W Polsce każdego roku odnotowywanych jest około 1200 zakażeń wirusem HIV. W naszym kraju żyje natomiast ponad 22 000 osób zakażonych HIV. Codziennie o nosicielstwie dowiadują się średnio trzy osoby. Z danych Krajowego Centrum ds. AIDS wynika, że jedna trzecia z nich to ludzie młodzi – poniżej 30. roku życia.
Co ciekawe, wzrasta liczba osób powyżej 50., u których wykrywany jest HIV. W 2016 roku w Polsce w tej grupie wiekowej rozpoznano 94 zakażenia, a do lipca tego roku już 57. Najwięcej zakażeń wirusem w ogóle stwierdzono w województwach mazowieckim – 248 i właśnie śląskim – 143.
Jak sytuacja wygląda w naszym regionie? Teresa Wałga, powiatowy inspektor sanitarny w Cieszynie, wyjaśnia, że co roku w statystykach przybywa kilkoro zakażonych HIV mieszkańców powiatu cieszyńskiego. Najwięcej – pięć – w 2011 roku. Rok później pojawiły się kolejne dwa przypadki, w 2013 – trzy, w 2014 – dwa, 2015 i 2016 – po trzy, a od początku roku do końca października odnotowano następne dwa. Natomiast na AIDS – chorobę wywołaną przez wirus HIV – zachorowały w powiecie cztery osoby – jedna w 2011 roku, dwie w 2014 i jedna w 2015.
Zdaniem ekspertów można ograniczyć rozprzestrzenianie się zakażeń tylko w jeden sposób – przez dialog międzypokoleniowy wśród bliskich osób, ale posiadających różne doświadczenie życiowe. Krajowe Centrum ds. AIDS prowadzi w tym roku kampanię „Mam czas rozmawiać”, która ma nakłonić rodziny do podejmowania trudnych tematów. Jednym z nich są właśnie choroby przenoszone drogą płciową, w tym HIV. Krajowe Centrum ds. AIDS zleciło badania, z których wynika, że niemal 40 procent osób aktywnych seksualnie ma na swoim koncie kontakty płciowe bez zabezpieczenia i po spożyciu alkoholu. Co piąta z nich idzie do łóżka z kimś o nieznanej przeszłości seksualnej, nie stosując prezerwatywy. Z badań wynika jasno, że nie unikamy ryzykownych zachowań, ale jednocześnie nie potrafimy rozmawiać o wiążących się z nimi niebezpieczeństwach. Jeśli tymczasem zaczniemy o tym głośno mówić, zaczynając od rodziny i opierając się na rzetelnej wiedzy, być może uda się ograniczyć liczbę zakażeń. Na przykład, gdy matka podejmie z córką dialog o bezpieczniejszych zachowaniach, a syn przestrzeże wyjeżdżającego do sanatorium ojca o tym, że wiek nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową…
Dziś HIV ma inny wymiar. Kiedyś zakażali się nim głównie narkomani. Obecnie są to „normalne” osoby w różnym wieku. Do zakażeń dochodzi w 50 procentach podczas kontaktów seksualnych, 27 procent wiąże się z zażywaniem narkotyków, a w czterech dziesiątych przypadków wirusa przenosi matka na dziecko.
– Nie można się wstydzić rozmawiając o tak poważnym problemie jakim jest HIV. Trzeba mówić głośno o zagrożeniach płynących z ryzykownych zachowań seksualnych, bo drogą płciową przenoszonych jest także wiele innych chorób, choćby WZW typu A, o którym tak dużo się ostatnio mówi. W przypadku HIV duży nacisk kładziemy na wykonywanie badań wykrywających obecność wirusa w organizmie, bo wbrew pozorom przypadków wirusa w naszym regionie nie jest wcale mało. Bezpiecznie jest zawsze sprawdzić swoje zdrowie. HIV nie wybiera, warto więc znaleźć czas na rozmowę z kimś, kto poradzi, jak się przed nim chronić. Wczesne wykrycie zakażenia i szybkie wdrożenie specjalistycznego leczenia jest bardzo istotne zarówno dla pacjenta, jak i dla zdrowia całego społeczeństwa – przekonuje Teresa Wałga.
Testy sprawdzające obecność wirusa w organizmie można wykonać w każdej chwili anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania w specjalnych punktach konsultacyjno-diagnostycznych. W naszym województwie mieści się on przy ulicy Zjednoczenia 10 w Chorzowie i jest prowadzony przez Górnośląskie Stowarzyszenie „Wspólnota”, tel. 32/ 3463611. Drugi taki punkt znajduje się w Częstochowie.
Badanie w kierunku oznaczenia przeciwciał anty-HIV jest również zlecane przez ginekologów kobietom w ciąży. Powinno ono zostać wykonane w pierwszym trymestrze. U osób z podwyższonym ryzykiem zakażenia badanie należy powtórzyć około 33. tygodnia ciąży. Jest to bardzo istotne, ponieważ jeśli przyszła mama jest nosicielką wirusa, może go przekazać dziecku w łonie – przez łożysko, a także w trakcie porodu lub podczas karmienia piersią. Odpowiednio wcześnie wdrożone leczenie przeciwwirusowe daje natomiast ponad 90 procent szans na urodzenie zdrowego dziecka. Koszt badania wynosi około 40 zł.
