Groźba karalna. Prawo karne

Nie każda groźba jest groźbą karalną, a tylko groźba karalna jak można się domyślić, podlega odpowiedzialności karnej.

Słów kilka o groźbie karalnej.
Przepis artykułu 190 § 1 kodeksu karnego brzmi tak:
„Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

A zatem, treścią groźby karalnej jest zapowiedź popełnienia przestępstwa na szkodę:

• zagrożonego (adresata groźby, pokrzywdzony) lub
• osoby mu najbliższej.

Tym samym, grożenie pokrzywdzonemu popełnieniem wykroczenia, czy też naruszeniem przepisów prawa administracyjnego lub cywilnego – nie stanowi groźby karalnej, jak i również gdy groźba będzie zapowiedzią popełnienia przestępstwa na szkodę osób nam obcych.

Groźba karalna to nie tylko słowa!
Najpopularniejszą formą przekazania groźba jest mowa; niemniej groźba może być także zakomunikowana za pomocą pisma, w tym sms-em, e-mailem, listownie, telegraficznie itp., czy też za pomocą rysunku, kolażu lub fotomontażu.
Groźba może przyjąć postać werbalną, jak i niewerbalną.
Możliwym jest ocena zachowania jako groźba karalna: trzymanie noża przy szyi pokrzywdzonego, „kontrolowane” szczucie psem, podjeżdżanie do pokrzywdzonego i nagłe wyhamowywanie, zbliżanie się z otwartym ogniem.
Może się zdarzyć sytuacja, że sprawca może grozić w sposób niezrozumiały dla osób trzecich, ale jednoznaczny – dla pokrzywdzonego.

Ciekawostka.
Doktryna rozróżnia niespenalizowane pojęcia jak pogróżka, ostrzeżenie, groźba dla żartu oraz groźba bezprawna. Oznacza to, że nawet kierowane pod adresem danej osoby słowa, realizujące w części znamiona ujęte w art. 190 § 1 kodeksu karnego w określonych sytuacjach nie mogą być traktowane jako groźba karalna.

Niemniej, pamiętać należy, że powyższa charakterystyka jest bardzo ogólnikowa; nie ma wątpliwości, iż na ocenę działań nadawcy komunikatu (sprawcy) ma wpływ wiele czynników, tak samo na ocenę czy ten komunikat mógł wywołać określone odczucia u adresata.

Przestępstwo groźby karalnej można popełnić jedynie umyślnie.

Ważne!
Dla każdej osoby wydźwięk groźby będzie rodził inne odczucia. W tym przypadku, nasze odczucia mają znaczenie, bowiem dla bytu przestępstwa z art. 190 kk istotne jest subiektywne odczucie zagrożonego. Do znamion tego czynu należy bowiem wzbudzenie w zagrożonym uzasadnionej obawy, że zapowiedź przestępczego działania zostanie spełniona.

Sama treść przepisu wskazuje, iż „(…)jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona (…)”. Innymi słowy, gdy ktoś dopuszcza się groźby, a reakcją „ofiary” jest zlekceważenie, wyśmianie „agresora”, czy brak realnego przejęcia się treścią groźby ze względu na jej charakter, czy inne okoliczności związane z wyrażeniem tejże groźby – to z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że groźba nie wywołała u takiej osoby żadnej obawy. Brak poczucia zagrożenia u „ofiary” powoduje, iż nie możemy mówić w takim przypadku o groźbie karalnej.

Co istotne, obawa może istnieć także wówczas, gdy nie istnieje obiektywne niebezpieczeństwo realizacji gróźb, np.: gdy przedmiocie użytym do wyrażenia groźby jest bardzo realna atrapa broni.

Dla bytu przestępstwa ujętego w przepisie art. 190 kk groźba popełnienia przestępstwa i obawa zagrożonego, iż ta groźba popełnienia przestępstwa będzie spełniona, muszą wystąpić łącznie.

Ściganie czynu z art. 190 kk następuje na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że postępowanie z chwilą złożenia wniosku toczy się z urzędu, czyli jest publiczno-skargowym.

___________________________________________

Niniejsza publikacja nie stanowi wiążącej porady prawnej, albowiem takowa winna być dostosowana do indywidualnego stanu faktycznego.
___________________________________________

Sfinansowano ze środków otrzymanych z Powiatu Cieszyńskiego pochodzących z budżetu państwa.