Skoczów: To się w głowie nie mieści, czyli… Kto ma sprzątać na schodach?

Kto w blokach ma sprzątać klatki schodowe? Odpowiedź na to pytanie mocno dzieli mieszkańców skoczowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólnota”. Władze spółdzielni zaproponowały zmianę formuły sprzątania. Dotychczas robili to lokatorzy, teraz zastąpi ich firma sprzątająca. Czy będzie lepiej? Swoiste „sprawdzam” nastąpi już w marcu.

Problem zaniedbywania obowiązku sprzątania klatek schodowych istnieje pod Kaplicówką od lat. Niestety sytuacja pogorszyła się znacząco w 2020 roku, czyli w momencie wybuchu pandemii koronawirusa. Zmuszone do działania władze „Wspólnoty” postanowiły w sierpniu 2023 r. przeprowadzić pilotaż, który miał „rozeznać możliwości kompleksowego rozwiązania problemu sprzątania klatek schodowych”. Pilotaż odbył się przy ulicy Osiedlowej, a „pochlebne opinie oraz brak jakichkolwiek ocen negatywnych (przy założonej cenie 20 złotych za mieszkanie miesięcznie) skłoniły Zarząd Spółdzielni do rozpisania przetargu na sprzątanie klatek we wszystkich blokach „Wspólnoty” – przypominają spółdzielcy.

Zarząd zasypany protestami

Przetarg ogłoszono jesienią ubiegłego roku. Stanęło do niego pięć podmiotów. W listopadzie „Wspólnota” podpisała umowy z trzema firmami, które zaproponowały najniższe (mocno zbliżone) kwoty. Tyle że kiedy w grudniu wiadomość o tym fakcie dotarła do mieszkańców, na Górnym Borze zawrzało. Zarząd spółdzielni został zasypany trzydziestoma indywidualnymi i zbiorowymi protestami, utrzymanymi często w ostrym tonie. Głośne „nie” zmianom oznajmiło ponad dwieście osób! Jednocześnie temat sprzątania klatek schodowych rozgrzał do czerwoności internautów spod Kaplicówki. Na popularnym skoczowskim profilu w serwisie Facebook pojawiło się tsunami komentarzy. Było ich kilkaset! Oczywiście jak zwykle ludzie błyskawicznie się podzielili.

„To się w głowie nie mieści, abyśmy dodatkowo płacili za sprzątanie klatek!” – przekonywali jedni. „Patologią jest właśnie robienie list z dyżurami sprzątania klatek zamiast złożenie się na firmę sprzątającą, która ogarnie wszystko za parę złotych i problem z głowy” – twierdzili inni. „Płacić powinni ci, którzy klatek nie sprzątają” – ripostowali przeciwnicy zmian. „Skoczów broni się przed XXI wiekiem. Wszędzie, gdzie są wspólnoty, sprzątają firmy” – odbijali piłeczkę zwolennicy nowego. Niektórzy dodawali: „lepiej zapłacić i problem sprzątania z głowy. Gdy widzi się sąsiadki, osoby starsze, jak zapierdzielają na kolanach (nie wiem, czemu mopa nie mają), to aż serce się kraje”. Przeciwnicy płacenia za sprzątanie nie dawali jednak za wygraną. „Jestem pewna, że znowu jest to nagrane z firmą sprzątającą. I nie piszcie głupot, że 20 zł to niedużo, bo te 20 zł to jest na początek. Nie ma na to naszej zgody” – grzmieli.

Rośnie roszczeniowość

„Szanowni, nie wszyscy ludzie mają pensje czy emerytury 21-wieczne. Bo ceny czynszów mamy europejskie, nawet przebiliśmy już wysokością czynszów Bielsko i Cieszyn, a zarobki i emerytury średniowieczne. Dobrze się krytykuje, kiedy ma się pełen portfel” – argumentowano. „Ja mam dwie zdrowe ręce i mogę sobie klatkę sprzątać, dlaczego przymusza się mnie jak w komunie do tego, czego nie chcę. Czy ktoś się mnie zapytał, czy będę płacił i czy mnie stać na zapłacenie” – pytał ktoś inny. „Mieszkam w tej spółdzielni bardzo długo i nie wiem, co się stało, ale obowiązkiem każdego jest sprzątać klatkę. (…) Bierze się wiadro z ciepłą wodą i płynem, mop, po czym wyciera klatkę dwa razy i jest czysto. Osoby w moim wieku nie miały z tym problemu, widać młodzi nie czują tego obowiązku. Powstał problem i nie dziwię się osobom starszym, które chcą w wielu wypadkach sprzątać same, bo dla nich 20 zł to duże pieniądze. Powinno się więc sprzątać tylko tam, gdzie tego chcą” – przekonywali przeciwnicy zmian.

Prezes Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólnota” Janusz Skowroński przyznaje, że zaproponowane zmiany uderzają w ludzi „praworządnych”, którzy zgodnie z regulaminem sprzątają klatki schodowe. Przy tym często sprzątają za tych, którzy nie chcą tego robić. – Jest to i uciążliwe, i upokarzające, a mimo to robią tak i teraz spółdzielnia w nich uderza. Dlatego protestują – tłumaczy. Przyznaje przy tym, że „trochę podcina gałąź, na której siedzi”. – Tyle że nie mam wyboru, ponieważ obecnie solidarności praktycznie nie ma, natomiast rośnie roszczeniowość, a sprzątających radykalnie ubywa. Młodzi nie poczuwają się do tego obowiązku, twierdzą, że to moher, że średniowiecze. I mają trochę racji, bo obecnie już tylko nieliczne spółdzielnie w Polsce godzą się, by mieszkańcy sami sobie sprzątali – mówi Janusz Skowroński, który przekonuje, że emocje mieszkańców stopniowo opadają, ale też nigdy nie były duże. Na dowód w styczniowym piśmie do mieszkańców władze spółdzielni informują, że jedynie cztery protesty obejmowały solidarnie wszystkich mieszkańców klatek schodowych. „Pozostałych szesnaście list zawiera 40-90 proc. podpisów posiadaczy spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności. Zważywszy, że budynki Spółdzielni posiadają łącznie 175 klatek schodowych oraz 2158 lokali mieszkalnych, protesty złożyli przedstawiciele 9,5 proc. lokali mieszkalnych zamieszkujących obręb 11,5 proc. klatek schodowych” – wyliczyli skrupulatnie skoczowscy spółdzielcy.

Moment jest trudny

Zarząd „Wspólnoty” przekonuje również, że żądanie wyłączenia z administracyjnego sprzątania przeciwników takiego rozwiązania, będzie skutkował załamaniem się przyjętego modelu. „Dopuszczenie możliwości wyjątków musiałoby prowadzić do podwyższenia ceny sprzątania o blisko 90 proc. dla pozostałych mieszkańców przyjmujących na ogół z ulgą wdrażane rozwiązanie” – uważają władze spółdzielni. „Mamy świadomość, że moment na wprowadzenie odpłatnego sprzątania jest trudny. Ogólny wzrost kosztów utrzymania, anarchizacja życia publicznego oraz wzrastające napięcie społeczne nie sprzyjają zrozumieniu i przyjęciu nawet pożytecznych rozwiązań. Należy jednak mieć świadomość, że pogarszający się systematycznie stan czystości klatek schodowych – nawet tych uznanych za sprzątane – budzi powszechne niezadowolenie i stanowi główny przedmiot sąsiedzkich niesnasek. To przesądza o konieczności wprowadzenia administracyjnego sprzątania, a każdy kolejny okres zwłoki pogarsza tylko sytuację” – piszą władze spółdzielni.

Prezes Janusz Skowroński przyznaje zaś, że w marcu, kiedy na skoczowskich osiedlach mieszkaniowych pojawią się firmy sprzątające, prawdopodobnie pojawią się również problemy. – Przewidujemy protesty, ale odwrotu po prostu nie ma. A umowę możemy wypowiedzieć z trzymiesięcznym okresem, natomiast w wypadku niespełnienia ustalonych wymogów, możemy ją zerwać w trybie natychmiastowym. Apelujemy więc do ludzi o powściągliwość przynajmniej w pierwszym okresie – stwierdza.