Kamienica zgrozy

Obraz nędzy i rozpaczy, a w tym wszystkim osiemdziesięcioletni, samotny człowiek. W centrum Bielska-Białej, przy ulicy 11 Listopada. Po drugiej zaś stronie urząd i nieśmiertelne procedury. Takie życie w teorii i to prawdziwe, mniej sympatyczne.

Józef Wysogląd ma już ponad osiemdziesiąt lat, z czego połowę przepracował w bielskim zakładzie, nieistniejącej już Befamie. Na odchodne dostał nagrodę, odznaczenie i książkę poświęconą długoletnim pracownikom zakładu. Drżącymi z emocji i dumy rękoma sięga teraz po nią i pokazuje swoje nazwisko wydrukowane małą czcionką.

– Szanowałem swoją pracę i starałem się być po prostu dobrym pracownikiem i człowiekiem – mówi. – Nigdy bym nie pomyślał, że kiedyś, na starość, przyjdzie mi żyć w takich warunkach. Na dodatek jeszcze człowiek w kontakcie z urzędnikami czuje się jak jakiś obiekt gorszej kategorii…

Ząb czasu

Kamienica przy 11 Listopada. Kiedyś ulicą zwaną głównym deptakiem miasta. Dzisiaj to raczej przeszłość, tak chętnie wspominana przez bielszczan. Nawet teraz, choć to godzina 16, czas kiedy w mieście pojawia się więcej przechodniów, tutaj tylko nieliczni przemykają tu i ówdzie. Budynek z tabliczką numer 63 stoi prawie na końcu traktu patrząc w kierunku ulicy Krakowskiej. Z miejsca widać, że ludzka ręka, ale ta fachowa, murarska i budowlana, dawno go nie tknęła. Za to ząb czasu nieźle tu narozrabiał. Jednak dopiero kiedy wejdzie się do środka widać jakie zniszczenia potrafi dokonać czas i ci, dla których wspólna własność, to jakieś mrzonki i dziwadła. Pan Józef mieszka na piętrze. Idąc tam trzeba uważać, aby nie zjechać na śliskich, wysłużonych stopniach drewnianych schodów.

Czy tu straszy?

– Zejdźmy najpierw do piwnicy – proponuje mój rozmówca, kiedy już do niego docieram. – Tylko niech się pan nie wystraszy.

Zejście na poziom piwnicy trwa w nieskończoność.
– Jeden nieostrożny krok i po mnie… – starszy pan tłumaczy się z zażenowaniem w głosie. – Już miałem tu wypadek, wie pan, młody to ja już byłem.
Dochodzimy do drzwi, za którymi jest kolejne zejście, już na poziom piwnicy. I… litości! Czy to prawda, co widzę?!
– Tak wygląda nasza piwnica – pan Józef zatacza koło ręką. – Jeden wielki syf! Cała ta kamienica, to obraz nędzy i rozpaczy. To tak, jakby tu wojna była.

Zakaz rozłupywania

Szkoda miejsca, aby opisywać piwniczną rzeczywistość. Pokazują to fotografie. Mój rozmówca tłumaczy, że to wszystko, to skutek tego, że piwnica była przez lata zalewana.
– Zawsze po większym deszczu – wyjaśnia. – Już tak od ośmiu lat! I dopiero teraz, niedawno, coś na zewnątrz naprawiali. Ale czy z dobrym skutkiem, to sami nie wiedzą, dokąd nie spadnie porządny deszcz.
Pan Józef od lat, jak twierdzi, informował właściciela kamienicy – Zakład Gospodarki MIeszkaniowej – o problemie wody w piwnicy.

– Myśli pan, że coś konkretnego zrobili? – pyta. – Raz tu przyjechała przed laty jakaś komisja, ale nawet tu nie zeszli, bo zapomnieli gumowców… Może miałem im rozścielić dywan? No a teraz ten okropny bałagan. Nie dam rady go sam posprzątać. No i gdzie miałbym to wszystko dać?

Część rupieci z piwnicy pan Józef wytargał na piętro, do mieszkania.
– Jest trochę drewna, to palę w piecu – tłumaczy. – Węgla przecież nie mam gdzie trzymać, bo w cholernej piwnicy magazynuję wilgoć…
Co zresztą stało się przyczyną ostrego w tonie pisma, które pan Józef otrzymał z ZGM. Urzędniczka pisze w nim min., że nie wolno rozłupywać drewna w nieodpowiednim miejscu i nakazuje zaprzestać takich praktyk.
– To gdzie to mam robić, jak nie w piwnicy? – Dziwi się gospodarz. – Mam wyjść na deptak?! Oni chyba żyją w innym świecie. Na dodatek chcą mi teraz zamontować ogrzewanie elektryczne, a ja mam gaz w mieszkaniu. Chciałbym więc gazowe ogrzewanie, bo tańsze niż prąd. Ale oni tam w urzędzie człowieka nie słuchają. Zawsze wiedzą lepiej.

Kogo to obchodzi?
Pan Józef w kamienicy przy 11 Listopada przeżył już siedemdziesiąt bitych lat. I – jak mówi – nigdy nie było tak źle, jak teraz.
– Ludzie są inni, panie – twierdzi. – Jak wilki. W telewizji mówią, że trzeba sobie pomagać. Ale ja widzę, że to tylko takie gadanie. Ważne jest to, co postanowi urząd. A tam mają swoje przepisy, wytyczne i takie inne. I jakaś stara kamienica ich nie obchodzi.
Oprócz pana Józefa w kamienicy mieszka teraz jeszcze zaledwie jeden lokator. Kiedyś było ich tu znacznie więcej.
– Kto by chciał mieszkać w takiej ruderze – kiwa głową pan Józef. – Może jak by to wyremontowali? Ale jak oni z tą wodą w piwnicy tyle lat się cackali, to chyba prędko tu remontu nie będzie.
**
– Remont w końcu będzie, i to całego tego kwartału, gdzie znajduje się budynek, ale najpierw muszą się zakończyć sprawy własnościowe – tłumaczy tymczasem Krysztof Kwiatkowski, z-ca dyrektora ZGM. – To są skomplikowane sprawy. A kamienica jest rzeczywiście w fatalnym stanie, to fakt. Jednak wszystkich od razu nie da się wyremontować.