Zdrowie jest najważniejsze – to zdanie bardzo często pada z ust wielu ludzi. Szczególnego wymiaru zaczyna jednak nabierać, gdy wkraczamy w jesień życia, a wraz z kolejnymi latami pojawiają się różnorodne dolegliwości. Ani się nie obejrzymy, a stajemy się klientami aptek, w których wykupujemy długie listy leków z recepty… Tymczasem powinniśmy nie zapominać, że kluczem do zachowania zdrowia jest dieta. Niebagatelną rolę ogrywają w niej potrawy przygotowane z ryb.
Najróżniejsze badania potwierdzają, że ryby przedłużają młodość, chronią przed wieloma chorobami, dobrze wpływają na nasze samopoczucie, wygląd oraz intelekt. Nasz region jest znany z hodowli karpia oraz innych ryb posiadających wyjątkowe walory smakowe i zdrowotne. Powinniśmy korzystać z tego dobrodziejstwa nie tylko w okresie Świąt Bożego Narodzenia, kiedy na stołach tradycyjnie króluje właśnie karp, ale również przez cały rok. Potrawy z karpiem, pstrągiem, szczupakiem, sandaczem, karasiem, węgorzem, okoniem czy amurem w roli głównej są nie tylko doskonałym pomysłem na urozmaicenie monotonnego menu, ale źródłem zdrowia. Ryby słodkowodne zawierają bowiem wysokiej jakości i dobrze przyswajalne białko, witaminy z grupy B, witaminy A, D i E, minerały, w tym potas, wapń, fosfor, magnes, żelazo, a także kwasy tłuszczowe. Spożywanie tych ostatnich jest zalecane szczególnie jako element profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego, których po przekroczeniu 60. roku życia nie brakuje.
Zawarte w mięsie ryb kwasy tłuszczowe omega-3 mają ponadto kluczowe znaczenie dla podstawowych procesów zachodzących w naszym organizmie. Zmniejszają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem, obniżają poziom złego cholesterolu, wzmacniają odporność organizmu, zmniejszają stany zapalne, korzystnie wpływają na rozwój i funkcjonowanie systemu nerwowego, pracę mózgu i funkcjonowanie pamięci. Co ciekawe, działają również antydepresyjnie i podnoszą odporność na stres. Kwasy omega-3 zwiększają też ostrość widzenia. Dieta bogata w ryby przyczynia się do szybkiego i dobrego gojenia się ran, a także zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów. Niektóre badania wskazują na związek między spożywaniem ryb a ochroną przed rozwojem choroby Alzheimera. Naukowcy stwierdzili, że osoby jedzące przynajmniej raz w tygodniu pieczoną lub gotowaną rybę, są mniej narażone na tę chorobę, a konsumując dwie porcje tłustej ryby tygodniowo – zmniejszają ryzyko utraty słuchu.
Zawartość makro i mikro składników odżywczych w mięsie ryb słodkowodnych zależy od danego gatunku. Na jakość wpływa także stan wód, zanieczyszczenie metalami ciężkimi oraz sposób przygotowania. Z pewnością świeża i złowiona w ekologicznym akwenie, najlepiej kupiona bezpośrednio u hodowcy, ryba będzie miała najlepsze wartości zarówno odżywcze, jak i smakowe.
Dietetycy i specjaliści od żywienia zalecają spożywanie porcji ryb dwa razy w tygodniu. Najzdrowsze jest przyrządzanie ich w wersji na parze, gotowanej, grillowanej, duszonej i pieczonej. Powinniśmy sięgać po te sposoby częściej niż panierować rybę i smażyć, choć to w wielu domach najpopularniejsze rozwiązanie. Tymczasem obróbka w głębokim rozgrzanym tłuszczu na patelni pozbawia ryby cennych właściwości. Ryby świetnie smakują z surówkami lub pieczonymi warzywami. Choć najwięcej wartości odżywczych zawierają ryby świeże, warto również sięgać po te mrożone. Nowoczesne rozwiązania technologiczne, stosowane w zakładach produkcyjnych i przetwórczych powodują, że mrożenie nie tylko przedłuża trwałość produktu bez używania konserwantów, ale również pozwala zachować jego naturalny smak i wartości odżywcze. Dobrym wyjściem są także ryby wędzone i te konserwowane w puszkach, tym bardziej, że ich producenci zaskakują coraz to nowymi połączeniami smakowymi.
Statystyczny Polak zjada około 13 kg ryb i przetworów rybnych rocznie. To o połowę mniej niż mieszkańcy innych krajów europejskich i kilkakrotnie mniej od światowych liderów – Japończyków i Norwegów. Mamy więc jeszcze wiele do zrobienia.
