Emeryci mają czas, by realizować pasje, podróżować, poszerzać wiedzę, chodzić do kina, teatru i na koncerty. Ale przeszkodą, by to wszystko robić, jest dla wielu zbyt skromny budżet. Gdy większość pieniędzy pochłaniają rachunki i codzienne wydatki, na przyjemności zostaje bardzo niewiele, jeśli cokolwiek. Jednak niektóre gminy pomagają seniorom uporać się z tym problemem.
W wielu dużych polskich miastach seniorzy mogą liczyć na rozliczne ulgi i przywileje. Za darmo podróżują komunikacją miejską, mają zniżki przy zakupie biletów wstępu na imprezy kulturalne i do obiektów sportowych, taniej płacą w kawiarniach i restauracjach. W Poznaniu mogą nawet bezpłatnie korzystać z usług fachowców i jeździć taksówką! Dużo gorzej ich sytuacja wygląda na naszym terenie, choć i tutaj samorządy zaczynają dbać o starszych ludzi.
DARMOWE PŁYWANIE
Władze Oświęcimia już dwa lata temu wprowadziły lokalną Kartę Seniora. Wydawana jest ona mieszkańcom miasta, którzy ukończyli 60 lat i uprawnia do pięćdziesięcioprocentowej zniżki w kinie działającym w Oświęcimskim Centrum Kultury, ulg w cenach biletów wstępu do Muzeum Zamek oraz za usługi świadczone w obiektach Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Jej posiadacze mogą też między innymi skorzystać z tańszych zabiegów kosmetycznych, rehabilitacyjnych, pobytów sanatoryjnych w Ustroniu lub wypoczynkowych w Milówce, a także z rabatu na… strzyżenie i kąpiel psa.
Z kolei gmina Andrychów podpisała w tym roku porozumienie o partnerstwie ze Stowarzyszeniem MANKO w Krakowie, dzięki któremu jej mieszkańcy używają Ogólnopolskiej Karty Seniora. Można ją dostać w Ośrodku Pomocy Społecznej w Andrychowie. Do tej pory wydano tam pół tysiąca takich kart. Mają one sporą przewagę nad lokalnymi, gdyż gwarantują zniżki w całym kraju. Najczęściej w sanatoriach, gabinetach rehabilitacyjnych, centrach medycznych, firmach zajmujących się badaniem słuchu i sprzedażą aparatów słuchowych, ale też na przykład kinach, teatrach oraz lokalach gastronomicznych. W samym Andrychowie jest na razie 10 firm honorujących Ogólnopolską Kartę Seniora. Osoby po sześćdziesiątce dostaną w tym mieście między innymi rabaty na napoje i posiłki w niektórych restauracjach, zrobią tańsze zakupy w dwu sklepach, kupią okulary ze zniżką.
W Suchej Beskidzkiej nie ma wprawdzie ulg dla seniorów w punktach handlowych i usługowych, ale emeryci i renciści z tego miasta mogą sobie za darmo… popływać. Mają bowiem możliwość bezpłatnego korzystania przez godzinę dziennie z miejscowej krytej pływalni. – Ten program, pod nazwą „Jesteśmy nadal aktywni”, realizujemy już od dwa tysiące ósmego roku. Cieszy się dużym zainteresowaniem. Rocznie odnotowujemy około siedem i pół tysiąca wejść na basen, których koszty w całości pokrywane są z budżetu miasta – podkreśla burmistrz Suchej Stanisław Lichosyt.
DLA AKTYWNYCH
Jeszcze kilka lat temu w wielu miejscowościach na naszym terenie brakowało oferty kulturalnej adresowanej do osób starszych oraz miejsc, gdzie mogliby spędzać nadmiar wolnego czasu. Sytuacja powoli się zmienia. Już we wszystkich miastach funkcjonują kluby seniora albo uniwersytety trzeciego wieku, w niektórych jedno i drugie. Są też programy, które stawiają na integrację osób starszych z młodzieżą (realizowane na przykład w Suchej i Jordanowie). Dodatkowo miejskie ośrodki kultury i biblioteki prowadzają regularnie lub co jakiś czas zajęcia przeznaczone dla seniorów, na przykład kursy komputerowe, językowe, treningi pamięci, prelekcje.
W wioskach dostęp do takich form rozrywek i edukacji jest nadal dużo gorszy, ale i tam samorządy zaczynają dostrzegać potrzeby osób w jesieni życia. Dobrym przykładem jest gmina Wieprz, gdzie w aż pięciu z sześciu miejscowości funkcjonują ośrodki wsparcia, których działalność ukierunkowana jest na integrację seniorów z młodzieżą. – Raz w tygodniu spotykają się oni w około trzydziestoosobowych grupach. Uczestniczą między innymi w warsztatach kulinarnych, origami i ogrodniczych oraz w spotkaniach okolicznościowych, związanych ze świętami lub ważnymi dla regionu czy kraju wydarzeniami. Często organizowane są wyjazdy do kina, teatru albo na baseny termalne – relacjonuje Dorota Mrowiec, kierowniczka Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieprzu.
W styczniu działalność rozpoczynają dwa Dzienne Domy utworzone dzięki dofinansowaniu z rządowego programu Senior+, jeden w Marcyporębie, a drugi Jawiszowicach. Nieaktywne zawodowo osoby po sześćdziesiątce będą mogły spędzać tam po osiem godzin dziennie od poniedziałku do piątku na zajęciach edukacyjnych i ruchowych oraz warsztatach rękodzielniczych, zostaną też objęte usługami opiekuńczymi i rehabilitacyjnymi. To na naszym terenie pierwsze tego typu placówki zlokalizowane w wioskach. Podobne powstały w ramach wcześniejszego programu „Senior-WIGOR” i działają w Kętach oraz Makowie Podhalańskim. Tylko w tej makowskiej podopieczni spędzają czas zupełnie za darmo. Wprawdzie po upływie półtora roku jej istnienia władze gminy wprowadziły odpłatność za pobyt, ale szybko się z tego wycofały. O pozyskaniu środków na utworzenie i działalność Dziennego Domu Senior+ myśli również wójt gminy Lanckorona Tadeusz Łopata.
GDY SIŁ JUŻ BRAK
Zniżki na imprezy kulturalne i do restauracji, darmowe pływanie czy kluby seniora to ułatwienia dla osób, które wciąż są sprawne. Seniorzy, którzy mają problemy z poruszaniem się lub są schorowani, wymagają wsparcia zupełnie innego rodzaju. O takich ludzi szczególnie dba samorząd gminy Zembrzyce. Tamtejszy GOPS realizuje program „Pomoc domowa”, dzięki któremu osoby starsze, nieradzące sobie z codziennymi obowiązkami, mogą liczyć na to, że ktoś im zrobi zakupy, pranie, przygotuje posiłki, posprząta, a nawet pójdzie z nimi na spacer czy do lekarza. Zakres wsparcia uzależniony jest od indywidualnych potrzeb każdego podopiecznego. Niewiele różni się to od usług opiekuńczych realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej w innych gminach, ale te w ramach zembrzyckiego projektu są całkowicie bezpłatne. Świadczą je bezrobotni.
– Ponadto mieszkańcy naszej gminy mają możliwość korzystania z bezpłatnych usług rehabilitacyjnych w Domu Wczasowo-Rehabilitacyjnym w Zembrzycach. Realizacja tego zadania została powierzona Caritasowi Archidiecezji Krakowskiej, któremu w dwa tysiące siedemnastym roku, podobnie jak w poprzednim, przyznaliśmy dwadzieścia pięć tysięcy złotych dotacji na ten cel – informuje wójt gminy Zembrzyce Łukasz Palarski. W roku 2016 z darmowej rehabilitacji skorzystało 206 osób, w znacznej części seniorów.
Również w innych gminach są lub były realizowane różne projekty mające na celu poprawę jakości życia ludzi, którzy z różnych powodów nie są już w pełni samodzielni. Na przykład w gminie Andrychów samotnie mieszkające osoby starsze po przebytej hospitalizacji dostawały bransoletki z przyciskiem alarmowym połączone z telefonami komórkowymi. Gdy tak wyposażony człowiek gorzej się poczuł, naciskał guzik, a wówczas nadajnik wysyłał sygnał do centrali, która z kolei powiadamiała o zagrożeniu kogoś z rodziny seniora, jego sąsiada albo bezpośrednio pogotowie ratunkowe.
W tym roku samorządy zyskają dodatkowe możliwości, by zapewnić pomoc samotnym starszym osobom. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało program „Opieka 75+”, w ramach którego ma zamiar przekazać małym gminom (do 20 tysięcy mieszkańców) 57,4 mln zł na rozwój usług opiekuńczych. Pieniądze będzie można wykorzystać, by taką formą wsparcia objąć więcej osób, a także zwiększyć ilość jej godzin u tych seniorów, którzy już z niej korzystają. Oczywiście pomoc finansową na ten cel dostaną tylko te samorządy, które będą się o nią ubiegały, a przy tym spełniają warunki programu.
