na współpracę w ramach programu Czyste Powietrze, gdzie kompleksowo pomagamy mieszkańcom przy składaniu wniosków o dofinansowanie. Na ten moment gmina nie planuje uruchamiać dotacji. Program ograniczenia niskiej emisji z wymianą pieców prowadzony był w latach 2017-2019, a dofinansowano wymianę 169 starych pieców na nowoczesne gazowe i węglowe piątej klasy – podkreśla kierownik Szymon Klimczak.

Gmina Wilkowice prowadzi program ograniczenia niskiej emisji na lata 2019-2023.

– W jego ramach udzielamy dofinansowania na wymianę pieca węglowego na gazowy. Maksymalna kwota dotacji to 5 tys. zł. Obecnie realizujemy wymiany z naboru wniosków z roku 2019. Trwają też przygotowania do realizacji programu na rok 2021, z określonym limitem. W przyszłym roku planujemy udzielić dotacje na wymianę 40 pieców. Obecnie nie prowadzimy innych działań, jak dofinansowanie solarów, pomp ciepła i fotowoltaiki – informuje Małgorzata Dzimierska z Urzędu Gminy Wilkowice.