Od wielu lat w Beskidach obserwowana jest niepokojąca tendencja – systematycznie spada pogłowie owiec ras lokalnych i kóz. Przeciwdziałać temu chce Fundacja Dobry Widok z Krzyżowej, która nie skupia się tylko na poruszaniu tego problemu, ale, co najważniejsze, prowadzi konkretne działania, aby wspomóc baców w ich codziennej i niełatwej pracy.
Zjawisko z malejącą liczbą owiec ras lokalnych oraz kóz ma niestety także negatywny wpływ na środowisko naturalne.
– Wówczas zanika tradycyjny krajobraz górski, maleje bioróżnorodność, a także pogarszają się warunki do zachowania kulturowego dziedzictwa regionu. Jako Fundacja Dobry Widok postanowiliśmy przejść od słów do czynów i coś z tym zrobić. Zaplanowaliśmy kompleksowe działania, które mają wesprzeć baców w ich codziennej pracy. Dodatkowo prowadzimy szeroko zakrojone inicjatywy promujące tradycyjne pasterstwo – mówi Magdalena Waligóra-Rutkowska, prezes Fundacji Dobry Widok.
W tegorocznym sezonie pasterskim prowadzono wypas rodzimych ras owiec i kóz na górskich halach na łącznym obszarze aż 442,67 hektara! Owce i kozy wypasano między innymi na Hali Lipowskiej, Hali Mędralowej, na Złotym Groniu czy też na Bukowinie.
W ramach działań prowadzonych przez Fundację Dobry Widok w zadaniu publicznym wzięło udział aż 13 baców z Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego. Byli to: Jan Bzdyk, Piotr Chrząszcz, Jakub Ciążczyk, Józef Dendys, Piotr Gruszka, Andrzej Kamiński, Józef Kamiński, Mateusz Kawulok, Beata Kupczak-Dudek, Ewelina i Mateusz Micorkowie, Andrzej Pilch, Jan Stopka i Tadeusz Szczechowicz.
Bezpośrednim efektem prac terenowych Fundacji Dobry Widok jest także nowa drewniana tablica informacyjna, którą ustawiono na Hali Lipowskiej. Tablica opisuje m.in. prowadzone na tym terenie działania pasterskie, ich znaczenie przyrodnicze oraz kulturowe zakorzenienie w regionie. Dokumentację sezonu pasterskiego uzupełnia profesjonalny fotoreportaż, dzięki któremu można zobaczyć kulisy codziennej pracy na górskich halach.
– Kluczowym akcentem tegorocznych działań była Konferencja Pasterska, która odbyła się 15 października w siedzibie Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej. W programie znalazły się ciekawe prelekcje Józefa Michałka, dr Michała Sobali oraz znanej etnograf Barbary Rosiek. Przedstawili oni różne perspektywy i punkty widzenia na temat wypasu, krajobrazu i dziedzictwa kulturowego. Były to cenne spostrzeżenia na temat pasterstwa z różnych środowisk. Zwieńczeniem spotkania był niezwykły koncert zespołu Skład Niearchaiczny, a dla gości przygotowano poczęstunek, oczywiście pochodzący z oryginalnych produktów pasterskich. Ważnym elementem Konferencji Pasterskiej był wernisaż wystawy o nazwie „Bacowie” autorstwa fotografa Dominika Imielskiego – podkreśla prezes Magdalena Waligóra-Rutkowska, która dodaje, że Konferencja Pasterska została zorganizowana przy współpracy z Fundacją Górom z Cięciny oraz z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Bielsku-Białej.
Warto podkreślić, że w ramach realizacji zadania publicznego powstała także ulotka informacyjna, która syntetycznie przedstawia ideę i rezultaty prac w górskim terenie. Powstały również cztery specjalne podcasty o tematyce pasterskiej, w których praktycy i badacze opowiadają o współczesnym znaczeniu wypasu, roli wypasanych stad w kształtowaniu krajobrazu oraz o tym, jak tradycja może wspierać zrównoważony rozwój.
Audycje dostępne są na stronie internetowej RADIA WIDOK oraz na platformach podcastowych.
