W ostatnim czasie, w wyniku zaistniałego konfliktu zbrojnego, Polska i Ukraina znacznie zbliżyły się do siebie, a w naszym kraju zamieszkało więcej Ukraińców. Szczególnie w dużych miastach niemal wszędzie można spotkać naszych sąsiadów i przysłuchać się ich rodzimemu językowi. Nam, Polakom, ukraiński nie brzmi jednak wcale tak obco, a wręcz jesteśmy w stanie co nieco zrozumieć. Wynika to oczywiście z faktu, że zarówno polski, jak i ukraiński należą do grupy języków słowiańskich, dlatego w nieskomplikowanych rozmowach potrafimy się “jakoś dogadać”. Zobacz, co łączy, a co dzieli język ukraiński i polski!
Co łączy język ukraiński z językiem polskim?
Ukraiński i polski pochodzą z tej samej rodziny języków, a mianowicie języków słowiańskich. Do tej grupy zaliczane są także: czeski, słowacki, białoruski, rosyjski, bułgarski, macedoński, słoweński, serbski i chorwacki. Z racji wspólnego pochodzenia, wszystkie powyższe języki mają ze sobą wiele cech wspólnych. Pod względem gramatycznym wyrazy odmienia się fleksyjnie, a czasowniki dzielą się na dokonane i niedokonane. Ponadto cechują się dość podobną, miękką wymową, jednocześnie jednak we wszystkich tych językach mamy do czynienia ze zbitkami spółgłosek, które zawsze sprawiają wiele trudności w nauce i wymagają ostrożnego tłumaczenia. Ukraiński język tak jak i polski mają wiele podobieństw, ale też wiele różnic.
Mamy tu do czynienia z wyjątkowo dużym podobieństwem, za wyjątkiem pisma, o czym później. Wynika to z faktu, że w przeszłości ludy polskie i ukraińskie zamieszkiwały te same tereny, mowa tu oczywiście o Kresach Wschodnich, przez co języki obydwu nacji mieszały się i zachodziło to w sposób jak najbardziej naturalny. W efekcie powstały języki, których słownictwo w przeważającej części pokrywały się, choć oczywiście wiele z nich uległo pewnym przekształceniom. Na pytanie więc, co wspólnego mają ze sobą język ukraiński i polski, odpowiadamy: przede wszystkim słownictwo.
Uważaj na fałszywych przyjaciół!
Mimo że wiele słów po ukraińsku i po polsku brzmi tak samo, nie można być zawsze w stu procentach pewnym, że oznaczają to samo! Jak w każdym języku, również i tutaj musimy zmierzyć się z tzw. fałszywymi przyjaciółmi, czyli słówkami, które brzmią w dwóch językach tak samo lub bardzo podobnie, jednak znaczą zupełnie co innego.
Spójrz, jak tłumaczymy niektóre słówka z języka polskiego na ukraiński:
- sklep – piwnica (склеп),
- dywan – sofa, kanapa (дива́н),
- iść – jeść (їсти),
- kraj – skraj, krawędź (край),
- kwiat – bilet (квито́к),
- owoc – warzywo (о́воч).
Różnice między językiem polskim a ukraińskim
Choć język polski jest bardzo podobny do języka ukraińskiego pod względem fonetycznym i słownikowym, to jednak istnieje kilka dość istotnych barier lingwistycznych, które ograniczają nas we wzajemnym zrozumieniu się i utrudniają komunikację.
Alfabet
Pierwszą i tak naprawdę jedyną trudnością, z którą należy się zmierzyć, chcąc nauczyć się języka ukraińskiego, jest inny alfabet. Polski alfabet, podobnie jak wiele innych języków europejskich, oparty jest na alfabecie łacińskim, ukraiński zaś operuje literami z cyrylicy. Przy okazji warto wspomnieć, że cyrylica ukraińska nie jest tym samym co cyrylica rosyjska – ta nazywana jest grażdanką i zawiera litery, których nie zawiera cyrylica ukraińska i na odwrót. Jeśli więc pragniesz nauczyć się czytać i pisać po ukraińsku, musisz opanować cyrylicę, bo bez tego ani rusz!
Fonetyka
W codziennej komunikacji różnice fonetyczne nie przeszkadzają nam aż tak bardzo, jednak są one dość wyczuwalne. Każdy Polak, rozmawiając z Ukraińcem, z pewnością dostrzega swego rodzaju miękkość i melodyjność, z jaką wypowiadane są słowa po ukraińsku, a nawet i po polsku. Co ciekawe, tzw. zaciąganie jest cechą charakterystyczną nie tylko dla mieszkańców Ukrainy, ale także dla Polaków pochodzących z terenów wschodniej Polski, a wynika to oczywiście z przemian terytorialnych obu państw.
Gramatyka
W kwestii gramatyki różnica między polskim a ukraińskim występuje głównie na płaszczyźnie deklinacyjnej, czyli odmianie wyrazów przez liczbę, rodzaj i przypadki. W języku ukraińskim po prostu inaczej odmieniają niż my, dlatego bardzo często Ukrainiec mówiący do nas po polsku popełnia tego typu błąd, mówiąc np. Spotkałem koleżanek, zamiast Spotkałem koleżanki. Jeśli zaś chodzi o reguły dotyczące czasów, to nie stanowią one problemu, gdyż mamy ich po tyle samo: przyszły, teraźniejszy i przeszły oraz wymierający zarówno w polskim, jak i ukraińskim, czas zaprzeszły.
Tłumaczenia uwierzytelnione
Biegłość w obcym języku jest dziś dużą wartością, zwłaszcza jeśli jest to język, na który występuje wysokie zapotrzebowanie. Obecnie w Polsce zauważamy zdecydowany wzrost zainteresowania językiem ukraińskim ze strony Polaków oraz, rzecz jasna, zainteresowanie językiem polskim ze strony Ukraińców, mieszkających w naszym kraju. Mimo że coraz więcej z nas potrafi posługiwać się językiem ukraińskim, trzeba pamiętać, że umiejętności pozwalające na krótką pogawędkę ze znajomym czy sąsiadką nie wystarczają w kwestiach formalnych.
Jeśli potrzebujesz przetłumaczenia dokumentów, które musisz przedstawić w sądzie, urzędzie bądź szpitalu, skorzystaj z usług tłumacza przysięgłego. Wszelkiego rodzaju teksty prawnicze (np. akty urodzenia, akty notarialne), teksty techniczne (np. dokumenty samochodowe) i wiele innych tekstów specjalistycznych wymaga tłumaczenia uwierzytelnionego. Tłumaczenia zwykłe, czyli nieuwierzytelnione, może wykonać tak naprawdę każdy, dlatego nie zyskują one mocy prawnej, a co za tym idzie, nie pomagają w załatwieniu sprawy urzędowej. Zaufaj profesjonalistom i skorzystaj z usług biura tłumaczeń!
