Udar mózgu, migotanie przedsionków i cukrzyca typu 2 to choroby cywilizacyjne, z którymi ma do czynienia wiele rodzin. W ramach ogólnopolskiej akcji „Zadbaj o serce w swojej rodzinie”, eksperci medyczni radzą, jak przeciwdziałać tym groźnym chorobom i jak je leczyć.
Prozdrowotna inicjatywa zwraca uwagę na profilaktykę, leczenie i przeciwdziałanie konsekwencjom chorób cywilizacyjnych. W trosce o zdrowie Polaków, autorytety medyczne z zakresu neurologii, kardiologii i diabetologii dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą. Na rady ekspertów – praktyków leczących w lokalnych szpitalach – mogą też liczyć mieszkańcy naszego regionu.
Udarom mówimy „stop”!
Zagrożenia udarem nie można lekceważyć. Udar to bowiem główna przyczyna niepełnosprawności, a – co więcej – druga największa przyczyna zgonów. Trzeba tu też zwrócić uwagę na kwestię migotania przedsionków, gdyż aż pięciokrotnie zwiększa ryzyko doznania udaru mózgu. – Konsekwencje udaru mózgu to różnego stopnia upośledzenie sprawności fizycznej – niedowłady, porażenia kończyn, aż do całkowitego unieruchomienia włącznie. A ponadto niedowidzenie, zaburzenia połykania, nietrzymanie moczu i stolca, zaburzenia psychiczne i dysfunkcje osobowości – wylicza dr n. med. Wojciech Jaszczurowski, specjalista kardiolog. – Przebycie udaru mózgu w większości przypadków pozostawia deficyt neurologiczny o różnym stopniu nasilenia, konieczna jest kompleksowa, specjalistyczna rehabilitacja oraz – co kluczowe – rehabilitacja domowa prowadzona przez samego pacjenta i najbliższych – dodaje kardiolog.
Wyjaśnia też, co powinno się robić w kwestii migotania przedsionków. – To jedna z podstawowych przyczyn udaru mózgu. Do 10 procent pacjentów w ciągu roku doznaje udarów. Konieczna jest obserwacja, zwłaszcza w przypadku napadowych kołatań serca, przemijających zaburzeń mowy, widzenia, osłabienia kończyn i omdleń – przybliża, zalecając konsultację lekarską i monitoring EKG. Pacjenci mogą się też wspomagać popularnym… sprzętem elektronicznym. Mogą bowiem wykorzystać swoje smartfony i smartwatche z oprogramowaniem umożliwiającym rozpoznawanie migotania przedsionków.
Im szybciej uda się rozpoznać udar, tym większa szansa na uratowanie zdrowia i życia pacjenta. – Na możliwość wystąpienia udaru mogą wskazywać nagłe upośledzenie mowy, niedowład kończyn (często po jednej stronie ciała), zasłabnięcie, nagłe zaburzenia zachowania i kontaktu z otoczeniem oraz utrata przytomności – wskazuje dr Wojciech Jaszczurowski. – Czas ma kluczowe znaczenie – im szybsze rozpoznanie udaru mózgu (konsultacja neurologiczna, tomografia komputerowa mózgu, ewentualnie arteriografia naczyń mózgowych), tym szybsze leczenie. We wczesnej fazie w wielu przypadkach jest możliwe mechaniczne odessanie skrzepliny z naczynia lub podanie leku rozpuszczającego skrzeplinę i tym samym ograniczenie konsekwencji udaru – objaśnia kardiolog.
Jednak – jak wiedzą nawet najmłodsi – lepiej jest zapobiegać, niż leczyć. A przed udarem mamy się czym bronić. – Ograniczymy ryzyko poprzez redukcję nadwagi, skuteczne leczenie nadciśnienia tętniczego (m.in. poprzez ograniczenie spożycia soli i stosowanie leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi), ograniczenie spożycia alkoholu, umiarkowany wysiłek fizyczny, szeroko pojętą profilaktykę miażdżycy, czyli zaprzestanie palenia tytoniu, dietę z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych, węglowodanów, a bogatą w warzywa i owoce – radzi specjalista kardiolog.
UDAR
U – utrudniona mowa
D – dłoń/ręka opadnięta
A – asymetria twarzy
R – reaguj natychmiast! Dzwoń 999 lub 112
Cukrzyca – epidemia XXI wieku
Cukrzyca, choć jest chorobą niezakaźną, to określana jest epidemią XXI wieku. Obecnie na świecie na cukrzycę choruje 415 milionów ludzi, w Polsce z kolei aż 3,2 miliona, z czego ponad milion… nie zdaje sobie sprawy ze swojej choroby!
– Groźba tej choroby polega na braku jej wczesnego rozpoznania i prawidłowego leczenia. Pacjent nie czuje wysokich wartości glukozy we krwi, które doprowadzają do rozwoju wielu powikłań. Powikłania te dotyczą przede wszystkim małych i dużych naczyń krwionośnych. Te nieleczone mogą prowadzić do przedwczesnej śmierci. Nierozpoznana choroba o wieloletnim bezobjawowym przebiegu lub choroba nieprawidłowo leczona, doprowadza do zaburzeń metabolicznych i przyspieszonej miażdżycy – zwraca uwagę dr n. med. Barbara Pyrzyk, specjalista chorób wewnętrznych, diabetologii i hipertensjologii. Jak precyzuje, cukrzyca zwiększa przez to ryzyko zawału serca aż dwu-trzykrotnie, niewydolności serca czterokrotnie, a schyłkowej niewydolności nerek nawet dwunastokrotnie. Dlatego regularne badanie osób z grup ryzyka, a następnie dobre wyrównanie rozpoznanej choroby przyczynia się do zmniejszenia występowania jej powikłań.
Pacjent świadomy choroby, jest w stanie dobrze kontrolować poziomy glukozy, wdrażać odpowiednie leczenie na wczesnym etapie. Tym samym dzięki prawidłowemu leczeniu choroby, zmniejsza się ryzyko rozwoju powikłań, dzięki czemu może prowadzić normalne życie. – Leczenie już rozpoznanej cukrzycy powinno być dostosowane indywidualnie do pacjenta. Prawidłowe leczenie cukrzycy składa się z kilku elementów. Należą do nich: prawidłowa dieta, regularny wysiłek fizyczny, prowadzenie samokontroli, farmakoterapia oraz ciągła edukacja pacjenta. U pacjentów chorych na cukrzycę oceniamy regularnie czy nie rozwijają się powikłania – wskazuje diabetolog.
Jak w przypadku cukrzycy typu 2. zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu? – U chorych na cukrzycę typu 2, zdiagnozowana choroba sercowo-naczyniowa występuje u 32 procent pacjentów. Natomiast pozostała grupa pacjentów z cukrzycą ma zazwyczaj kilka czynników ryzyka choroby sercowo naczyniowej (otyłość, podwyższone stężenie cholesterolu LDL, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów). Dlatego normalizacja poziomu glukozy, utrzymanie prawidłowej masy ciała, prawidłowe leczenie nadciśnienia tętniczego i zaburzeń gospodarki tłuszczowej prowadzą do zapobiegania lub spowolnienia rozwoju miażdżycy. Tym samym minimalizują ryzyko udaru jak i zawału mięśnia sercowego – tłumaczy dr Barbara Pyrzyk.
Jednocześnie podpowiada, na co powinniśmy zwrócić uwagę w kwestii profilaktyki. – Polega ona na wczesnym wykrywaniu wszystkich stanów zaburzenia nieprawidłowej gospodarki węglowodanowej. Wykrycie wczesnych stanów przedcukrzycowych, może zapobiec rozwojowi cukrzycy. Odpowiednia zmiana stylu życia, stosowanie diety, zwiększenie wysiłku fizycznego czy farmakoterapia – to wszystko oddala zachorowanie na cukrzycę – wylicza. Podkreśla przy tym, że badania w kierunku cukrzycy należy przeprowadzać raz na trzy lata u każdej osoby powyżej 45. roku życia. – Ponadto niezależnie od wieku, badanie glukozy powinniśmy wykonać u osób z grupy ryzyka, do której należą osoby z nadwagą, otyłością, z cukrzycą występującą w rodzinie, u osób mało aktywnych fizycznie, które miały stwierdzone już nieprawidłowe wartości glukozy, u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową oraz u pań, które urodziły dzieci o wadze powyżej czterech kilogramów. Ale również u osób z nadciśnieniem tętniczym, z wysokimi poziomami cholesterolu, trójglicerydów, czy z chorobą układu sercowo-naczyniowego powinniśmy aktywnie poszukiwać cukrzycy – puentuje dr Barbara Pyrzyk.
Dwie kampanie
Akcja edukacyjna „Zadbaj o serce w swojej rodzinie” nawiązuje do dwóch kampanii prozdrowotnych: największej i najbardziej kompleksowej w Polsce kampanii społecznej dotyczącej udaru mózgu – „Stop udarom” (www.stopudarom.pl) oraz „Dłuższe życie z cukrzycą” (www.dluzszezyciezcukrzyca.pl) – kampanii edukacyjnej, która koncentruje się na cukrzycy typu 2, ponieważ ten typ cukrzycy dotyka aż 80 procent diabetyków oraz podnosi temat zagrożeń sercowo-naczyniowych, związanych z cukrzycą, na które chorzy na cukrzycę są dwukrotnie bardziej narażeni niż osoby zdrowe.
