Ile jest dziś warte „500+”? Drożyzna daje się we znaki, a rząd robi dobrą minę do złej gry

Inflacja bije dwudziestoletnie rekordy. Szybko rosną ceny żywności, usług i mediów. Jednak najwyższy wzrost cen grozi nam na początku 2022 roku. Podwyżki dotkną przede wszystkim zwykłego Kowalskiego, który dużo większą część domowego budżetu będzie musiał przeznaczyć na opłaty za mieszkanie, paliwo i żywność.

Coraz droższy symbol

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu wzrosły o 5,4 procent w porównaniu z analogicznym okresem zeszłego roku. Żywność – jak wynika z szacunków Głównego Urzędu Statystycznego – zdrożała w w sierpniu o 3,9 procent w skali roku, paliwa aż o 28 procent, a energia o 6,1 procent. Ceny płodów rolnych wzrastają już od półtora roku. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy cena nieprzetworzonej żywności wzrosła globalnie o ponad 32 procent. Wszystko to przekłada się choćby na cenę chleba. Bochenek – jak obliczył portal dlahandlu.pl – kosztuje obecnie 3,69 złotego. Choć w tym przypadku mowa o najtańszym bochenku, bo cena tego wyższej jakości sięga dzisiaj 10 złotych. Jako że w dalszym ciągu rosną ceny mąki i energii elektrycznej, cena chleba będzie tylko wzrastać.

Dopytywany o cenę chleba szef rządu tak kluczył przez kilka minut, że ceny nie podał, ale stwierdził, iż to dobra wiadomość dla rolników. – Byłem na dożynkach w Kozach, gdzie wiele rozmawialiśmy o chlebie. Ten symboliczny chleb jest najdroższy od kilkudziesięciu lat. Jeszcze w 2005 roku kosztował 1,25 złotego, a dziś w Bielsku-Białej zwykły bochenek jest za 5 złotych. Takich bzdur, jak premier Morawiecki opowiadał o chlebie, to dawno nie słyszałem. Wyższa cena chleba to żadna korzyść dla rolników, bo rolnicy muszą jakość pokryć koszty transportu, w tym szalejące ceny paliwa, oraz drastycznie rosnące ceny prądu – komentuje poseł Przemysław Koperski.

Na giełdzie notowania energii elektrycznej mają rekordowy wzrost – o niemal 40 procent w skali roku. Nie musi to oznaczać podwyżek w aż takiej skali, choć i tak będą odczuwalne dla producentów i konsumentów.

Ekonomiści prognozują, że 5-procentowa inflacja utrzyma się przynajmniej do końca zimy 2022 roku. Rekordowy poziom około 5,5 procent ma osiągnąć pod koniec tego roku. Z kolei wiosną ma spaść poniżej 3 procent. Prezes Narodowego Banku Polskiego zamiast o rekordowej inflacji, woli rozmawiać o wzroście produktu krajowego brutto (PKB). Przekonuje, że polska gospodarka jest w znakomitej sytuacji, a wzrost PKB w tym roku może wynieść około 5 procent i 5,4 procent w przyszłym roku. Adam Glapiński zasłynął absurdalną wypowiedzią, że inflacja nie ma wpływu na portfele Polaków. Uważa przy tym, że ma ona charakter przejściowy. Tymczasem ekonomiści wskazują, że „zwykły” obywatel odczuwa o wiele większe skutki drożyzny, niżby to miało wynikać tylko z oficjalnych danych o poziomie inflacji – bo najbardziej wzrosły ceny tych towarów i usług, które jesteśmy zmuszeni najczęściej nabywać. Jednocześnie Jarosław Gowin, do niedawna członek rządu, krytykuje PiS-owski Polski Ład. Twierdzi, że skutki wyższych o 30 procent podatków zostaną przez przedsiębiorców przerzucone na klientów, a konsekwencją tego będzie właśnie drożyzna.

Zostanie na przetrwanie

Janusz Szymura, prezes Rekord SI i kanclerz Loży Bielskiej Business Centre Club zauważa, że na gospodarce cieniem kładzie się pandemia i ta jest pod pewnymi względami rozregulowana. Firmy narzekają wręcz na brak surowców i dyktat dostawców, co widać m.in. w branży samochodowej. Nowe pojazdy są drogie, skończył się czas rabatów i w wielu przypadkach po nowe auto trzeba się ustawić w kolejce. Janusz Szymura zauważa, że szczególnie cena energii elektrycznej wpłynie na portfele mieszkańców. Podobnie będzie w przypadku cen gazu, bowiem o ile firmy bronią się wieloletnimi umowami gwarantującymi im stabilność, to zwykli mieszkańcy podwyżki odczują od razu. W przedsiębiorstwach trwa też trudna kalkulacja, w której bierze się pod uwagę nacisk na wyższe płace, a jednocześnie rosnące koszty. Trudno z tej sytuacji znaleźć inne wyjście, niż przełożyć te koszty na klientów.

Od prezesów lokalnych spółdzielni mieszkaniowych usłyszeliśmy, że czynsze już teraz idą w górę z powodu wzrostów cen ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. – Widzimy, że podwyżki przyspieszają. Szczególnie ciepła, które jest największym składnikiem opłat, na co spółdzielnie nie mają żadnego wpływu. Zaliczki podnosimy już teraz, by później mieszkańcy nie doznali szoku. Sami, jako zarządzający spółdzielniami, opłat, na które mamy wpływ, nie podnosimy. Jednak też mamy problemy, bo świadczące u nas usługi firmy zewnętrzne nie chcą pracować za obecne stawki. Mówią nam, że minimalna płaca poszła do góry, wzrosły ceny prądu i paliwa… I zaczynają się wycofywać! Potem spotykamy się z krytyką ze strony lokatorów, że podnosimy czynsze. Ale na tę sytuację nie mamy absolutnie żadnego wpływu – stwierdził szef jeden ze spółdzielni.

– Czynsz rośnie już od dawna i obecnie, choć moje mieszkanie ma 60 metrów kwadratowych, jest o paręset droższy niż rata kredytu hipotecznego. Ze zgrozą obserwuję, że większość pieniędzy mojej rodziny trafia na opłaty, tankowanie samochodu, a przede wszystkim zakup żywności oraz zapewnienie dziecku nauki w publicznej szkole, która tylko w teorii jest darmowa. Jeśli tak dalej pójdzie, to trudno będzie sobie pozwolić na jakiekolwiek zbytki typu… wyjście do restauracji – wskazuje mieszkanka Bielska-Białej. – Wystarczy spojrzeć na sklepowe półki. Byle kawałek sera, wędliny, jakiś dobry owoc – to już koszt około 10 złotych. Jeśli tak dalej pójdzie, to rzeczywiście będziemy robić za miskę ryżu, jak swego czasu mówił premier Morawiecki – dodaje.

Płacimy za błędy na górze?

Posłowie opozycji z naszego regionu długo mogą wyliczać przykłady tego, że to ekipa rządząca w dużej mierze odpowiada za drożyznę. – W przyszłym roku prąd ma zdrożeć o kilkadziesiąt procent. Tymczasem słyszymy na przykład, że wydano 6,5 miliarda złotych na elektrownię w Jaworznie, ale nowego bloku nie uruchomią, bo doszło do jakichś błędów. Gdyby władza szanowała swoich obywateli i zarobione przez nich pieniądze, to nie mielibyśmy wyborów kopertowych czy skandali z zakupem maseczek i respiratorów. Przecież każdego dnia docierają do nas sygnały o pieniądzach wyrzucanych w błoto. Konsekwencje tego ponosimy wszyscy, bo coraz więcej wydajemy na bieżące utrzymanie – czynsz, jedzenie i lekarstwa, więc nie stać nas potem na pójście do kina, teatru czy restauracji – uważa poseł Przemysław Koperski. – Nie zapominajmy, że po kieszeni uderzą nas ceny gospodarowania odpadami. Boję się, że niedługo rodziny będą musiały płacić po 150 złotych. Samorządy zostaną do tego zmuszone przez lenistwo rządu. Wszyscy starają się żyć ekologicznie, tymczasem nadal nie wprowadzono mechanizmów, które by zmuszały do większej odpowiedzialności producentów. W dalszym ciągu produkuje się wielomateriałowe i niepotrzebne opakowania i w dalszym ciągu nie mamy systemu kaucyjnego – dodaje.

– Główną przyczyną podwyżek jest to, że bank centralny dba tylko o dobre samopoczucie rządu. Wybór polityka Glapińskiego spowodował, że prezes NBP, który powinien dbać o portfele ludzi i stabilność cen, stał się narzędziem władzy. W żaden sposób nie równoważy nieodpowiedzialnej polityki rządu w zakresie wpływania na inflację. Gdyby było inaczej, to trzymałby inflację w ryzach i wynosiłaby około 2,5 procent. Tymczasem mamy szalejącą drożyznę, musimy więcej wydawać na paliwo i żywność, co wszyscy odczuwamy w portfelu – analizuje poseł Mirosław Suchoń. – Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na inflację są ceny energii, a te biją rekordy z powodu wzrostu podatków. W przyszłym roku może dojść do 40-procentowej podwyżki, co najbardziej napędzi inflację. Niestety, rząd dalej upiera się przy energii z węgla, zupełnie zapominając o odnawialnych źródłach energii. Jednocześnie rząd, zamiast doprowadzić do obniżenia ceny paliwa, na przykład obniżając akcyzę, utrzymuje ją na wysokim poziomie, co również przekłada się na drożyznę – dodaje.

Zauważa też, że wzrost płac jest pożądany, jeśli jest naturalny. – Jednak władza prokuruje gwałtowne podnoszenie pensji między innymi zwiększając podatki. Producenci – mając wyższe koszty – muszą podnosić ceny, co wpływa na wzrost inflacji – objaśnia parlamentarzysta. Jak puentuje, w dużej mierze to rząd ponosi winę za wzrost cen. – Im to pasuje, bo szybciej rosną wpływy do budżetu, ale z tego powodu w portfelach Polaków ubywa pieniędzy. Ludzie już widzą, że „500+”, gdyby kupować za to tylko żywność, jest dzisiaj warte zaledwie około 419 złotych. Taka jest drożyzna – stwierdza.