Posłowie w obronie Sokółki

Grupa parlamentarzystów z okręgu 12 interweniuje u Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego w sprawie próby zawłaszczenia przez gminę Czernichów przysiółka Sokółka w gminie Brzeźnica.

Inicjatorem interpelacji złożonej do Prezesa Rady Ministrów w imieniu Ewy Filipiak, Filipa Kaczyńskiego, Krzysztofa Kozika, Władysława Kurowskiego i Marka Polaka jest poseł Filip Kaczyński. Treść interpelacji:

Szanowny Panie Premierze!

W związku z wnioskiem Rady Gminy Czernichów (województwo małopolskie, powiat krakowski) do Rady Ministrów o dokonanie zmiany granic terytorialnych gminy Czernichów i gminy Brzeźnica (województwo małopolskie, powiat wadowicki) w taki sposób, by granica ta przebiegała środkiem koryta Wisły, a leżące w korycie i na lewym brzegu Wisły w przysiółku Sokółka działki zostały wyłączone z gminy Brzeźnica i włączone do gminy Czernichów, do obrębu geodezyjnego Rusocice, parlamentarzyści okręgu 12 wsłuchując się w wyrażany przez samorządowców i społeczność lokalną stanowczy sprzeciw, zwracają się z prośbą o zachowanie obecnych granic pomiędzy ww. gminami.

Teren objęty wnioskiem stanowiący około 128 ha od zarania dziejów należał do Gminy Brzeźnica i tworzył jednorodne terytorium ze względu na układ przestrzenny. Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 roku w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statutu miasta (Dz.U. z 2005 roku, Nr 141, poz. 1185 z późn. zm.) od dnia 1 stycznia 2006 roku teren ten został włączony do granic administracyjnych gminy Czernichów. Taki stan faktyczny trwał zaledwie trzy lata, gdyż rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statutu miasta (Dz.U. z 2008 roku, Nr 137, poz. 860) przedmiotowy teren od dnia 1 stycznia 2009 roku został włączony z powrotem do gminy Brzeźnica.

Na mocy Uchwały Nr XVII/159/2020 Rady Gminy Brzeźnica z dnia 20 maja 2020 roku w okresie od 22 maja do 9 czerwca 2020 roku zostały przeprowadzone konsultacje z mieszkańcami gminy Brzeźnica, które jednoznacznie wykazały negatywne stanowisko wobec wnioskowanych korzystnych dla gminy Czernichów zmian terytorialnych. Pomimo panującej pandemii i występujących trudnościach w przeprowadzeniu konsultacji, w społecznych konsultacjach przeprowadzonych z mieszkańcami wszystkich miejscowości gminy Brzeźnica wzięło udział aż 35% uprawnionych tj. 2882 osoby, z czego tylko 9 osób opowiedziało się za zmianą granic na korzyść gminy Czernichów. Uprawnieni (mający 18 lat w dniu wypełnienia ankiety konsultacyjnej) mieszkańcy miejscowości Łączany, do której należy przysiółek Sokółka wypowiedzieli się negatywnie za zmianą granic. Na 1283 osoby uprawnione swoją negatywną opinię wyraziło aż 738 osób, tj. 58% wszystkich uprawnionych. Konsultacje pokazały stanowczy sprzeciw nie tylko mieszkańców sołectwa Łączany, ale i mieszkańców pozostałych 13 sołectw.

Podkreślić również należy, że Rada Powiatu Wadowickiego na sesji w dniu 2 lipca 2020 roku negatywnie zaopiniowała wniosek gminy Czernichów w sprawie zmiany granic podejmując stosowną uchwałę.

Za pozostawieniem granic obu gmin w obecnym kształcie przemawiają następujące względy:
1. Zapewnienie gminie jednorodnego terytorium z uwagi na układ przestrzenny, które uwzględnia więzi historyczne, kulturowe i społeczne. Więzi historyczne pokazują, że teren ten należał do gminy Brzeźnica (powiat wadowicki) od 1779 roku – tak wynika z zachowanych map historycznych. Od tego czasu, za wyjątkiem trzech lat (2006-2008) granica gmin Brzeźnica i Czernichów przebiegała wzdłuż naturalnych granic, wyznaczonych starorzeczem rzeki Wisły.
Z kolei uwzględniając więzi społeczne, zaznaczyć należy, że w przysiółku Sokółka grunty w większości stanowią własność mieszkańców gminy Brzeźnica.

2. Więzi ekonomiczne i gospodarcze, którymi przysiółek Sokółka jest zintegrowany z gminą Brzeźnica. Przysiółek Sokółka jest połączony z Gminą Brzeźnica więzami ekonomicznymi i gospodarczymi. Na terenach przysiółka Sokółka spółka gminna (100% udziałów gminy) pod nazwą Przedsiębiorstwo Eksploatacji Kruszywa prowadzi od 2000 roku działalność gospodarczą polegającą na wydobyciu żwiru i piasku. Spółka prowadzi eksploatację kruszywa ze złoża “Rusocice-Gary” położonego w przysiółku Sokółka na podstawie koncesji Wojewody Małopolskiego. Zysk finansowy na poziomie 150 000 zł, który corocznie osiąga Spółka zasila budżet gminy oraz wpłacane są należne gminie podatki z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej – na 2020 rok jest to kwota około 30 000 zł. Działa tam również elektrownia wodna, która zasila budżet gminy Brzeźnica o około 351 000 zł rocznie. Funkcjonuje tam także firma prywatna, która wpłaca do gminy około 16 000 zł rocznie z tytułu podatków. Z kolei wpływy z tytułu podatku od nieruchomości od osób fizycznych sięgają około 20 000 zł rocznie. Nie bez znaczenia jest również fakt istnienia na rzece Wiśle (terenie spornym) stopnia wodnego, z którego gmina czerpie podatki około 9 000 zł rocznie. Zauważyć można, że łączne dochody dla gminy Brzeźnica są znaczące, bo sięgają aż około 576 000 zł rocznie. Dochody dla gminy przeznaczane są na m.in. poprawę infrastruktury technicznej, rozwój bazy oświatowej, utrzymanie dwóch żłobków i trzech domów seniora. Głównymi odbiorcami tych działań są mieszkańcy gminy Brzeźnica, którzy nie dopuszczają myśli, że teren gminy pomniejszy się o około 128 ha, a co za tym idzie pomniejszy się wspomniane dodatkowe wpływy do budżetu.

3. Gwarancje zapewnienia bezpieczeństwa w przypadku zagrożenia powodziowego terenów zalewowych w przysiółku Sokółka.
Podnoszone przez gminę Czernichów argumenty zagrożenia powodziowego są w naszej ocenie chybione. Gmina Brzeźnica, biorąc pod uwagę depresyjny charakter północnych terenów przywiązuje szczególna wagę do zapewnienia bezpieczeństwa w czasie powodzi. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe jest wartością nadrzędną, którego celem jest ochrona przeciwpowodziowa bez względu na przynależność danego terytorium do konkretnej gminy. Przepisy prawa wskazują na koordynowanie ratownictwa i zabezpieczenia przeciwpowodziowego, który wymusza na gminach ścisłą współpracę w tym zakresie, zaś system prawny przewiduje stosowne narzędzia, np. porozumienie międzygminne. Kwestie zabezpieczenia przeciwpowodziowego jako dotyczące zadań publicznych gminy podlegają ocenie w ramach nadzoru nad działalnością gminy. Gdyby organy gminy Brzeźnica dopuściły się jakichkolwiek zaniedbań w tym zakresie, organy nadzoru musiałyby podjąć stosowne działania, zaś nic takiego do tej pory nie miało miejsca, bowiem organy gminy te zadania wypełniają. Nadto zaś zabezpieczenie i utrzymanie wałów przeciwpowodziowych nie należy do zadań gmin, lecz do Przedsiębiorstwa Gospodarki Wodnej Wody Polskie. Podnieść należy, że na terenie gminy Brzeźnica funkcjonuje 10 jednostek straży pożarnej, w tym trzy z nich włączone do Krajowego Systemu Ratownictwa, wyposażone w specjalistyczny sprzęt, który może być wykorzystywany w czasie zagrożenia powodziowego. Jednostki te mają bezpośrednią łączność z Centrum Zarzadzania Kryzysowego w Wadowicach oraz Gminnym Zespołem Reagowania Kryzysowego w Brzeźnicy, a ich skuteczność i sprawność została potwierdzona w trakcie akcji przeciwpowodziowych w poprzednich latach. Gmina sukcesywnie ponosi nakłady finansowe na doposażanie jednostek OSP, szkolenia ochotników i podnoszenie ich kwalifikacji. Doskonała komunikacja gminy z przysiółkiem pozwala na monitorowanie terenów objętych wnioskiem gminy Czernichów oraz natychmiastowe działania gminy zabezpieczające przed powodzią.
Ponadto obecnie opracowywana jest koncepcja budowy 10 zbiorników mokrych w województwie małopolskim, które zminimalizują ryzyko powodzi w regionach rzeki Wisły. Obiekty hydrotechniczne usytuowane wzdłuż Wisły od Oświęcimia po Skawinę będą przechwytywać nadmiar wód w zlewni, tym samym eliminując zagrożenie transferu fali wezbraniowej, ograniczając jej wysokość i zasięg.

4. Wystąpienie bariery administracyjnej związanej z załatwianiem przez właścicieli terenów objętych wnioskiem spraw urzędowych.
Obecnie Starostwo Powiatowe w Wadowicach, prowadzące operat geodezyjno-kartograficzny dla gruntów położonych w gminie Brzeźnica oddalone jest niespełna 15 kilometrów od terenów gminy Brzeźnica (bardzo dobra dostępność komunikacyjna). W sytuacji zmiany granic właściciele działek, którzy w większości są mieszkańcami gminy Brzeźnica zmuszeni będą do załatwiania jakiejkolwiek sprawy związanej z prawem własności działek w Starostwie Powiatowym w Krakowie oddalonym o ponad 30 km, co generuje czas i koszty.
5. Możliwość utworzenia na terenach poeksploatacyjnych bazy rekreacyjno-wypoczynkowej.
Zgodnie ze Studium Uwarunkowań i kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Brzeźnica przyjętym na mocy Uchwały Nr XVII/158/2016 Rady Gminy Brzeźnica z dnia 22 czerwca 2016 roku tereny nieczynnych wyrobisk górniczych (tereny poeksploatacyjne) znajdujące się w przysiółku Sokółka przeznaczone są do rekultywacji w celu przystosowania ich do pełnienia funkcji wypoczynkowych i rekreacyjnych z kąpieliskiem i stawami rybnymi. Utrzymanie granicy gminy Brzeźnica w dotychczasowym kształcie pozwoli na utworzenie bazy rekreacyjno-wypoczynkowej na terenach poeksploatacyjnych i nie zniweczy dotychczasowych działań gminy w tym zakresie. Powstała infrastruktura rekreacyjna przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności gminy w zakresie turystyki i wypoczynku. Gmina od kilku lat pracuje nad opracowaniem planu zagospodarowania przestrzennego pozwalającego na stworzenie w obszarze spornym bazy rekreacyjno-wypoczynkowej, którego uchwalenie przewidywane jest na II połowę br.

Kolejnymi ważnymi argumentami przemawiającym za tym, aby granice obu gmin pozostały w niezmienionym kształcie jest to, iż:
– w niedaleko położonych gminach granica również nie przebiega środkiem koryta rzeki Wisła: gmina Babice (powiat chrzanowski), gmina Liszki (powiat krakowski) oraz gmina Zator (powiat oświęcimski),
– w przypadku zmiany granicy urządzenia stopnia wodnego na rzece Wiśle będą znajdowały się w dwóch różnych gminach i powiatach, co będzie problematyczne z punktu widzenia właściciela, m.in. płacenia podatków od wartości budowli czy spraw inwestycyjnych.

Powyższe argumenty stanowią przesłanki przemawiające za pozostawieniem przysiółka Sokółka w granicach administracyjnych gminy Brzeźnica (powiat wadowicki). Sporny teren ma dogodne połączenie z gminą Brzeźnica poprzez wybudowany w latach 50-tych XX wieku most na Wiśle. Ponadto przez przysiółek przebiega droga powiatowa, która zapewnia dogodne połączenie komunikacyjne z gminą, dlatego w naszej ocenie nie znajduje uzasadnienia ustanowienie granicy pomiędzy gminami wzdłuż naturalnej geograficznej granicy jaką jest środek koryta rzeki Wisły.

Wobec powyższego zwracamy się do Pana Premiera z następującymi pytaniami:
1. Czy do Rady Ministrów wpłynął już wniosek Gminy Czernichów?
2. Jakie jest stanowisko Rady Ministrów w sprawie pozostawienia przysiółka Sokółka w granicach administracyjnych gminy Brzeźnica i powiatu wadowickiego?

Biuro Poselskie Filipa Kaczyńskiego Posła na Sejm RP