Któż nie lubi (i nie potrzebuje) czasem oderwać się od rzeczywistości i spędzić trochę czasu na zabawie? To normalna, ludzka potrzeba i nie ma w niej niczego złego, a wręcz powinniśmy dbać i dostarczać sobie taką możliwość na różne sposoby. Jednak są takie formy rozrywki, które w pewnych okolicznościach mogą stać się sporym problemem.
Spotkania ze znajomymi, wyjścia do kina, na koncerty, taniec, realizacja hobby i wiele innych formy spędzania wolnego czasu pozwala nam na złamanie monotonii życia, wyjście z rutyny dnia powszedniego, a także daje nam możliwość przeżywania wielu emocji, z reguły tych przyjemnych. Specyficznym rodzajem rozrywki dla dorosłych jest niewątpliwie szereg aktywności, klasyfikowanych jako hazard. Specyficznym, bo wiąże się z używaniem środków finansowych i obietnicą możliwości ich pomnożenia i to w szybkim czasie. Niestety, mimo iż wygrane pieniężne czasem się zdarzają, hazard w żaden sposób nie stanowi pewnego źródła dochodu. Często jednak, reklamy, otoczka i wyobrażenia na jego temat stwarzają iluzję, że hazard to krótka, prosta i szybka droga do pozbycia się problemów materialnych, a nawet do bogactwa.
Hazard – emocjonująca rozrywka czy realne zagrożenie?
Informacje o rekordowych wygranych w loteriach zawsze budzą emocje i niejedna osoba słysząc o szczęśliwcu, uruchamia w głowie projekcje co zrobiłaby z takimi pieniędzmi. Są i tacy, którzy idą dalej i po prostu zaczynają się angażować w gry losowe, których nie brakuje zarówno w realu, jak i w internecie.
Osoby śledzące sport, oprócz podziwiania zmagań swoich idoli czy ulubionych drużyn są dobrze zapoznani z reklamami zakładów bukmacherskich jako że te są obecne na chyba każdym większym wydarzeniu sportowym. Śledzenie sportu jest samo w sobie emocjonujące, ale gdy dołożymy do tego możliwość “wytypowania” wyniku, to oczekiwanie na niego podkręca nasz stan. Dla części osób, taka aktywność pozostanie rozrywką, gdzie wygrana czy przegrana nie będzie miała większego wpływu na życie. Jednak dla części graczy angażowanie się w zakłady sportowe może okazać się zgubne. Mimo strat, szkód, długów, będą maniakalnie wręcz próbowali odegrać się, niszcząc życie swoje i często życie swoich bliskich.
Podobnie z grami losowymi, które wabią wygranymi na wyciągnięcie ręki. Zdrapki są powszechnie dostępne, a i wersje online „wyskakują” i kuszą łatwym zyskiem. Możliwe, że w większości przypadków traktujemy je jako uciążliwe, ale nieszkodliwe elementy korzystania z sieci. Niech jednak pojawią się gdy mamy gorszy humor, spotkały nas nieprzyjemności i być może pojawiły się trudności finansowe. W takich okolicznościach może pojawić się myśl: „A co mi szkodzi spróbować?” Początkowe wygrane na pewno poprawią humor i mogą prowadzić do przekonania, że to jest jakieś rozwiązanie problemów.
Ekscytująca droga do poważnych problemów
“Wszystko dla ludzi” – można często usłyszeć. Jednak warto pamiętać jakie konsekwencje mogą pojawić się, gdy to “wszystko” zbyt często i zbyt intensywnie używamy. Jedną z nich może być uzależnienie od hazardu. A uzależnienie, to nigdy nie jest tylko sprawa danej osoby. Cierpią bliscy, rodzina, znajomi…
W rozwoju uzależnienia od hazardu, bo to nie dzieje się z dnia na dzień, wyróżnia się fazy. I faktycznie na początku mamy do czynienia z fazą zwycięstw. Gra wtedy jest okazjonalna, ale już pojawiają się fantazje na temat wielkich wygranych. I owszem, gdy ta wydarzy się, osoby rozwijają w sobie przekonanie, że zawsze tak będzie. Co za tym idzie, ryzykują częściej i grają za większe kwoty. Zaczynają wierzyć, że mają dodatkowe źródło dochodu. Uspokajają bliskich, że mają kontrolę i wiedzą co robią.
Jednak ta faza przechodzi w kolejną, tj.: fazę strat. Osoba coraz częściej przegrywa i zmienia sposób gry wierząc, ze korzystniej będzie obstawiać wysokie kwoty, bo i wygrana będzie większa. Zaczyna się zaniedbywanie rodziny, kłamstwa i ukrywanie stanu faktycznego przed bliskimi. Gracz stale jest ochłonięty myśleniem o sposobach na grę. Powoli traci kontakt z rzeczywistością na rzecz grania. Gdy następuje faza depresji osoba doświadcza już szeregu negatywnych konsekwencji swojego funkcjonowania w sferze społecznej, prawnej, rodzinnej. Jest coraz mocniej wyczerpana, towarzyszy jej gama nieprzyjemnych uczuć, wyrzutów sumienia, poczucia winy, wstydu, bezradności. Zaczyna wikłać w swoje problemy bliskich i znajomych, często pożyczając pieniądze, których używa do dalszego pogrążania się w destrukcji. Nadchodzi najczarniejsza z faz – utraty nadziei. Osoba doprowadza się do takiego położenia, że traci nadzieję na możliwość wyjścia z sytuacji. Może pojawić się nadużywanie alkoholu lub innych substancji, ale także osoba może zacząć myśleć o odebraniu sobie życia lub nawet próbować się na nie targnąć.
Czy faktycznie nie ma wyjścia? Gdzie szukać pomocy?
Co może zrobić osoba, która potrzebuje pomocy w wydostaniu się z takiej sytuacji? A ich bliscy? Co z osobami, które będąc w relacji z osobą uzależnioną cierpią, żyją pełni obaw, lęku, nie radzą sobie z emocjami? Pomoc jest dostępna zarówno dla osób z uzależnieniem od hazardu (czy innej czynności), jak i dla osób bliskich, które niewątpliwie powinny zadbać o swoje zdrowie psychiczne.
W ośrodkach Śląskiej Fundacji Błękitny Krzyż w Bielsku-Białej, Żywcu, Czechowicach-Dziedzicach i w Pszczynie, prowadzony jest program opieki i terapii osób uzależnionych od czynności oraz ich bliskich i rodzin. Skorzystać z niego może zarówno osoba, która zmaga się z uzależnieniem czy też problemowym używaniem hazardu (mowa tu o różnych jego formach, np.: grze na automatach, zdrapkach, lotto, grze w kasynie, również internetowych), jaki innych czynności: mediów społecznościowych, gier komputerowych, zakupów, ćwiczeń fizycznych, pracy, czy seksu.
Pomoc dla osób bliskich osób z uzależnieniem jest bardzo istotną częścią programu. Osoby w relacjach z osobami uzależnionymi od czynności (hazardu czy innych) doświadczają wielu problemów, ciągłego stresu, oraz ogromu nieprzyjemnych uczuć. Bardzo często angażują się w pomoc, która najczęściej przynosi odwrotny do zamierzonego skutek. Dlatego ważnym jest, by osoby bliskie oprócz uzyskania wsparcia emocjonalnego i psychicznego, poznały mechanizm uzależnienia, tak by nieświadomie nie sprzyjały dalszemu rozwojowi nałogu.
Program, oprócz pomocy terapeutycznej, umożliwia skorzystanie z nieodpłatnej pomocy prawnej i doradztwa w zakresie spłaty długów. Możliwe jest skorzystanie z terapii w formie stacjonarnej – zakwaterowanie i wyżywienie również jest finansowane w ramach programu. Taka pomoc jest świadczona w ośrodkach w Bielsku-Białej przy ul. Bystrzańskiej 51 a i w Pszczynie przy ul. Paderewskiego 3.
Pacjenci nie płacą za udzielaną pomoc – jest ona dofinansowana ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Błękitny Krzyż prowadzi terapię osób uzależnionych od hazardu już od 2012, od kiedy do ośrodków uzależnień od alkoholu zaczęły zgłaszać się osoby nie umiejące poradzić sobie z przymusem gry hazardowej.
Ośrodki Błękitnego Krzyża, w których można uzyskać pomoc:
Miejski Ośrodek Terapii Uzależnień
ul. Mostowa 1
43-300 Bielsko-Biała
Tel. 33 822 79 83
(W ośrodku w Bielsku-Białej odbywa się grupa dla osób z uzależnieniem od czynności)
Ośrodek Readaptacyjny – pomoc stacjonarna, z zakwaterowaniem i wyżywieniem
ul. Bystrzańska 51a
43-300 Bielsko-Biała
Tel. 33 817 20 49
Ośrodek Leczenia Uzależnień
al. Legionów 1
34-300 Żywiec
Tel. 33 861 00 83
Miejski Ośrodek Terapii Uzależnień
ul. Nad Białką 1b
43-502 Czechowice-Dziedzice
Tel. 32 215 97 40
Ośrodek Psychoprofilaktyki
ul. Paderewskiego 3
43-200 Pszczyna
Tel. 32 210 42 92
WAŻNE! Do końca czerwca 2025 Błękitny Krzyż realizuje Projekt Pilotażowy Ministra Zdrowia skierowany do dzieci i młodzieży uzależnionych i problemowo korzystających z urządzeń nowych technologii. Przyjęcia bez skierowania.
Poradnia Uzależnień Behawioralnych dla Dzieci i Młodzieży
Więcej na stronie i w mediach społecznościowych:
www.bk-europe.pl, FB @slask.fundacja.blekitny.krzyz, IG @blekitnykrzyz
