Zgodnie z tradycją, w ostatni piątek miesiąca, 28 maja, Książnica Cieszyńska w Cieszynie zaprasza na kolejną prezentację z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej”. Tym razem będzie mowa o polskich konstytucjach, jakie znajdują się w zbiorach instytucji, nie tylko o konstytucji majowej, ale także dodatkowo o dwóch polskich ustawach rządowych uchwalonych w warunkach wolnej Polski, a mianowicie o Konstytucji z 17 marca 1921 roku oraz o Ustawie Konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 roku. Prelekcję poprowadzi Agnieszka Laskowska. Rozpocznie się ona o 17.00.
Wykład zostanie połączony z prezentacją unikatowych zbiorów książnicowych, w tym tradycyjnie już, oryginalnego egzemplarza Ustawy Rządowej 3 maja 1791 roku. – Wolna Polska czterokrotnie przyjmowała konstytucje. Miało to miejsce w latach 1791, 1921, 1935 oraz 1997. Poza wymienionymi powyżej ustawami zasadniczymi, państwo przyjmowało także prowizoria konstytucyjne, zwane „małymi konstytucjami” z 1919 oraz 1922 roku. Zasady konstytucyjne są dla ustroju demokratycznego, tym czym fundamenty dla budynku. Od nich bowiem zależy trwałość całej konstrukcji. To dlatego podczas zbliżającej się prelekcji przybliżymy dzieje polskiego konstytucjonalizmu. Pochylimy się nad okolicznościami powstania ustaw rządowych, przyjrzymy się ich konstrukcji, wadom oraz zaletom. Przywołamy nasze dziedzictwo konstytucyjne, by sprowokować refleksję na temat znaczenia uchwalanego prawa – mówi Agnieszka Laskowska z Książnicy Cieszyńskiej, zapraszając na prelekcję.
Czy Konstytucja 3 Maja była testamentem konającej Polski, krokiem w kierunku nowoczesnego państwa, a może jednym i drugim jednocześnie? Jak wyglądałaby odrodzona Polska, gdyby wszedł w życie „amerykański”, zwany też „federacyjnym” projekt konstytucji, autorstwa pochodzącego z Końskiej na Śląsku Cieszyńskim, prof. Józefa Buzka? Czy zapisana w konstytucji marcowej tzw. sejmokracja popchnęła Polskę w kierunku autorytaryzmu, a może to rozdrobnienie, słabość ówczesnej sceny politycznej oraz jej nadużycia skierowały ją na takie tory? W jaki sposób osoba Józefa Piłsudskiego odcisnęła piętno na kształcie konstytucji marcowej i kwietniowej? Gdzie tkwiły siła i przełomowość, a gdzie słabość powyższych ustaw rządowych i jak wpłynęły one na postać obecnej Ustawy Konstytucyjnej?
Na te i wiele innych ciekawych pytań będzie można znaleźć odpowiedź podczas nadchodzącego cymelium, któremu towarzyszyć będzie pokaz egzemplarzy ustaw rządowych z 1791, 1921 oraz 1935 roku ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej.
