I liga piłki nożnej w Polsce jest drugim poziomem rozgrywek mężczyzn w tym sporcie, jeśli chodzi o nasz kraj (wyżej jest Ekstraklasa). I ligą zarządza Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) od początku jej istnienia. W I lidze gra obecnie 18 drużyn – najlepsze mogą uzyskać awans do Ekstraklasy, a trzy najgorsze mogą wrócić do niższej, II ligi.
I liga piłki nożnej w Polsce – historia
Do sezonu 2007/2008 I liga oficjalnie była polską II ligą. Pierwsze pomysły na powstanie II ligi pojawiły się w 1947 roku. Podczas 31 Walnego Zgromadzenia Polskiego Związku Piłki Nożnej, które odbywało się od 14 do 15 lutego 1948, o projekcie głośno zaczęła mówić delegacja z Gdańska. Inne delegacje, z najsilniejszymi drużynami (tzn. z Warszawy, Łodzi, Krakowa), nie były przekonane i zaproponowało przełożenie dyskusji na następne zgromadzenie. Na 32 Walnym Zgromadzeniu PZPN (30 maja 1948, Warszawa) przyjęto jednak ustawę. Właśnie tę datę przyjmuje się jako założenie II ligi, czyli obecnej I ligi polskiej w piłce nożnej.
Drużyn podczas pierwszych rozgrywek było 20 (początkowo miało ich być 18, ale ostatecznie dodano jeszcze dwie). Podzielone zostały na dwie grupy, ze względu na położenie geograficzne – północną oraz południową. Rozgrywki wyznaczono na 20 marca 1949. Wygrały Garbarnia Kraków (grupa północna) i Górnik Radlin (grupa południowa). Te dwie drużyny dostały tym samym awans do Ekstraklasy. Królem strzelców ówczesnych zawodów został Mieczysław Nowak (Garbarnia Kraków), który strzelił 24 gole.
I liga współcześnie. I liga tabela – rankingi (2021)
Na dzień dzisiejszy (styczeń 2021) w I lidze piłki nożnej mężczyzn w Polsce gra 18 drużyn – Apklan Resovia (Rzeszów), Arka Gdynia, Bruk Bet Termalica Nieciecza, Chrobry Głogów, GKS Bełchatów, GKS 1962 Jastrzębie, GKS Tychy, Górnik Łęczna, Korona Kielce, ŁKS Łódź, Miedź Legnica, Odra Opole, Puszcza Niepołomice, Radomiak Radom, Sandecja Nowy Sącz, Stomil Olsztyn, Widzew Łódź i Zagłębie Sosnowiec. W 2020 roku rozgrywki wygrał klub Stal Mielec. Awans do Ekstraklasy dostało też drugie miejsce (Podbeskidzie Bielsko-Biała) i Warta Poznań. Królem strzelców został Fabian Piasecki z Zagłębia Sosnowiec (17 bramek).
Na szczycie aktualnej tabeli znajduje się Bruk Bet Termalica Nieciecza, drugie miejsce zajmuje ŁKS Łódź, a trzecie – Górnik Łęczna. Ostatnie, osiemnaste miejsce zajmuje Apklan Resovia, przedostatnie Górnik Sosnowiec, a miejsce szesnaste – Sandecja Nowy Sącz.
Pod adresem https://rankingi-sportowe.pl/pilka-nozna-i-liga/ możemy sprawdzić najbardziej aktualne rankingi
I liga piłki nożnej mężczyzn – ciekawostki
Drużyny w tabeli mają punkty – lider na dzień dzisiejszy ma ich 42, a ostatnie miejsce – 9. Jeśli dojdzie do sytuacji, gdy dwie drużyny mają dokładnie taką samą ilość punktów, o kolejności decyduje korzystniejsza różnica między bramkami zdobytymi a straconymi. Jeśli nawet ten czynnik nie może być decydującym, decyduje większa ilość zdobytych bramek. Te dwie kwestie pozwalają na rozstrzygnięcie sprawy.
Do sezonu 2019/2020 awans do Ekstraklasy dostać mogły tylko dwie drużyny (w poprzednim sezonie 2018/19 były to Raków Częstochowa, nadal w Ekstraklasie, i ŁKS Łódź, obecnie I liga). PZPN postanowił jednak to zmienić i umożliwić aż trzem drużynom wejście ligę wyżej. Pierwsze i drugie miejsce dostaje bezpośredni awans – tak, jak było do tej pory. O trzeci awans drużyny z miejsc 3-6 muszą zawalczyć. W pierwszej takiej sytuacji awans udało się zdobyć Warcie Poznań. Do II ligi spaść mogą nadal 3 najgorsze drużyny.
Bardzo kontrowersyjna sytuacja z awansami miała miejsce w sezonie 2008/2009. Rozgrywki wygrał klub Widzew Łódź, ale nie uzyskał on awansu do Ekstraklasy, przez oskarżenia o korupcję (awans dostało miejsce 2, Zagłębie Lubin, i miejsce 3, Korona Kielce). Widzew Łódź wygrał jednak rozgrywki już rok później, w sezonie 2009/2010 – wtedy klub dostał już awans do Ekstraklasy. W Ekstraklasie Widzew Łódź był 4 sezony. W tej chwili (2021) jest znów w I lidze.
Ciekawostką jest również to, że w I lidze (nawet, gdy jej nazwa to była jeszcze II liga, a obecna II liga była III ligą) było, do tej chwili, aż 193 drużyny! Najwięcej, bo aż 7, reprezentowało stolicę Polski, Warszawę (Gwardia, Hutnik, Lotnik, Marymont, Polonia, Polonez, RKS Ursus). 6 drużyn reprezentowało Wrocław (Lotnik, Odra, Polar, Stal, Śląsk, Ślęza), a 5 – Kraków (Cracovia, Garbarnia, Hutnik, Wawel, Wisła) i Bydgoszcz (BKS, Brda, Chemik, Polonia, Zawisza). 4 kluby reprezentowały Katowice (Dąb, GKS, Rozwój, Stal), Łódź (ŁKS, Start, Widzew, Włókniarz) i Rudę Śląską (Grunwald, Slavia, Urania, Wawel Wirek). 9 miast było reprezentowanych przez 3 kluby, 18 przez 2 kluby, a najwięcej, 97 miast – przez 1 klub.
