Kiedy uwiera cię własna płeć…

Janek nie ma problemów z mówieniem o swojej tożsamości płciowej. Ale nie zawsze tak było. Najpierw musiał zrozumieć kim naprawdę jest i dlaczego od dziecka czuł się uwięziony we własnym ciele.

Mieszka w Bielsku-Białej, jest tegorocznym maturzystą i najmłodszym spośród organizatorów szykowanego po raz drugi w mieście Marszu Równości. Janek jest transpłciowym mężczyzną. Co oznacza tyle, że urodził się z żeńskimi cechami płciowymi. Mówi, że od dziecka czuł, że coś z nim jest nie tak. Jego fizyczne ciało uwierało go niczym kamyk w bucie. Tak jakby ktoś przeszczepił mózg mężczyzny w ciało kobiety. Mało komfortowa perspektywa. Kamyk możesz przecież wyciągnąć, z tożsamością tak łatwo już nie jest.
Dzieciństwo w tym stanie można było jeszcze jakoś znieść. Zresztą, co małe dziecko mogło o tym wiedzieć. Najwyżej zamiast lalkami mogło chcieć się bawić samochodzikami. Ale kiedy zaczął się okres dojrzewania, pojawiły się wyraźne oznaki płci żeńskiej, dzisiejszy Janek zaczął szukać wiedzy na temat tego, co czuje, i dlaczego. Bo wiedział już doskonale, że w jego ciele żyje chłopak. Chciał się tylko upewnić z jakiego powodu, i czy nie jest aby jakimś wyjątkiem. I nie jest to żadna choroba, tym bardziej dewiacja. Że po prostu taki się urodził.

Prawda jak bomba

Zaczął szukać na ten temat informacji, czytać publikacje poświęcone takim osobom, jak on. Gdy już nie miał wątpliwości, zapragnął coś z tym zrobić. Przestać się ukrywać i udawać, że wszystko jest ok. Pragnienie bycia postrzeganym jako chłopak było tak silne, że w końcu zdecydował się o tym opowiedzieć. W naturalny sposób powinien o tym porozmawiać najpierw z rodzicami. Dzisiaj Janek tłumaczy, że jednak nie było to takie łatwe, w końcu nawet jak masz najbardziej kochających cię mamę i tatę, nie do końca jesteś pewien, jak zareagują na taką bombę. Co innego bliscy koledzy, szkolni przyjaciele – większy luz, większa swoboda. I właśnie im najpierw zwierzył się z tajemnicy. Poprosił, żeby zwracali się do niego, jak do chłopaka i nazywali go Jankiem. Obyło się bez zbędnych ceregieli, setki pytań i głupich uwag.

– Zaakceptowali to – krótko kwituje ten wątek życia Janek.

Trzynastolatek, chociaż już bardziej pewny siebie musiał jeszcze blisko rok chodzić z myślą o tym, że i rodzicom należy się prawda. Jakoś wciąż nie mogła wypłynąć mu z ust. Ale przyszedł wreszcie taki moment, w którym się na to zdecydował. Najpierw porozmawiał z ojcem, później z mamą. Po wszystkim poczuł jakby wieli kamień spadł mu z serca. Później była wizyta u specjalisty w warszawskiej przychodni. Dała dużo, zwłaszcza tacie Janka.

– On chyba właśnie wtedy pojął, co tak naprawdę przeżywałem do tej pory – tłumaczy Janek. – I było to dobre. Bo jak się czegoś nie wie, trzeba pytać, aby zrozumieć.

Bez złych emocji

Łatwo sobie wyobrazić, jak trudna była to decyzja nastolatka. Na tym, rzecz jasna, się nie skończyło. Rodzice to jedno, ale dziadkowie mogli nie być już tak tolerancyjni i wyrozumiali. I cała dalsza reszta rodziny. Kto wie, co tam ludziom w głowach siedzi tak naprawdę. Mogą być czuli, mili, uprzejmi. Ale dopiero wtedy, gdy coś przewraca się do góry nogami, wychodzą ich prawdziwe cechy charakteru. Janek ma jednak to szczęście, że bliscy mu ludzie potrafią zrozumieć, że jeśli ktoś jest inny, nie znaczy to, że jest gorszy. Jego inność została więc zaakceptowana. Podobnie jak start w szkole ponadpodstawowej. Jeszcze zanim rozpoczął się rok szkolny Janek na klasowym forum internetowym wyznał, że mimo iż oficjalnie ma żeńskie imię, jest Jankiem i prosi, aby tak się do niego zwracano. Nikt nie robił z tego problemu, łącznie z nauczycielami i dyrekcją szkoły. Ta ostatnia zgodziła się nawet na to, aby w dzienniku zapisano go jako Janka. Dla starszego pokolenia brzmieć to może trochę zaskakująco. No bo jak to? Takie rzeczy u nas? Jak to wpłynąć mogło na innych uczniów? Sęk w tym, że młodzi ludzie odmienność płciową traktują już dzisiaj jak rzecz normalną. Nie budzi to w nich złych emocji.

– Takie są fakty – przekonuje Janek. – Szkoda, że nie wszyscy chcą to dostrzec.

Pozew

Życie osoby transpłciowej, nawet jeśli jej otoczenie akceptuje tę odmienność nie jest jednak usłane różami. Janek mówi, że teraz przed nim najważniejszy bój. O formalną zmianę płci. W szkolnym dzienniku mógł być Jankiem, bo to wewnętrzny dokument, ale na świadectwach figurował już jako ona. A to takich ludzi, jak on, boli. On sam, nawet pomimo swojej otwartości nie chce powiedzieć, jakie nosił imię żeńskie. Zresztą po co, skoro i tak doprowadzi do tego, że w końcu i w oficjalnych dokumentach będzie Jankiem. Tyle, że to proces mocno uwłaczający człowiekowi, jego intymności, jego wrodzonemu poczuciu godności.

– Bo żeby to przeprowadzić, trzeba pozwać do sądu własnych rodziców – tłumaczy, smutny.

Nie ma jednak w polskim prawie innej możliwości. W Bielsku-Białej kilka takich spraw już się odbyło. Kolejna może być właśnie Janka. Ale najpierw musi on na to zebrać pieniądze. W życiu nic przecież nie jest za darmo. Nawet bycie w zgodzie samym z sobą.