Nie ulega wątpliwości, że kredyty oraz pożyczki z odniesieniem do waluty obcej CHF cieszyły się w latach 2007 – 2009 ogromną popularnością wśród osób, które zdecydowały się na zakup wymarzonej nieruchomości. Zaciągnięcie długoterminowego zobowiązania kredytowego w banku było najprostszą drogą do zrealizowania zamierzonego celu, jakim był zakup nieruchomości. Chociaż nie tak licznie jak w przypadku innych banków, potencjalni kredytobiorcy udawali się w tym celu również do Lukas Banku, który od 2011 roku działa pod nazwą Credit Agricole Bank Polska. Wśród kredytobiorców będących klientami dawnego Lukas Banku pojawia się zatem pytanie, czy również w tego rodzaju wzorcu umownym znajdują się klauzule niedozwolone, które mogą stanowić podstawę roszczeń wobec banku oraz mogą doprowadzić do ustalenia nieważności takiej umowy?
Odpowiedź na tak postawione pytanie jest pozytywna. Kredytobiorcy będący stroną umów zawartych z Lukas Bank S.A. (obecnie Credit Agricole Bank Polska S.A.), winni więc wziąć pod rozwagę wystąpienie do Sądu ze stosownym roszczeniem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z takiej umowy.
Kredyt frankowy w Lucas Banku – czy umowa zawiera klauzule abuzywne?
Przechodząc do analizy wzorca umownego stosowanego przez ówczesny Lukas Bank, należy stwierdzić, że zarówno w umowie, jak i w regulaminie stosowanym przez ten bank występują klauzule abuzywne, które skutkują nieważnością całej umowy. Co istotne, na abuzywność klauzul zawartych w umowie oraz regulaminie Lukas Banku, skutkujących nieważnością całej umowy, wskazał również Rzecznik Finansowy, umieszczając wadliwe zapisy w opublikowanej przez siebie „Mapie klauzul niedozwolonych w umowach kredytów „walutowych””.
Co prawda numeracja poszczególnych zapisów umownych może się nieznacznie różnić, niemniej wskazać należy, że abuzywny charakter mają następujące postanowienia umowne: § 4 ust. 3 Umowy, § 9 ust. 3 Umowy oraz § 17 ust. 1 Umowy. Jeżeli natomiast chodzi o Regulamin, należy zwrócić uwagę na: § 2 akapit 14 Regulaminu, § 3 ust. 4 Regulaminu, § 20 ust. 4 Regulaminu, § 31 ust. 1 i 2 Regulaminu oraz § 32 ust. 6 Regulaminu.
Wymienione wyżej postanowienia jednoznacznie przesądzają o tym, że umowa kwalifikuje się do unieważnienia. Wynika z nich bowiem, że bank może arbitralnie ustalać wysokość zobowiązania kredytowego na podstawie dowolnych, nieweryfikowalnych przesłanek, a to przemawia za abuzywnym (niedozwolonym) charakterem klauzul. Z postanowień tych wynika, że bank może dowolnie ustalać kurs wymiany walut, od którego w pierwszej kolejności zależała wysokość zadłużenia określonego w CHF, a następnie wysokość rat, które zgodnie z umową kredytu miały być wpłacane w złotych, jednak rozliczane w CHF. W pewnym uproszczeniu, z powodu tej dowolności po stronie banku, postanowienia te są abuzywne i jako takie nie wiążą konsumenta. Skoro zaś nie wiążą one kredytobiorcy, to należy je traktować tak, jakby ich w umowie w ogóle nie było. Umowa jest nieważna, jeśli po usunięciu z niej abuzywnych postanowień, na podstawie tylko i wyłącznie jej pozostałej treści nie da się jej wykonać. Jeśli zatem usuniemy z umowy postanowienia określające sposób ustalenia wysokości zadłużenia w CHF, to nie da się ustalić, jaka kwota kredytu w CHF została określona w umowie i w jakiej wysokości powinny być spłacane raty. Następczo nie da się także zwrotnie przeliczyć wysokości raty określonej w CHF na PLN.
Ponadto, jak ma to miejsce w znakomitej większości tego typu spraw, niezależnie od występowania w Umowie klauzul o charakterze abuzywnym, nieważność umowy kredytu wynika również z abuzywności tzw. klauzuli ryzyka walutowego, wobec niedopełnienia przez bank obowiązku informacyjnego w zakresie istnienia oraz skali ryzyka zmian kursu CHF.
Konkludując, przy obecnym stanie orzecznictwa, umowy zawierane z Lukas Bank S.A. (którego następcą prawnym jest Credit Agricole Bank Polska S.A.) bez wątpienia mogą stanowić podstawę uzasadnionych roszczeń wobec Banku, niemniej w każdym przypadku wymagana jest szczegółowa analiza konkretnej umowy oraz ocena statusu prawnego kredytobiorców.
Autor: adwokat Kamil Śledź, Korzybski Wojciński Kancelaria Radców Prawnych
