BUL – to bynajmniej nie ból! To skrót od Beskidzkiego Uniwersytetu Ludowego, który powstał w 2021 roku. To unikatowy projekt na Żywiecczyźnie, jaki zaproponowało i stworzyło Stowarzyszenie Aktywne Beskidy z Jeleśni, które prowadzi tam również Świetlicę Sylaba i Klub Seniora.
Powstanie Beskidzkiego Uniwersytetu Ludowego było możliwe dzięki dotacji otrzymanej z NIW-CRSO w ramach Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych. Punktem wyjścia dla koncepcji edukacji w BUL było kultywowanie tradycji lokalnych, regionalnych i narodowych poprzez kursy edukacji muzycznej, takie jak śpiew i nauka gry na instrumentach, kierowane do osób dorosłych. Zajęcia te prowadzone są w formule mistrz – uczeń.
– W ramach prowadzonych ścieżek tematycznych wspieramy aktywnie uczestników naszych działań we wspólnym rozwijaniu wrażliwości artystycznej i kultywowaniu tradycji muzycznej naszego regionu, ale nie ograniczamy się wyłącznie do folkloru. Co do zasady, uczestnikiem zajęć może być każda osoba, która ukończyła 18. rok życia. Rozumiemy jednak, że czasem w zajęciach chce wziąć udział rodzic z dzieckiem lub babcia z wnuczkiem, bo często nie mają z kim zostawić swoich pociech. Dlatego w miarę dostępności miejsca w naszych pracowniach, umożliwiamy wspólny udział w zajęciach – mówi Izabela Jandulska.
Zajęcia grupowe bazują na koncepcji tworzenia przez Uniwersytet Ludowy wspólnoty uczącej się i pozwalającej na budowanie więzi pomiędzy społecznością. W czasie zajęć uczestnicy mają styczność z doświadczonymi twórcami, którzy niejako pełnią rolę ich mentorów. Wśród ścieżek tematycznych, które Stowarzyszenie wdrożyło w latach 2021-2022, na szczególną uwagę zasługują zajęcia muzyczne, wokalne i sztuki wizualne takie jak malarstwo, rysunek, zdobnictwo czy fotografia. Równie ważnym elementem dotacji na uruchomienie Beskidzkiego Uniwersytetu Ludowego była możliwość inwestycji w infrastrukturę, a konkretnie przeprowadzenie gruntownego remontu piętra w budynku siedziby Stowarzyszenia.
– Wcześniej poddasze nie miało funkcji użytkowej i dlatego konieczny był remont stropu, wykonanie nowej podłogi, ocieplenie dachu i zamknięcie jego połaci płytami gipsowo-kartonowymi oraz wykonanie schodów pozwalających na komfortowe i bezpieczne dotarcie na górę. Remont był sporym wyzwaniem, ale dzięki pozyskanym przez nas środkom i sercu włożonemu przez nasz zespół w realizację tego projektu, zakończył się sukcesem. Dziś w tej dodatkowej przestrzeni funkcjonuje studio nagrań, co pozwala nam na realizację nagrań audiowizualnych na profesjonalnym poziomie. W kolejnym naborze, w ramach Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych, udało nam się pozyskać dofinansowanie dla działalności Beskidzkiego Uniwersytetu Ludowego na lata 2023-2025. Dzięki tym środkom możemy nie tylko utrzymać dotychczasowe zajęcia, które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, ale i wdrożyć nowe – mówi Natalia Starzykowska.
– Tym sposobem w nasze progi zawitał kurs ikonografii czy kurs tkania na ramie. Przy tych zajęciach zdecydowaliśmy się na formę intensywnych zjazdów weekendowych. Pozwala to na zaproszenie do współpracy instruktorów z wieloletnim doświadczeniem w tej materii, którzy mieszkają w znacznej odległości od nas. I tak nasza ikonografka Anna Crisanti dojeżdża z Krakowa, a Karolina Nowaczyk, wprowadzająca naszych kursantów w świat tkania gobelinowego, przyjeżdża aż z okolic Poznania – mówi Marcin Jandulski.
– Oczywiście tam gdzie to tylko możliwe, przykładamy szczególną wagę do włączania w życie naszej społeczności również lokalnych przedsiębiorców. Za przykład może służyć pilotażowa edycja kursu Przodownika Górskiej Turystyki Jeździeckiej, gdzie zajęcia prowadzone były w stadninie koni huculskich „Połonina” przy ul. Szczyrbok 56 w Korbielowie. Rozpoczęły się one w kwietniu, a ich zwieńczeniem był intensywny kurs pod okiem instruktorów GTJ PTTK, do którego przystąpiło 12 osób. Wszyscy zdali egzamin z wynikiem pozytywnym i tym samym zrobili pierwszy, bardzo ważny krok, który pozwoli im w przyszłości na podjęcie pracy z turystami w ramach konnych wycieczek górskich – mówi Izabela Jandulska.
Oczywiście Stowarzyszenie nie zapomina o korzeniach swojej działalności, czyli twórczości artystycznej. Już wkrótce pojawią się piec do wypalania ceramiki i prasa do linorytu, co pozwoli na wykonywanie prac w dość profesjonalnym formacie, a także rozbudowane zostanie zaplecze pracowni druku 3D, gdzie kursanci będą mogli stworzyć swoje prace na topowych drukarkach marki Zortrax.
– W nadchodzącym roku z pewnością nie zabraknie również zajęć z gry na instrumentach muzycznych czy śpiewu chóralnego – dodaje Marcin Jandulski.
Wspólny element kształcenia artystycznego w Beskidzkim Uniwersytecie Ludowym to uwrażliwienie uczestników na kwestię rozwoju ustawicznego.
– Każdy moment w życiu jest dobry, aby doskonalić się w tym, co nas cieszy lub poszukiwać nowych ścieżek aktywności twórczej, a czasem nawet zawodowej. Co ważne, w przypadku zajęć objętych dofinansowaniem, dotychczas niemal zawsze realizujemy je jako bezpłatne. Choć nie jest to zadanie łatwe, gdy w trakcie trwania projektu kilkakrotnie zmienia się choćby stawka płacy minimalnej – podkreśla Natalia Starzykowska.
Każdy z uczestników zajęć czuje się w progach Stowarzyszenia trochę jak u siebie, bo zna kadrę, doskonale odnajduje się w przestrzeni i wie, że zawsze może poczęstować się kawą czy herbatą. Kadra Stowarzyszenia reprezentowała w tym roku Beskidzki Uniwersytet Ludowy podczas kilku ogólnopolskich wydarzeń. W ostatnich dniach czerwca prezentowali oni prace kursantów i mentorów na II Targach NGO-EXPO w Kielcach. Ich stoisko cieszyło się dużym zainteresowaniem i zdobyło uznanie także w oczach przedstawicieli uniwersytetów ludowych z kilkudziesięcioletnim stażem. Całkiem niedawno, bo od 27 do 29 listopada, delegacja Beskidzkiego Uniwersytetu Ludowego brała udział w 6. Konferencji Narodowego Instytutu Wolności. Delegację zaproszono w charakterze wystawców prezentujących koncepcję kształcenia w uniwersytetach ludowych na przykładzie działalności BUL.
– Nasze marzenie i priorytet to dalsze rozwijanie oraz doskonalenie programu zajęć oferowanych w BUL. Chcielibyśmy, aby marka, jaką jest Beskidzki Uniwersytet Ludowy, przyczyniała się do indywidualnego rozwoju naszych kursantów, ale i stopniowo wspierała rozwój naszego regionu w szerszym kontekście. Stąd koncepcja realizacji pierwszego Festiwalu Słoneczne Beskidy, który odbył się 8 lipca tego roku. Naszym marzeniem było, aby tworzona w ramach festiwalu oferta kulturalna była atrakcyjna dla mieszkańców i turystów. I tak też najwyraźniej się stało, bo przyjechały osoby z różnych stron województwa śląskiego. Podczas festiwalu wystąpili tacy artyści jak Gabi Blacha i Wojtek „Toten” Gruszczyński, a gwiazdą wieczoru był Kuba Badach. Programem „OLDSCHOOL” rozkołysał publiczność i podbił serca zgromadzonych, bo po koncercie część widzów czekała na niego, by dostać autograf. Z kolei na drugiej scenie trwały zabawy w formie Festiwalu Kolorów, czyli popularne wśród młodzieży wyrzuty kolorowych proszków. Dopełnieniem całości była oferta gastronomiczna z pokazem kuchni hinduskiej i degustacją potraw. I jak to zwykle bywa w przypadku Stowarzyszenia, wszystko oferowano bezpłatnie. W sumie wydano ponad 1600 posiłków w ramach kuchni hinduskiej, niezliczone ilości waty cukrowej, popcornu, żurku i kiełbasy z grilla, co jasno dowodzi popularności tego wydarzenia – podkreślają członkowie Stowarzyszenia.
