Niektórzy studenci, oprócz wakacyjnego wypoczynku, planują podjęcie sezonowej pracy. Zatrudnienie może odbywać się na podstawie różnych umów. Ważne jest, aby wiedzieć, w jakich przypadkach odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne i z jakich świadczeń mogą korzystać oraz kiedy praca studenta nie jest oskładkowana.
Jeszcze na wielu uczelniach trwają sesje egzaminacyjne, ale niektórzy żacy mają już zaplanowaną wakacyjną pracę lub jej szukają. Warto wiedzieć czym różnią się poszczególne formy zatrudnienia, jakie dają korzyści i z czym wiąże się brak ubezpieczenia społecznego.
Umowa o pracę – ochrona ubezpieczeniowa
Umowa o pracę, niezależnie od wieku studenta, jest umową, od której istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas pracownik podlega ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu. Oczywiście obowiązkowa jest też składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Pracodawca w ciągu 7 dni od rozpoczęcia umowy o pracę musi zgłosić nowozatrudnionego pracownika do ZUS. – O tym czy zostaliśmy zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych i z jakim dniem nastąpiło to zgłoszenie – zawsze możemy sprawdzić na swoim koncie PUE ZUS/eZUS. Jeśli takiego nie posiadamy, warto je założyć. Natomiast dzięki temu, że od naszej pracy odprowadzane są składki, zasilamy już konto w ZUS składkami, a w razie różnych zdarzeń losowych (np. choroba, ciąża, wypadek) możemy starać się o świadczenia z ubezpieczeń społecznych – informuje Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.
Ponadto każda kwota odkładana na ubezpieczenie emerytalne czy rentowe będzie miała znaczenie przy wyliczaniu przyszłej emerytury czy uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Umowa zlecenie – bez składek
W większości praca podejmowana przez studentów ma charakter typowo sezonowego zajęcia i wykonywana jest w ramach umowy zlecenia. Jeżeli student nie ma ukończonych 26 lat to w przypadku takiej umowy nie podlega w ogóle zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Ale też nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne i w sytuacji np. wypadku, choroby, opieki nad członkiem rodziny nie ma możliwości korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Prawo do zwolnienia z opłacenia składek od umowy zlecenia jest od momentu przyjęcia w poczet studentów (czyli immatrykulacji) do dnia, w którym: uczelnia skreśli daną osobę z listy studentów (bo np. zrezygnuje ze studiów), złoży egzamin dyplomowy, złoży ostatni wymagany planem studiów egzamin – jeśli studiuje na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym lub weterynarii, zaliczy ostatnią przewidzianą w planach studiów praktykę – jeśli studiuje farmację.
Ze zwolnienia z opłacania składek z umowy zlecenia nie skorzysta student, jeśli taką umowę podpisze z własnym pracodawcą (z którym ma podpisaną umowę o pracę) albo wykonuje taką umowę na jego rzecz.
Mniej niż 26 lat – przerwa między studiami
Jeśli osoba nie ma ukończonych 26 lat, a skończy studia lub przez jakiś czas nie ma statusu studenta (np. w czerwcu obroniła licencjat i od października rozpocznie uzupełniające studia magisterskie), to wówczas umowa zlecenie jest oskładkowana. Należy poinformować o ukończeniu studiów swojego zleceniodawcę. Będzie on musiał zgłosić taką osobę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Ważne! Nie są studentami uczestnicy studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych, nawet jeśli mają mniej niż 26 lat.
Umowa o dzieło – zasady te same dla wszystkich
Niezależnie czy jest się studentem czy nie, od umowy o dzieło nie płaci się żadnych składek. Co oznacza, że ten okres jest nieskładkowy, nic nie zapisuje się na naszym koncie ubezpieczeniowym, a w sytuacji różnych zdarzeń losowych – nie przysługują nam świadczenia z ubezpieczenia społecznego.
Natomiast jeśli student, jak i każda inna osoba, wykonuje umowę o dzieło na rzecz firmy, w której pracuje na umowę o pracę, bądź zawrze umowę o dzieło z innym podmiotem niż własny pracodawca, ale wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy, to pracodawca będzie musiał opłacić od umowy o dzieło wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (łącznie ze składkami od wynagrodzenia pracowniczego).
