Sylwester, Nowy Rok oraz wiele innych okazji kojarzą się z pokazami fajerwerków. Dostarczają one wielu ludziom radości, przyjemności i pięknych wrażeń. Narastają jednak kontrowersje związane ze szkodliwością materiałów pirotechnicznych dla środowiska naturalnego. Czy są one uzasadnione?
W Polsce pokazy fajerwerków (na terenie prywatnym, za zgodą jego właściciela) organizować można legalnie, pod warunkiem przestrzegania kilku zasad: nie mogą powodować żadnego niebezpieczeństwa, ani być stosowane w pobliżu stacji benzynowych, gospodarstw rolnych i innych obiektów, gdzie zgromadzone są materiały łatwopalne. W celu zorganizowania takiego pokazu, warto zainteresować się produktami marki Saliutas. Z drugiej strony, z roku na rok przybywa w Polsce petycji obywatelskich z postulatem zakazu używania fajerwerków. Powodem jest ich szkodliwość dla środowiska naturalnego. Warto sprawdzić, jak naprawdę prezentuje się ta kwestia.
Chemikalia
Generalnie, dużo w tej materii zależy od samych fajerwerków – jedne są bardziej, inne mniej szkodliwe dla środowiska. Wiele spośród środków pirotechnicznych zawiera nadchlorany, czyli utleniacze, zadaniem których jest wytworzenie tlenu potrzebnego do wybuchu. Mogą one rozpuszczać się w wodzie, powodując zanieczyszczenie jezior, rzek i innych akwenów. Za pośrednictwem wody pitej dostają się też do naszych organizmów. Do tego dochodzi uwalniana w chwili eksplozji chmura dymu i cząstek stałych, która pogarsza jakość powietrza. Nowocześniejsze modele fajerwerków zastępują, na szczęście, nadchlorany bezpieczniejszymi substancjami, bądź wykorzystują sprężone powietrze, by zmniejszyć ilość powstającego dymu.
Niestety, fajerwerki zawierają również sole metali – litu, sodu, baru, strontu czy antymonu – odpowiedzialne za powstawanie kolorów. W chwili odpalenia, sole metali oraz materiały wybuchowe przechodzą reakcję chemiczną, która uwalnia dym i gazy do powietrza. Te gazy to: dwutlenek węgla, tlenek węgla i azot – szkodliwe dla zdrowia, a także mające przełożenie na efekt cieplarniany. Co do soli metali, nie to spalają się one, skutkiem czego zanieczyszczają środowisko.
W tym miejscu warto przypomnieć, że powietrze w Polsce jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych nie tylko w Europie, ale i na świecie.
Hałas
Innym argumentem, na jaki powołują się przeciwnicy fajerwerków, jest generowany przez nie hałas, który wraz z błyskami pozostaje ogromnie szkodliwy dla zwierząt, zarówno domowych, jak też wolno żyjących. Powoduje u nich skrajny stres, który doprowadzić może nawet do zgonu (zawał, śmierć podczas panicznej ucieczki, itd.). Dotyka to w zasadzie wszystkich gatunków. Podczas Sylwestra i innych wydarzeń, kiedy organizowane są masowe pokazy fajerwerków, kilkukrotnie zwiększa się śmiertelność wśród ptaków – giną na skutek silnego stresu oraz spłoszenia i uderzania w przeszkody. Dotyczy to głównie: gołębi miejskich, wróbli, sikor i kosów.
Hałas powodowany przez materiały pirotechniczne jest też bardzo szkodliwy dla ludzi. Nie tylko może powodować uszkodzenie słuchu, lecz jest również ogromnie stresogenny chociażby dla osób w spektrum autyzmu.
Odpowiedzialność
Fajerwerki należy zatem uznać za szkodliwe dla środowiska naturalnego. Jeśli nie chcemy całkowicie z nich rezygnować, powinniśmy korzystać z nich odpowiedzialnie. Przede wszystkim, warto sięgnąć po nowoczesne produkty wysokiej jakości, zawierające niewiele trujących chemikaliów. Używać też ich należy w miejscach, gdzie nie będą stanowiły zagrożenia dla zwierząt i ludzi. Oraz, rzecz jasna, zawsze trzeba po sobie posprzątać. Zostawianie na ziemi pustych opakowań po fajerwerkach to też zanieczyszczanie środowiska!
