Pięć wieczorów, osiem koncertów i ponad pięćdziesięciu artystów na scenie. Projekty specjalne i premierowe, widowiskowe przedsięwzięcia, ale przede wszystkim muzyka na światowym poziomie. Tegoroczna edycja Jazzowej Jesieni w Bielsku-Białej zapowiada się pasjonująco!
Siła kobiet
21. Jazzowa Jesień im. Tomasza Stańko w Bielsku-Białej – festiwal, którego współtwórcą i wieloletnim dyrektorem artystycznym był wybitny trębacz i kompozytor – odbędzie się w dniach 15-19 listopada w Bielskim Centrum Kultury.
– Przed nami pięć festiwalowych dni i osiem świetnie zapowiadających się koncertów. W ich trakcie przekonamy się – parafrazując popularne w ostatnim czasie w Polsce hasło – że jazz jest kobietą. Bo to kobiety zdominują tegoroczną edycję Jazzowej Jesieni – zwraca uwagę prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski, który jest patronem wydarzenia. Jak dodaje dyrektor artystyczna festiwalu Anna Stańko, nie mamy do czynienia z jakimkolwiek manifestem. – To po prostu dobry moment, aby skupić się na wyjątkowej kobiecej wrażliwości, sile, siostrzeństwie. Wystąpią kobiety i bandleaderki, które mają swój własny, oryginalny głos. Wszystkie zespoły, które zaprezentujemy w tym roku, prowadzą kobiety, a część składa się wyłącznie z kobiet. Choć gdy rozmawiam z muzyczkami, jazzmankami, improwizatorkami, właściwie zawsze podkreślają, że płeć w muzyce nie ma dla nich znaczenia. Chcą być na scenie, bo są artystkami, a nie dlatego, że ktoś pochylił się nad ich „słabą płcią”. To jasne. Byłoby bowiem katastrofą, gdyby jazzowa scena zaczęła się dzielić na kobiecą i męską. Jestem pewna, że tacie pomysł na tę edycję bardzo by się spodobał. Cenił kobiety w sztuce. Jego ostatni pomysł to przecież band z Kasią Pietrzko – przypomina Anna Stańko.
Mieszkanka wybuchowa
Jazzowa Jesień rozpocznie się w środę koncertem kwartetu Marity Albán Juárez, który odbędzie się w niedawno otwartej w BCK przestrzeni Cafe Maria. Usłyszymy kompozycje Andrzeja Święsa, liderki oraz jej brata Jose Manuela Albán Juáreza – utwory kształtowane przez kwartet z pianistą Dominikiem Wanią w ciągu ostatnich trzech lat, w tym materiał z najnowszej płyty „Jazmines”.
W czwartkowy wieczór specjalny program zaprezentuje kompozytorka, pianistka i dyrygentka Aleksandra Tomaszewska, która poprowadzi jazzową orkiestrę. Wśród 18-osobowego składu usłyszeć będzie można znakomitych solistów, znanych z niestandardowego podejścia do jazzu. Obok własnych utworów liderka sięgnie po kompozycje jazzowych mistrzów: Tomasza Stańko, Krzysztofa Komedy i Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego.
Piątkową odsłonę otworzy muzyczne spotkanie legendy muzyki eksperymentalnej Fred Fritha z jedną z najciekawszych trębaczek sceny improwizowanej ostatnich lat – Susaną Santos Silvą.
Intrygująco zapowiada się również drugi koncert wieczoru zatytułowany „gömböc”. To nazwa bryły, posiadającej tylko jeden stabilny i jeden niestabilny punkt, której najpopularniejszym przykładem jest dziecięca zabawka: wańka-wstańka. Autorce tego specjalnego projektu, Teoniki Rożynek, na scenie Bielskiego Centrum Kultury towarzyszyć będą Brodka, Żaneta Rydzewska, Morris Kliphuis i Joanna Duda.
Pierwszym sobotnim koncertem Jazzowej Jesieni będzie występ kwartetu jednej z wiodących saksofonistek nowej brytyjskiej sceny jazzowej. Obok Chelsea Carmichael na scenie pojawią się kontrabasista Mutale Chashi, perkusista Oliver Sarkar-Samuels i gitarzysta Nikos Ziarkas.
Kolejnym projektem realizowanym specjalnie dla Jazzowej Jesieni będzie sekstet Kasi Pietrzko i Sun Mi Hong – urodzonej w Korei perkusistki i kompozytorki. Ze sceny popłyną zarówno kompozycje Kasi Pietrzko, jak i Sun Mi Hong, rozpisane na dość szeroki i wielobarwny skład. Obok muzyków znanych polskim fanom jazzu: Cypriana Baszyńskiego na trąbce, Mateusza Rybickiego na klarnecie basowym i Andrzeja Święsa na kontrabasie, zaproszenie liderek przyjął gitarzysta okrzyknięty „bad-boy’em duńskiego jazzu” – Teis Semey.
Finałowy wieczór festiwalu rozpocznie kwartet Black Earth SWAY założony przez wybitną flecistkę improwizowanej sceny Nicole Mitchell. Artystka ma nadzieję, że jej koncert poderwie bielską publiczność do tańca.
Ostatnim koncertem Jazzowej Jesieni będzie występ kwintetu znakomitej pianistki i improwizatorki Myry Melford, złożony z wiodących innowatorek kreatywnej sceny: Mary Halvorson (gitara), Tomeki Reid (wiolonczela), Ingrid Laubrock (saksofon) i Lesley Mok (perkusja).
21. Jazzowa Jesień łączyć będzie nie tylko artystów z różnych muzycznych światów, z różnych kręgów, krajów i kontynentów, ale także dziedziny sztuki. Obok koncertów festiwalowa publiczność będzie miała okazję zwiedzić wystawę fotografii Zuzy Gąsiorowskiej zatytułowaną „R A S P”. Fotografie, które zostaną zaprezentowane w Bielskim Centrum Kultury powstały w latach 2017-2023 i są wynikiem wieloletniej współpracy artystki z Jazzową Jesienią i Fundacją im. Tomasza Stańko. Na wystawie zobaczymy portrety światowych gwiazd jazzu, w tym m.in. pianisty Brada Mehldau, trębacza Ambrose’a Akinmusire, kontrabasisty Reubena Rogersa oraz wokalistki i pianistki Melvis Santy.
Dobry duch patrona
Jazzowa Jesień od pięciu lat nosi imię Tomasza Stańko. Wybitny trębacz i kompozytor, który pozostaje dobrym duchem Jazzowej Jesieni, tak mówił o festiwalu: „Zawsze kochałem różnorodność i skrajności, zarówno w mojej muzyce, jak i sztuce w ogóle. Tutaj, podczas tworzenia programu festiwalu udało mi się pogodzić te dwie moje fascynacje i dzięki temu efekt jest tak niezwykły”.
– W tym roku właśnie mija pięć lat od śmierci Tomasza Stańko – wybitnego artysty i wyjątkowego człowieka. To właśnie jemu Bielsko-Biała zawdzięcza Jazzową Jesień. Ten niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju festiwal od samego początku był jego autorskim dziełem. Przez wiele lat nie tylko dyrektorem artystycznym Jazzowej Jesieni, ale także dobrym duchem tego przedsięwzięcia. Z pietyzmem planował program każdej edycji i osobiście czuwał nad tym, by festiwal był różnorodny. Podczas Jazzowej Jesieni zawsze występowały największe tuzy muzyki jazzowej, a obok nich młodzi, ale już doświadczeni i uznani muzycy. Ta swoista artystyczna mozaika zawsze dawała doskonałe efekty. Dlatego ten pomysł Tomasza Stańko na nasz festiwal staramy się kontynuować. Jestem przekonany, że pomiędzy 15 a 19 listopada to w Bielsku-Białej będzie bić serce światowego jazzu. Nie mam również wątpliwości, że to będzie czas wielkiego, muzycznego świętowania – zachęca do udziału Jarosław Klimaszewski.
Patronat nad festiwalem objęli prezydent Miasta Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski, marszałek województwa śląskiego i Fundacja im. Tomasza Stańko. Mecenasami festiwalu są miasto Bielsko-Biała, Aqua SA, FCA Poland i PWS Konstanta. Festiwal dofinansowano ze środków ministra kultury i dziedzictwa narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
21. JAZZOWA JESIEŃ IM. TOMASZA STAŃKO W BIELSKU-BIAŁEJ
15-19 listopada
Bielskie Centrum Kultury
15 listopada, g. 18.00
Marita Albán Juárez Quartet
16 listopada, g. 18.00
Aleksandra Tomaszewska Jazz Orchestra
17 listopada, g. 18.00
Fred Frith & Susana Santos Silva: Laying Demons to Rest
Teoniki Rożynek feat. Brodka: gömböc
18 listopada, g. 18.00
Chelsea Carmichael Quartet
Sun Mi Hong/Kasia Pietrzko Special Sextet
19 listopada, g. 18.00
Nicole Mitchell’s Black Earth SWAY
Myra Melford’s Fire and Water Quintet
