W Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Polsce kończy się Wielki Tydzień, a jego punktem kulminacyjnym jest dzień dzisiejszy, Wielki Piątek, najważniejsze luterańskie święto. Co te dni znaczą dla ewangelików, których największa rzesza mieszka na Śląsku Cieszyńskim, i jak je obchodzą?
– Wielki Czwartek to dzień ustanowienia przez Jezusa sakramentu komunii świętej. Sakrament ten jest nie tylko pamiątką śmierci Chrystusa, ale również zapowiedzią radości Zmartwychwstania, szczególnym wniknięciem w Boże tajemnice, które dzięki ustanowieniu Chrystusa możemy rozważać i przyjmować dla naszego zbawienia. Luteranie wierzą w realną i substancjalną obecność ciała i krwi Chrystusa w chlebie i winie. Zgodnie z ustanowieniem Chrystusa, komunia święta jest udzielana wszystkim wierzącym pod dwiema postaciami. Do stołu pańskiego zaproszeni są wszyscy chrześcijanie, którzy wierzą w realną obecność Chrystusa w sakramencie – mówi Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska, rzecznik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.
Wielki Czwartek to dzień wdzięczności za ustanowiony przez Chrystusa sakrament. W parafiach luterańskich odprawiane są nabożeństwa popołudniowe lub wieczorne, podczas których wspomina się ostatnią wieczerzę, którą Jezus spożył z uczniami w Jerozolimie. W czasie nabożeństwa wielkoczwartkowego dzwony kościelne dzwonią po raz ostatni, a następnie milkną aż do Wielkanocy.
Wielki Piątek to pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa, dzień refleksji i zadumy pod krzyżem Zbawiciela. Luteranie, podobnie jak wszyscy chrześcijanie, wspominają w tym dniu cierpienie i śmierć Jezusa Chrystusa, jego poświęcenie się dla ludzi. Bóg stał się człowiekiem, tak bardzo, że nawet doświadczył odrzucenia, cierpienia i umierania.
– Wielki Piątek to najważniejsze luterańskie święto, które koncentruje myśli wierzących na krzyżu Chrystusa. Nie oznacza to pominięcia wcielenia Syna Bożego i narodzin Jezus czy też pomniejszenia znaczenia zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, lecz wskazuje na optykę w jakiej powinny być ono postrzegane. Atmosfera Wielkiego Piątku jest w kościele ewangelickim niepowtarzalna. To dzień wyciszenia i zatrzymania. Jest to związane z ewangelicką duchowością, która koncentruje się na wewnętrznym doświadczaniu i przeżywaniu Chrystusa w Słowie Bożym i sakramencie. W Wielki Piątek zazwyczaj odprawiane są dwa nabożeństwa ze spowiedzią i komunią świętą W kościołach dominuje czerń, krzyż czasem przysłania się kirem na znak żałoby, a dzwony kościelne milczą. Liturgia ma charakter żałobny: czytane są fragmenty Męki Pańskiej, śpiewane pieśni pasyjne oraz recytowane naprzemiennie tzw. improperia „Ludu mój Ludu, cóżem Ci uczynił” – wyjaśnia Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
W Wielki Piątek przystępuje się także do komunii św., gdyż właśnie w tym dniu sakrament ołtarza nabiera wyjątkowej treści przypominając o doskonałej i niepowtarzalnej ofierze złożonej przez Chrystusa na Golgocie, a także o realnej obecności Ukrzyżowanego pośród ludzi. W parafiach ewangelickich nie ma tradycji budowania grobu Pańskiego. Wielki Piątek dla luteran to dzień ustawowo wolny od pracy. Choć nie jest to obowiązkowe, w niektórych domach przestrzega się postu,
rezygnuje się z oglądania telewizji, słuchania radia, korzystania z Internetu.
Wielka Sobota podtrzymuje zadumę i wyciszenie Wielkiego Piątku, podkreślając spoczynek Jezusa w grobie. W niektórych parafiach są odprawiane krótkie nabożeństwa na cmentarzach. Jest to dzień łączący gorycz i ból pamiątki śmierci Chrystusa z pełnym nadziei oczekiwaniem na radość Zmartwychwstania. Luteranie nie praktykują święcenia w kościołach pokarmów wielkanocnych. Natomiast w ewangelickich domach każdy pokarm i każdy posiłek, także ten świąteczny, poświęca się Słowem Bożym i modlitwą. Wieczorem młodzi luteranie uczestniczą w “Bezsennej nocy”, która organizowana jest cyklicznie od 1998 roku, z Wielkiej Soboty na Niedzielę Wielkanocną. Bezsenna noc jest okazją do refleksji nad istotą świąt Wielkiej Nocy. To m.in. wspólny śpiew, modlitwa, rozważanie Słowa Bożego i posiłek. W tym roku o odbędzie się ona w kościele ewangelickim w Drogomyślu.
Święto Zmartwychwstania Pańskiego – Wielkanoc – jest najradośniejszym świętem w roku kościelnym. Upamiętnia ono zmartwychwstanie Chrystusa, które jest zwycięstwem nad mocą śmierci. Radość ze zmartwychwstania Pańskiego niesie nam nadzieję życia wiecznego. – Wielkanoc obchodzona jest w kościele ewangelicko-augsburskim w ciągu dwóch dni: w niedzielę i poniedziałek. Wczesnym rankiem w Niedzielę Wielkanocną w niektórych parafiach odbywają się nabożeństwa rezurekcyjne. Przed południem odprawiane są nabożeństwa główne ze spowiedzią i komunią świętą. Ponownie rozbrzmiewają dzwony i radosne „Alleluja”. W Wielkanoc rodziny zasiadają do uroczystego śniadania. W zależności od regionalnych zwyczajów, w ewangelickich domach spożywa się tradycyjne polskie potrawy wielkanocne. W Poniedziałek Wielkanocny luteranie ponownie gromadzą się na nabożeństwach i wspominają historię uczniów, którzy wracali z Jerozolimy
do Emaus. Spotkanie ze zmartwychwstałym Jezusem, Jego wykład Słowa Bożego w drodze i łamanie chleba otworzyły uczniom oczy. W dni świąteczne luteranie starają się skupić na zwiastowaniu żywego Słowa Bożego oraz porządkowaniu własnego życia przed Bogiem i ludźmi – dodaje Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
