Niezależnie od tego, jaką religią kierujemy się w życiu lub wartościami powinniśmy pamiętać, aby przed śmiercią dopełnić czynności prawnych, które pomogą uporządkować wszystkie sprawy i pozostawić po nas porządek. W tym celu sporządza się testament. To swoiste zabezpieczenie osób, na których nam zależy. Jak sporządzić testament? Na jakie kwestie należy uważać? O tym w dzisiejszym wpisie.

Czym jest testament?

Według prawa fakt sporządzenia testamentu oznacza czynność prawną, która jest podejmowana przez osobę fizyczną posiadającą własny majątek. Aby oświadczenie spadkodawcy miała moc w świetle prawa, musi spełniać kilka podstawowych warunków. Jest to:

• Pełna świadomość osoby podczas tworzenia dokumentu. Spadkodawca nie może być ubezwłasnowolniony i musi mieć pełne prawo do dysponowania majątkiem;
• Testament może być stworzony tylko przez jedną osobę. Oznacza to, że nie jest możliwa sytuacja, w której testament spisywany jest np. przez małżeństwo;
• Testament nie może być sporządzony przez pośrednika.

Dokument, którym jest testament za życia spadkodawcy, jest całkowicie bezwartościowy. Nie niesie za sobą żadnych skutków prawnych, a jego autor w dowolnym momencie może go modyfikować.

Rodzaje testamentów

Ważną kwestią jest również to, że wyróżniamy co najmniej kilka rodzajów testamentu. Poniżej przedstawiamy formy, które są akceptowalne przez prawo polskie.

Testament notarialny

Jest to jeden z najpopularniejszych form testamentu. Oświadczenie spadkodawcy spisuje notariusz w formie aktu notarialnego. Odczytuje ją na głos, a następnie prosi o jego podpisanie, by na końcu właściwie opieczętować dokument.

Sporządzenie testamentu w tej formie ma sporo zalet. Spadkodawca sporządza testament pod opieką urzędnika znającego prawo, więc zmniejsza się ryzyko w postaci nieważności testamentu. Dodatkowo dokument rejestrowany jest w odpowiednim miejscu znanym jako notarialny rejestr testamentów, dzięki czemu nie ma szans na to, że zostanie zgubiony. Testament notarialny zezwala także na zawarcie zapisu windykacyjnego, co w praktyce oznacza przekazania spadkobiercom konkretnych przedmiotów.

Testament własnoręczny

Testament holograficzny, bardziej znany jako testament ręczny jest jak dotąd najbardziej stosowaną formą spisywania woli spadkodawcy. Najważniejszą kwestią, aby sporządzić testament w takiej odsłonie, jest to, aby był w całości napisany odręcznie. Do nieważności testamentu własnoręcznego może dojść wówczas, gdy zostanie on wydrukowany, a następnie podpisany. W dokumencie tworzonym odręcznie musi znaleźć się także pełna data oraz podpis spadkodawcy.

Testament ręczny można przechowywać w domu lub u notariusza. Ważne jest, aby poinformować o tym fakcie bliską i zaufaną osobę.

Testament ustny

Testament w formie ustnej sporządzany jest wtedy, gdy jest duże ryzyko nagłej śmierci lub nie ma możliwości sporządzenia dokumentu w innej formie. Sporządzanie ustnego testamentu powinno odbyć się w obecności świadków i musi ich być co najmniej trzech. Jego poszczególne postanowienia powinny być w ciągu roku spisane przez jednego ze świadków, oraz podpisana przez spadkodawcę i co najmniej dwóch świadków.

Ustne oświadczenie może odbyć się w obecności:

• Miasta starosty marszałka województwa,
• Marszałka województwa sekretarza powiatu,
• Starosty marszałka województwa sekretarza,
• Burmistrza prezydenta miasta starosty,
• Prezydenta miasta starosty marszałka,
• Kierownika urzędu stanu cywilnego.

Testament podróżny

Stosuje się go podczas podróży samolotem lub statkiem morskim. Oświadczenie składa się przed zastępcą lub dowódcą statku. Konieczna jest także obecność dwóch świadków. Testament powinien być opatrzony datą, spisany oraz podpisany.

Testament wojskowy

Testament wojskowy może zostać sporządzony przez żołnierzy sił zbrojnych lub powiązane osoby. Wybiera się konkretny typ ostatniej woli w ramach testamentu wojskowego.

Kiedy testament jest ważny?

Skoro wiemy już, jakie są rodzaje testamentu, warto również wiedzieć, kiedy dokument ten jest ważny. Niezależnie od jego fory powinien posiadać wszystkie punkty, które wymagane są przez polskie prawo. Spadkodawca powinien mieć zdolność do czynności prawnych i być świadomy swojego uczynku. Nie może np. cierpieć na zaniki pamięci. Niedopuszczalne są testamenty wspólne oraz sporządzenia testamentu przez osoby trzecie.

Czy warto sporządzić testament notarialny?

Z uwagi na fakt, iż wciąż dużo osób nie chce mieszać w swój testament osoby trzecie (np. notariuszy) wciąż mało osób, decyduje się testament notarialny. Jednak z taką formą dokumentu wiążą się spore zalety:

• Oryginał pozostaje w kancelarii notarialnej, tak więc jest dobrze zabezpieczony;
• Za treść testamentu odpowiada notariusz, jest małe ryzyko, że będzie nieskuteczny;
• Wpisanie testamentu do Notarialnego Rejestru Testamentów gwarantuje proste odszukanie, w której kancelarii notarialnej został sporządzony testament.

Zasady sporządzenia testamentu — czym jest zachowek?

Nieodłącznym zagadnieniem związanym z testamentem jest zachowek. Jest to zabezpieczenie osoby, która nie została ujęta w testamencie. Dzięki takiemu przepisowi może uzyskać określone korzyści materialne.

Należy pamiętać, że pominięcie kogoś w treści testamentu nie jest jednoznaczne z wydziedziczeniem. Zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce pominięcie kogoś nie oznacza, że nic mu się nie należy. Taka osoba może wówczas starać się o swoją dolę.

Wydziedziczenie w testamencie — oświadczenie spadkodawcy

Czym innym jest wydziedziczenie ze spadku. W takiej sytuacji należy wskazać dokładnie, kogo się wydziedzicza i z jakiej przyczyny. Wydziedziczenie jest możliwe jedynie w uzasadnionych przypadkach, na przykład:

• W sytuacji stosowania przemocy lub innego przestępstwa wobec spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób;
• Osoba postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
• Nie dopełnia obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy.

Odwołanie testamentu

Z pewnych okoliczności wynika, lub może wynikać sytuacja, gdy wyrażenie woli spadkodawcy uległo zmianie. Wówczas testament sporządzony wcześniej może nie być już aktualny. Wtedy dochodzi do sytuacji, w której spadkodawca powinien odwołać testament. Może zrobić to na kilka sposób, np. ustrzec się przed podaniem daty w testamencie ręcznym, lub zmienić konstrukcje jego postanowień. W tym drugim przypadku mogą być wątpliwości co do tego, czy spadkodawca działał sam i z pełną świadomością. Warto więc wykonać tę czynność w obecności dwóch świadków lub notariusza. Z chwilą śmierci spadkodawcy nie będzie wówczas problemów z odczytaniem testamentu. Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament to postanowienia poprzedniego testamentu, są nieważne i należy kierować się treścią nowego testamentu.

Materiał przygotowano na podstawie informacji pochodzących z serwisu: https://zachowek.biz.pl/