Próba Romberga to jedno z podstawowych badań neurologicznych. To bardzo proste badanie ma na celu sprawdzić zdolność pacjenta do utrzymania równowagi w pozycji pionowej. Próba Romberga jest źródłem cennych informacji i punktem wyjścia do postawienia diagnozy.
Zdolność do przyjęcia i utrzymania pionowej postawy ciała my, ludzie, zawdzięczamy milionom lat ewolucji. Umiejętność ta odróżnia nas od większości zwierząt. Trudności w przyjęciu bądź utrzymaniu postawy pionowej są zawsze niepokojącym sygnałem. Często zwiastują poważne problemy z układem nerwowym. Jakie dokładnie informacje o stanie zdrowia układu nerwowego pacjenta możemy uzyskać, analizując jego równowagę w pionie? I jak wykorzystać do tego celu próbę Romberga?
Co bada próba Romberga?
Utrzymywanie równowagi w pozycji pionowej jest trudnym i angażującym układ nerwowy zadaniem. Wymaga pozbawionej zakłóceń komunikacji. pomiędzy trzema niezależnymi ośrodkami nerwowymi:
- narządem wzroku (zmysł wzroku),
- narządem przedsionkowym ucha wewnętrznego (zmysł równowagi),
- szlakami aferentnymi rdzenia kręgowego (zmysł propriocepcji, czyli ułożenia części ciała),
a koordynującym je ze sobą móżdżkiem – strukturą mózgową, odpowiedzialną za postawę ciała i koordynację ruchów. Jeśli praca któregokolwiek z czterech wymienionych powyżej narządów jest zakłócona, zachowanie pionowej postawy ciała jest utrudnione lub niemożliwe.
To z kolei oznacza, że trudności z utrzymaniem równowagi po przyjęciu pozycji pionowej mogą być sygnałem niepoprawnego działania zmysłu wzroku, równowagi, propriocepcji, lub niepoprawnej pracy móżdżku. Próba Romberga, wykrywając trudności w prawidłowej pionizacji, może więc służyć do zdiagnozowania chorób czterech wymienionych elementów układu nerwowego.
Jak przebiega próba Romberga?
Do wykonania tego badania nie jest potrzebna żadna aparatura. Przypomina ono nieco testy trzeźwości amerykańskiej policji drogowej.
Próba Romberga – pierwszy etap
Pacjent staje ze złączonymi nogami. Jego ręce są ułożone wzdłuż tułowia lub wyciągnięte przed siebie. W pierwszym etapie próby Romberga pacjent stoi z otwartymi oczami. Lekarz uważnie obserwuje postawę pacjenta, zwracając uwagę na nawet najmniejsze oznaki kłopotów z utrzymaniem równowagi.
Jeżeli badany nie jest w stanie utrzymać pozycji pionowej z otwartymi oczami, badanie zostaje przerwane.
Próba Romberga – drugi etap
Badany przyjmuje taką samą pozycję ciała, jak w etapie pierwszym, ale tym razem ma zamknięte oczy. Brak problemów z utrzymaniem równowagi w tej sytuacji to ujemna próba Romberga. Natomiast sytuacja przeciwna – to dodatnia próba Romberga (inaczej: objaw Romberga).
Co oznaczają różne wyniki badania?
Każdy z wymienionych, możliwych wyników próby Romberga należy interpretować inaczej.
Przerwanie próby Romberga na pierwszym etapie
Brak możliwości utrzymania równowagi w pozycji pionowej z otwartymi oczami jest oznaką poważnych problemów neurologicznych. Najczęstsze z nich to:
- choroby błędnika,
- ciężkie uszkodzenie móżdżku,
- poważny uraz narządu przedsionkowego,
- zaburzenia funkcjonowania kory ruchowej płatów czołowych mózgu.
Postawienie dokładnego rozpoznania wymaga zastosowania precyzyjnej diagnostyki różnicowej.
Zobacz też: https://poprostuzdrowo.pl/podstawowe-badania-krwi
Ujemna próba Romberga
Wynik ujemny tego badania (inaczej ujemny objaw Romberga lub brak objawu Romberga) oznacza, że pacjent jest zdrowy.
Dodatnia próba Romberga
Objaw Romberga może być skutkiem wielu różnych problemów neurologicznych.
Najczęstsze możliwe przyczyny wystąpienia objawu Romberga to:
- uszkodzenia rdzenia kręgowego (szczególnie będących jego częścią dróg aferentnych sznurów tylnych),
- ciężka neuropatia cukrzycowa,
- demencja,
- zespół Guillaina-Barrégo,
- choroba Charcota-Mariego-Tootha,
- przewlekła choroba nerek,
- zatrucia metalami ciężkimi lub lekami,
- awitaminozy (zwłaszcza niedobory witamin B1, B12 i E).
Podobnie jak w przypadku przerwania próby Romberga, dokładna diagnoza wymaga dalszych badań specjalistycznych.
Więcej o próbie Romberga dowiesz się tu: https://poprostuzdrowo.pl/proba-romberga
Podsumowanie
Próba Romberga, ze względu na swoją prostotę i niespecyficzność, nie jest testem wyczerpującym i rozstrzygającym ani o diagnozie, ani o leczeniu. Tym niemniej jest to cenne dla każdego neurologa badanie. Sam fakt występowania problemów z utrzymywaniem równowagi niechybnie świadczy o chorobie lub uszkodzeniu układu nerwowego. Natomiast określenie z pomocą próby Romberga, jakiego rodzaju są to problemy, ogranicza nieco pulę możliwych do zdiagnozowania schorzeń.
Pani na zdjęciu ma ułatwienie w utrzymaniu równowagi, pewnie w związku z Dniem Kobiet. Nie ma ujętej jeszcze jednej przyczyny nieumiejętności utrzymania równowagi – po alkoholu i progu dopuszczalnego. Ja bym dodała dla wzbogacenia próby test na przejście po linii tak jak robi amerykańska policja drogowa.