W ubiegłym roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazano 1,1 mln dokumentów zgłoszenia umów o dzieło. Dotyczyły one ponad 1,7 mln umów o dzieło. Taką informacje przekazało 74,4 tys. podmiotów, z czego 96 proc. to przedsiębiorcy. Najwięcej umów zgłoszono w województwie mazowieckim, a następnie w śląskim.
Przepisy Tarczy Antykryzysowej od 1 stycznia 2021 roku wprowadziły obowiązek informowania ZUS o umowach o dzieło. Zobowiązani przekazują informację na formularzu ZUS RUD. Wpisują do niego dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot.
– Dzięki zbieraniu tego rodzaju danych wreszcie mamy wiedzę na temat zawieranych w Polsce umów o dzieło. Nasz raport pokazuje, że wbrew obiegowym opiniom w Polsce nie zawiera się rocznie kilku milionów takich umów. Raport ZUS obala pewne mity, a zgromadzone w rejestrze informacje są wykorzystywane do celów statystyczno-analitycznych – wskazuje prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dodaje, że rejestr nie powstał do tego, aby drobiazgowo kontrolować umowy o dzieło w Polsce. Jest za to ogromną bazą wiedzy przede wszystkim dla ekspertów badających polski rynek pracy.
Największa liczba zgłoszeń umów o dzieło dokonywana jest za pośrednictwem kanału PUE, co świadczy o znacznym stopniu elektronizacji kontaktów płatników składek z ZUS. – Województwo śląskie jest drugie, po mazowieckim, w którym zgłoszono najwięcej umów o dzieło. Spośród sześciu oddziałów ZUS w śląskim, najwięcej złożono ich w oddziale ZUS w Chorzowie, a następnie w Zabrzu. Na trzecim miejscu w regionie jest rybnicki ZUS, a potem bielski, częstochowski i sosnowiecki – informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.
Najwięcej umów o dzieło, w przeliczeniu na 10 tys. płatników składek, zostało zgłoszonych w śląskim (23,2 tys.), analizując dane dla całego kraju. Najmniej w warmińsko-mazurskim (1,6 tys.).
W 2021 r. zgłoszono 337,3 tys. wykonawców umów o dzieło. Wśród nich najwięcej dotyczyło mężczyzn – 53,01 proc. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30–39 lat. W tym przedziale wiekowym jest zgłoszonych ponad 81 tys. osób. Drugą równie liczną grupę stanowią osoby w wieku 20-29 lat (blisko 23 proc.). Umowy o dzieło w większości przypadków zawierane są na okresy nie dłuższe niż 9 dni (w 2021 roku zgłoszono nieco ponad 70 proc. takich umów).
Przeprowadzona analiza dotycząca cudzoziemców wskazuje, że największa liczba zagranicznych wykonawców umów o dzieło pochodzi z Ukrainy (18,6 proc.), w dalszej kolejności mieliśmy obywateli Niemiec (11,7 proc.), czy też Wielkiej Brytanii (6,2 proc.). Ciekawostkę może stanowić to, że zgłoszeni wykonawcy umów o dzieło pochodzili łącznie ze 125 krajów, w tym na przykład z Laosu, Nepalu, Beninu czy Palau.
