Cieszyn Kultura i rozrywka

Wiślanka na cokole

Fot. Krzysztof Marciniuk

Pomnik kobiety w stroju regionalnym intryguje turystów. Znajduje się na skwerze z fontanną w parku Kopczyńskiego, obok popularnego deptaku biegnącego wzdłuż brzegu „królowej polskich rzek”. Historia jest o tyle ciekawa, że na kamiennym cokole stoi… trzecia z rzędu „Wiślanka”.

Ta pierwsza została odsłonięta 22 sierpnia 1937 roku podczas uroczystości z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego. Tę oglądaną teraz, wzorowaną na pierwowzorze Pomnika Źródeł Wisły, odsłonił 13 czerwca 2014 roku prezydent RP Bronisław Komorowski.

Nad pierwszym pomnikiem, jeden z najwybitniejszych polskich artystów, prof. Konstanty Laszczka (1865-1956), rozpoczął pracę w 1936 roku. Rzeźba autorstwa profesora nazwana „Źródła Wisły”, przedstawiała postać dziewczęcą z naręczem kwiatów umieszczoną na cokole. Smukłą nimfę wodną, która symbolizowała rzekę Wisłę, rzeźbiarz odział w mokrą suknię z elementami stroju regionalnego. W basenie umieszczono ryby strzelające w górę wodą, a fontanna obfitymi strugami oblewała dziewczynę kroczącą boso przez łąkę. Zarówno postać, jak i ryby odlano w brązie, natomiast akwen i architektura rzeźby, wyłożono płytami z granitu.

Okupant niemiecki usunął rzeźbę z cokołu. „Ślązaczka” została przetopiona w hucie. Niemcy zrabowali też urządzenia i instalację fontanny. Architektura pomnikowa pozostała. Po zakończeniu II wojny światowej były podejmowane próby zagospodarowania puste miejsca, ale faktycznie dopiero w 1974 roku zapadła decyzja o obudowie pomnika. Okazję stanowił awizowany na następny rok udział Wisły w popularnym wówczas turnieju telewizyjnym „Bank Miast”.

Nową rzeźbę wykonał wiślański artysta, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Artur Cienciała (1914-1985). Na cokole stanęła kobieta także z naręczem kwiatów. W odróżnieniu od poprzedniczki postać przybrała bardziej krzepkie kształty i „ubrana” została w pełny strój ludowy.

Trzydzieści lat później krzepką wiślańską góralkę zastąpiła na cokole nowa kobieca postać. Park Kopczyńskiego przechodził rewitalizację i władze perły Beskidów postanowiły przywrócić przedwojenny pomnik. Niestety oryginalna forma odlewu dzieła prof. Konstantego Laszczki nie zachowała się. Rzeźba wykonana przez Grzegorza Łagowskiego, odsłonięta przed czterema laty, w znacznym stopniu nawiązuje do przedwojennego pierwowzoru.

google_news