Śmierć danej osoby powoduje konieczność uregulowania spraw spadkowych; tym samym generuje u osób najbliższych (a nierzadko dalekich członków rodziny) konieczność podjęcia istotnych dla nich decyzji.
Być spadkobiorcą, czy nim nie być?
Niemalże każdy z nas, na różnym etapie życia będzie mógł zadać sobie to bardzo istotne pytanie. I dobrze by było, aby każda osoba, która zmierzy się z pytaniem dotyczącym spadkobrania mogła z pełną świadomością podjąć właściwą decyzję.
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Jednakże, aby nabyć spadek należy złożyć adekwatne oświadczenie. Brak oświadczenia również niesie ze sobą konsekwencje.
A zatem, spadkobierca może:
- przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi – tzw. przyjęcie proste
- przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności – tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza
- spadek odrzucić.
No właśnie, spadek. Co kryje się pod pojęciem spadek?
Spadek stanowi ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego; a zatem co bardzo istotne są to zarówno aktywa (np.: oszczędności, nieruchomości, ruchomości), jak i pasywa (długi).
Przyjęcie proste
Od chwili przyjęcia przez spadkobiercę spadku ponosi on odpowiedzialność za długi z całego swego majątku, a więc nie tylko ze spadku, ale i z majątku własnego. Dochodzi wówczas do połączenia majątku spadkobiercy i masy spadkowej (tudzież jej idealnego udziału, w razie wielości spadkobierców) w jeden majątek i to z niego spadkobierca odpowiada za długi spadkowe.
Innymi słowy: w przypadku nabycia wprost (przyjęcie proste) odpowiedzialność za długi spadkowe będzie pozbawiona jakichkolwiek ograniczeń.
Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza
Złożenie przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza sprawia, że ponosi on odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Spadkobierca odpowiada za długi spadkowe z masy spadkowej, ale również ze składników własnego majątku, które w momencie przyjęcia spadku przekształciły się w jeden majątek. Przy czym, jak wskazuje się zgodnie w orzecznictwie, złożenie “przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza wywołuje skutek prawny w postaci faktycznego ograniczenia jego odpowiedzialności za długi spadkowe spadkodawcy, ale w stosunku do tych wierzycieli, wobec których spadkobierca skutecznie procesowo powołał się na to ograniczenie na etapie postępowania rozpoznawczego lub klauzulowego“.
Odrzucenie spadku
Spadkobierca może również spadek odrzucić. Spadkobierca jest wówczas traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Warto wiedzieć!
Nie można dokonać częściowego odrzucenia spadku (np.: co do długów) i przyjęcia (np.: co do aktywów).
Termin na złożenie oświadczenia
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
W jaki sposób można złożyć oświadczenie?
Oświadczenie można złożyć przed notariuszem, jak i przed sądem.
Ważne!
W przypadku małoletnich, oświadczenie o odrzuceniu spadku musi być poprzedzone zgodą sądu. Zgoda sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego nie jest tożsama ze złożeniem oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego.
Adwokat Kinga Michalczyk
z Kancelarii Adwokackiej
w Czechowicach-Dziedzicach (filia)
___________________________________________
Niniejsza publikacja nie stanowi wiążącej porady prawnej, albowiem takowa winna być dostosowana do indywidualnego stanu faktycznego.
___________________________________________
Sfinansowano ze środków otrzymanych z Powiatu Cieszyńskiego pochodzących z budżetu państwa.
