Rezygnacje po nominacji Beaty Szydło

Burza rozpętała się po tym, jak wicepremier Piotr Gliński, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu wręczył nominację do Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu byłej premier, obecnie europoseł Beacie Szydło. Z dziewięcioosobowej rady zrezygnowały trzy osoby! Sześć lat temu Szydło domagała się dymisji dyrektora Muzeum Auschwitz Piotra Cywińskiego, a teraz miałaby go w pewien sposób nadzorować.

Rada Muzeum Auschwitz ma za zadanie kontrolować działalność muzeum. W ubiegłym tygodniu wicepremier Piotr Gliński powołał w skład Rady Muzeum Auschwitz na kadencję 2021-2025: Bogdana Bartnikowskiego, Grzegorza Berendta, profesora Tomasza Gąsowskiego, profesora Edwarda Kosakowskiego, profesora Stanisława Krajewskiego, Marka Lasotę, księdza Jana Nowaka, Krystynę Oleksy (byłą wicedyrektor Muzeum Auschwitz i przewodniczącą rady w poprzedniej kadencji) oraz byłą premier i europoseł Beatę Szydło, która mieszka w Przecieszynie, w gminie Brzeszcze. Wicepremier Gliński stwierdził, że obecność Beaty Szydło stanowi dla rady i muzeum zaszczyt.

– Osoba tego formatu politycznego, z wielką wrażliwością społeczną, ciesząca się wysokim społecznym zaufaniem, na którą w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego oddało głos 525 tysięcy wyborców i – co najważniejsze – wywodząca się z Ziemi Oświęcimskiej, której rodzina od lat zamieszkuje w bezpośrednim sąsiedztwie terenu dawnego obozu, jest cennym sojusznikiem w staraniach o realizację programu muzeum i wsparciem jego działalności (…) Tym bardziej, że w ostatnim czasie – także dzięki zaangażowaniu pani Beaty Szydło – państwo polskie podjęło wiele od dawna oczekiwanych decyzji dotyczących rozwoju Muzeum Auschwitz – podkreślił wicepremier Piotr Gliński.

Beata Szydło, na portalu społecznościowym, podziękowała wicepremierowi.

– Ta społeczna funkcja jest dla mnie, mieszkanki Ziemi Oświęcimskiej, zaszczytem i wielkim obowiązkiem – napisała.

Po tym jak nominacja Szydło wyszła na światło dzienne, z zasiadania w radzie zrezygnował profesor Stanisław Krajewski (działacz społeczności żydowskiej, współtwórca Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, który w latach 1991-2006 był członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, a od 2008 roku zasiadał w Radzie Muzeum Auschwitz).

– Dowiedziałem się z prasy, że zostałem powołany na kolejną kadencję (2021-2025) do Rady przy Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Wyraziłem kiedyś na to zgodę, będąc w kontakcie z dyrekcją Muzeum. Jednak okazało się, że tym razem obok osób zajmujących się tematyką dotyczącą obozu znalazła się tam p. Beata Szydło. Rozumiem to jako upolitycznienie rady. W takiej sytuacji nie widzę dla siebie możliwości funkcjonowania w jej ramach. Rezygnuję zatem z członkostwa w tej radzie – napisał Stanisław Krajewski w liście do wicepremiera Piotra Glińskiego.

Dwa dni później z zasiadania w radzie zrezygnowali Krystyna Oleksy i Marek Lasota (dyrektor Muzeum AK).

– To zawsze było gremium zajmujące się sprawami historycznymi, konserwatorskimi, a nie polityką – oświadczył Marek Lasota.

Wicepremier Gliński stwierdził, że ze zdumieniem przyjął te decyzje.

– Mam nadzieję, że rezygnacja ta nie wynika z przyczyn politycznych i nie jest wyrazem myślenia w kategoriach niedemokratycznych i wykluczających osoby o odmiennych poglądach czy wrażliwości społecznej z aktywności publicznej na rzecz dobra wspólnego (…) powołanie członków rady jest natomiast wyłączną prerogatywą ministra kultury, który ma demokratyczny, konstytucyjny mandat do sprawowania swojej funkcji (…) Nie jest też prawdą, że w Radzie Muzeum Auschwitz nigdy nie zasiadały osoby zaangażowane politycznie – stwierdził wicepremier Piotr Gliński.

Ostro skomentował to Tomasz Cebulski, założyciel ośrodka badawczego Polin Travel (zajmuje się poszukiwaniami genealogicznymi, dokumentacją historii Żydów polskich, edukacją o Holokauście i dialogiem polsko-żydowskim). Na swoim profi lu społecznościowym napisał, że fakt, iż Beata Szydło jest aktywnym politykiem i wiceprzewodniczącą partii rządzącej, jest wystarczającym powodem do kompromitacji przekazu Muzeum Auschwitz w przyszłości.

– Przekazu historycznego który jest owocem ciężkiej pracy 74 lat i kilku pokoleń ocalałych i historyków Muzeum Auschwitz. Polityka, szczególnie bieżąca nie powinna nigdy i w żadnej formie ingerować w miejsca masowego ludobójstwa i pozostałe tam cmentarze. To nie miejsce na politykę, to miejsce na refleksję do czego zła i populistyczna polityka może prowadzić. Podziękowania dla Stanisława Krajewskiego, Krystyny Oleksy i Marka Lasoty za wyrażenie sprzeciwu w czasie, kiedy o sprzeciw coraz trudniej – zaznaczył Tomasz Cebulski.

Agnieszka Magdziak-Miszewska, była ambasador Polski w Izraelu, publicznie stwierdziła, iż wie, że Beata Szydło od dawna chciała zastąpić Piotra Cywińskiego na stanowisku dyrektora Muzeum Auschwitz. Jak zaznaczyła, gdy z tych planów nic nie wyszło, to wicepremier Piotr Gliński powołał ją do Rady Muzeum, gdzie jej misją będzie zapewne „upolszczenie Auschwitz”.

Dyrekcja Muzeum Auschwitz nie komentuje sprawy.  Warto natomiast przypomnieć, że premier Szydło i obecnemu dyrektorowi muzeum Piotrowi Cywińskiemu (zajmuje to stanowisko od września 2006 roku), nie było dotąd po drodze. Pod koniec stycznia 2015 roku PiS, wtedy w opozycji, wystosowało apel do ówczesnej premier Ewy Kopacz i minister kultury Małgorzaty Omilanowskiej o zdymisjonowanie dyrektora Cywińskiego. Poszło o brak zaproszenia rodziny rotmistrza Witolda Pileckiego na obchody 70. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Ale do dymisji dyrektora nie doszło, także po tym jak PiS objęło rządy w Polsce. Gdy Beata Szydło była już premierem, w 2017 roku zainicjowała powstanie nowego muzeum w Oświęcimiu, które miało nosić nazwę Muzeum Sprawiedliwych spod Auschwitz. W jej założeniu miało to być muzeum przypominające światu o tym „kto był katem, kto był ofiarą, a kto bohaterem”. Na arenie międzynarodowej, a zwłaszcza w środowiskach żydowskich, odebrano to jako próbę tworzenia konkurencyjnej placówki wobec Muzeum Auschwitz. Wtedy zdecydowano, że nowe muzeum nosiłoby nazwę „Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej”.