Za biedni i za bogaci zarazem – mieszkanie w klitce

Człowiek do życia potrzebuje przestrzeni. Chociażby po to, aby od czasu do czasu rozprostować ramiona i zaczerpnąć tchu. Gdy jednak mieszka się w jednym małym pokoiku w sześć osób, w dodatku z czwórką małych dzieci trudno nawet o kiwanie palcem w bucie w obawie, aby kogoś nie potrącić. Taki właśnie los gnębi jedną z bielskich rodzin, która na przydział mieszkania komunalnego jest za bogata o całe sto złotych…

– Nie spodziewam się, że tą publikacją coś wskóramy, jestem racjonalistą. Ale przynajmniej na naszym przykładzie być może pokazany zostanie problem takich rodzin jak nasza – w ten sposób do wizyty w swoim mieszkaniu i wysłuchania problemów zachęcał nas mieszkaniec Bielska-Białej, pan Marek. Z góry uprzedził, że oboje z żoną nie chcą pełnej identyfikacji z obawy przed ludzkimi językami. – Proszę zrozumieć – tłumaczył. – Ludzie każdego dzisiaj obgadają. Mamy czwórkę dzieci, ja pracuję za granicą i nagle narzekam, że mamy za ciasno? Zaraz usłyszymy, że w takim razie powinniśmy sobie wynająć większe lokum bo chyba, do diabła, nas na to stać? W końcu za granicą to furę kasy się zarabia.

Zaintrygowany pojechałem więc na miejsce. Jedno z bielskich osiedli, typowy, czterokondygnacyjny budynek. Gospodarz zaprasza mnie do środka. – Jeśli chce pan coś notować, to tylko w kuchni, bo w pokoju nie ma już miejsca nawet na taboret – oświadcza jeszcze w progu. Kiwam więc głową ze zrozumieniem i sadowię się w klitce, która spełnia rolę kuchni. Dwie osoby i już tłok. A po chwili z łazienki wychodzi żona mojego rozmówcy, Jadwiga, z rocznym dzieckiem na ręku. Pada propozycja poczęstunku kawą. Nie odmawiam i przez chwilę obserwuję, jak pani Jadzia niemal w cyrkowy sposób prześlizguje się pomiędzy ministolikiem, blatem kuchennym i nami, dwoma facetami. A muszę jeszcze wydobyć z plecaka notes, aparat fotograficzny i długopis, który nie wiem, czy się tu jeszcze zmieści… Przy okazji prawie strącam łokciem jakiś dzbanek z parapetu okna.

– Szlag… – mruczę odruchowo pod nosem. – Proszę wybaczyć – mówi gospodarz. – U nas tak ze wszystkim. Najlepiej żadnych gwałtownych ruchów – uśmiecha się. Przynajmniej nie opuszcza go dobry humor, myślę, po czym zamieniam się w słuch, bo pan Marek zaczyna opowiadać. – Mamy czwórkę dzieci, w wieku od roku do trzynastu lat – mówi. – Wynajmujemy to mieszkanie, bo jest tanie, a na większe nie za bardzo nas stać. Nawet nie do końca o to chodzi, bo za chwilę i tak będziemy musieli przeprowadzić się do dwupokojowego mieszkania, gdyż to musimy opuścić i opłaty nam sporo wzrosną. Sęk w tym, że chcieliśmy wziąć kredyt, żeby zamiast komuś płacić, wpłacać na własne cztery kąty. Ale okazało się, że dla banków mamy za mały dochód na osobę. Jest nas w końcu szóstka. W tej sytuacji złożyliśmy wniosek do miasta o przydział mieszkania komunalnego, do remontu. Niestety powiedziano nam, że mamy tym razem za duży dochód. O całe sto złotych…

Jak nie kijem go, to pałką, można by rzec. Pan Marek tłumaczy, że życie w sześć osób w jednym pokoju to wieczna udręka:
– Starsze dzieci nie mogą się w dzień normalnie uczyć, a młodsze bawić, tak jak by chciały – tłumaczy. – Moja żona jest z tym na dodatek sama, bo ja większość dni w roku spędzam w pracy. Za granicą, bo gdybym miał tu pracować, to nawet z tym, co dostajemy na dzieci od państwa nie dałoby się związać końca z końcem.

A rodzina pana Marka chciałaby normalnie żyć i mieszkać.

– Dlatego pisałem do prezydenta miasta, żeby nam pomógł otrzymać jakieś mieszkanie komunalne, do remontu – wyjaśnia. – Dostałem odpowiedź od Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, że nasz dochód jest za wysoki o sto złotych w stosunku do granicznego dochodu. Ja tego nie rozumiem. Tych sztywnych granic. Czy tylko pieniądz się liczy?

No tak, trudno nie zgodzić się z takim rozumowaniem. Zwłaszcza, że w tzw. miejskich zasobach mieszkają również ludzie, o których trudno coś dobrego powiedzieć. Ale mają tę przewagę nad rodziną pana Marka, że nie przekraczają finansowego limitu. – Wie pan, czuję się jak lis zapędzony w pułapkę. Musiałbym mniej zarabiać, żeby móc normalnie mieszkać. To jakiś absurd. Co mamy więc zrobić? – pyta pan Marek.

Zanim opuszczę te 30 metrów kwadratowych z sześciorgiem ludzi marzących o ciut większej powierzchni do życia czytam jeszcze pisma do prezydenta miasta i odpowiedzi ZGM, o których wspomniał mój rozmówca. I tak sobie myślę, że przez wiele lat odkąd zacząłem pracę jako reporter, niewiele się w tym względzie zmieniło – wciąż są ludzie i ich problemy, i urzędnicy ze swoimi sztywnymi przepisami.