Śmieci nasze powszednie – ile produkujemy, ile płacimy za wywóz

W miarę upływu lat i rozwoju naszego fragmentu cywilizacji śmieci robią się coraz bardziej powszednie, stają się tematem coraz bardziej powszechnym, oczywistym, znaczącym, angażującym i drogim. Ile ich jest rzeczywiście i jak jest z kosztem ich utylizacji?

Na temat śmieci ciekawych danych dostarcza „Raport z Wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Cieszyńskiego za lata 2021-2022”. Co z niego wynika? Na przykład to, że w 2021 roku z gmin z powiatu cieszyńskiego zutylizowano łącznie 208 ton wyrobów zawierających azbest, przy czym w Cieszynie, Ustroniu i Wiśle nie prowadzono takich działań w ogóle, a 141 ton z tych 208 (68 proc.) zutylizowano w Istebnej. W 2022 roku było to 371 ton i znów była to głównie Istebna (106 ton).

W latach 2021-2022 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach na terenie powiatu cieszyńskiego przeprowadził 88 kontroli przedsiębiorstw pod kątem gospodarki odpadami. W związku ze stwierdzeniem 45 nieprawidłowości, w 7 przypadkach zastosowano dostępne prawem środki dyscyplinujące.

W 2021 roku na terenie powiatu cieszyńskiego zebrano około 65 500 ton odpadów ogółem, z czego około 38 500 ton odpadów zbieranych selektywnie. W 2022 roku zebrano prawie 99 000 ton odpadów łącznie, a nieco ponad 36 000 ton odpadów segregowanych. W omawianych latach wszystkie gminy powiatu cieszyńskiego osiągnęły wymagany poziom recyklingu.

W 2021 roku na terenie powiatu zebrano łącznie 7158 ton odpadów ulegających biodegradacji. Najwięcej było ich w Ustroniu (1563 tony), w gminie Chybie (964 tony), w gminie Goleszów (864 tony), Cieszynie (902 tony). Na przeciwległym biegunie znalazła się Wisła – 176 ton. W 2022 roku tych odpadów było 8459 ton, prym wiodły te same gminy.

Zarówno w 2021, jak i 2022 roku, żadna z gmin powiatu cieszyńskiego nie osiągnęła wymaganego poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, pochodzącego z gospodarstw domowych. Ten wymóg to 4 kg na mieszkańca, na rok kalendarzowy. Tymczasem w 2022 roku zebrano „elektrogratów” najwięcej w Skoczowie (49 ton i 2,10 kg/mieszkańca na rok), Cieszynie (43 tony i 1,5 kg/mieszkańca na rok), Istebnej (29 ton i 2,6 kg). Najniższy przelicznik na mieszkańca zanotowało Chybie – 11 ton i 1,33 kg.

Jest jeszcze taka kategoria jak odpady niebezpieczne. Tych zebrano w naszym powiecie w 2021 roku łącznie 96 ton, a w 2022 – 77 ton. W poszczególnych gminach przodowały różne typy odpadów. Łącznie i przykładowo w 2022 roku było to: 4 tony w Brennej, 7 ton w Chybiu, 11 ton w Cieszynie, 8 ton w Hażlachu, 0,1 tony w Istebnej, 11 ton w Skoczowie, 21 ton w Ustroniu, 1,4 tony w Wiśle.

O dane dotyczące wywożonych odpadów w minionych dwóch pełnych latach 2022 i 2023 poprosiliśmy samorządy. Załączona pod wstępem tabela prezentuje ilość śmieci w poszczególnych gminach, z wyszczególnieniem śmieci segregowanych. Wielkości przedstawione są w tonach (Mg).

Co wynika z tej tabeli? Na przestrzeni tych dwóch lat ilość naszych śmieci wzrosła, choć nie jest to przyrost lawinowy. Największy przyrost nastąpił w Goleszowie i Cieszynie. Spadło zaś między innymi w Skoczowie czy Chybiu. Mimo, że wzrosła ilość śmieci, ogółem w powiecie spadł odsetek śmieci segregowanych. Z tabeli wynika też, że procentowo słabo segregujemy śmieci w miastach, znacznie intensywniej w gminach wiejskich. W sytuacji, gdy w Cieszynie segregowanych jest około 30 proc., w Skoczowie około 40 proc., w Wiśle 50 proc., w Strumieniu czy Ustroniu ponad 60 proc., to w Brennej jest to ponad 60 proc., w Hażlachu 70 proc.. Choć są też Zebrzydowice, gdzie w 2023 roku segregacja śmieci była na poziomie nawet niższym niż 30 proc.

Bardzo już duża, a do tego wciąż wzrastająca ilość śmieci, szczególnie tych problematycznych, powoduje, że coraz więcej płacimy za ich wywóz i utylizację. To koszt, który stanowi coraz większy odsetek głównie domowych budżetów, a do tego króluje opinia, że te ceny będą notorycznie rosły. O takim wzroście szczególnie często mówi się w porze takiej jak obecnie, czyli na końcu roku. Zebraliśmy i przedstawiamy obok obecne ceny za odbiór odpadów, w poszczególnych gminach, z zaznaczeniem ewentualnych planowanych w najbliższym czasie zmian. Są to stawki na miesiąc za jedną osobę – pierwsza, gdy śmieci są segregowane, druga – gdy segregacji nie ma. Jak widać z przytaczanych w zestawieniu danych, najwięcej za śmieci płaci się lub będzie płacić w Skoczowie, Chybiu i Ustroniu, a najmniej w Istebnej i Dębowcu.

Oto stawki za wywóz odpadów, od osoby, w poszczególnych gminach.

Brenna – 34 zł i 68 zł, od stycznia 39 zł i 78 zł.

Chybie – 29 zł i 62 zł. Podczas sesji z 28 listopada radni mieli głosować nad podwyżką – odpowiednio 42 zł i 90 zł, ale uchwałę zdjęto z porządku obrad.

Cieszyn – 29 zł i 116 zł, od stycznia 38 zł i 152 zł.

Dębowiec – 32 zł i 128 zł, od stycznia 37 zł i 148 zł.

Goleszów – 42 zł i 168 zł. Przewiduje się w najbliższym czasie podwyżki dla domków letniskowych i nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Hażlach – 39 zł i 78 zł, od stycznia 42,50 zł i 85 zł.

Istebna – 24 zł i 96 zł, od stycznia 29 zł i 116 zł.

Skoczów – 43 zł i 129 zł. Nie planuje się w najbliższym czasie zmian stawek.

Strumień – 35,50 zł i 90 zł, od stycznia 38 zł i 90 zł.

Ustroń – 41 zł i 123 zł. Stawka obowiązuje od 2023 roku, nie planuje się podwyżek.

Wisła – 36 zł i 144 zł. Ma być podniesiony roczny ryczałt dla nieruchomości wypoczynkowych z 224 na 267 zł.

Zebrzydowice – 34 zł i 102 zł, od stycznia 38 zł i 114 zł.

Dane dotyczące wywożonych odpadów w gminach powiatu cieszyńskiego w latach 2022 i 2023 ogółem oraz z wyszczególnieniem segregowanych.