Bielsko-Biała Cieszyn Czechowice-Dziedzice Kultura i rozrywka Żywiec

Inspirował Kieślowskiego. W Chybiu będą wspominać Franciszka Dzidę

Fot. z arch. AKF Klaps / Facebook

Dziesięć lat temu, 10 października 2013 roku, zmarł Franciszek Dzida, chybianin, jeden z najwybitniejszych polskich filmowców niezależnych, który mocno zapisał się w historii polskiej kinematografii.

Amatorski Klub Filmowy „Klaps”, którego Franciszek Dzida, obok Józefa Orawca i Kazimierza Pudełko, był założycielem, 14 października o 18.00 w „Klubie pod amfiteatrem” w Chybiu będzie wspominać słynnego filmowca, swojego kolegę, przewodnika, autorytet i wieloletniego prezesa „Klapsa”. W programie m.in. projekcja filmowa.

Amatorski Klub Filmowy „Klaps” powstał w 1969 roku jako sekcja przyzakładowego domu kultury. Jego założycielami byli pracownicy Cukrowni „Chybie”. Szybko się rozrastał, a jego członkowie, oprócz tego, że organizowali seanse i dyskutowali o filmach w kinie „Unia”, kupili kamerę i postanowili przekształcić klub dyskusyjny w filmowy, podjęli też starania o przyjęcie do Federacji Amatorskich Klubów Filmowych. W 1969 roku powstał pierwszy dokumentalny zapis wycieczki w Pieniny. Rok później w czerwcu AKF „Klaps” został członkiem FAKF, zaczął kręcić filmy i angażować się w amatorski ruch filmowy. Ważnym celem od początku było prezentowanie lokalnej społeczności amatorskiej twórczości. W ciągu pierwszych pięciu lat działalności „Klaps” stworzył 20 filmów, które wysyłano na wszystkie liczące się konkursy, festiwale i przeglądy filmów amatorskich w Polsce. Do Chybia zaczęły trafiać kolejne nagrody, a uznanie w środowisku filmowy i rozgłos rosły. „Klaps” i Franciszek Dzida stały się inspiracją dla reżysera Krzysztofa Kieślowskiego. To właśnie w Chybiu 29 września 1979 roku miała miejsce głośna premiera jego filmu „Amator” z Jerzym Stuhrem w roli Filipa Mosza, którego pierwowzorem był Franciszek Dzida. Obok Franciszka Dzidy, czołowego twórcy „Klapsa”, intensywnie tworzyli filmy w Chybiu również jego brat Jan Dzida, a także Józef Brzóska, Józef Orawiec i Kazimierz Pudełko.

Działalność i osiągnięcia wiejskiego klubu filmowego dostrzeżone zostały również przez media, a o talencie Franciszka Dzidy mówiła cała Polska. On sam urodził się 17 października w Chybiu. W 1970 roku debiutował filmem „Osty”. W ciągu swojego życia zrealizował kilkadziesiąt filmów, zdobywając ponad 60 nagród i wyróżnień, m.in. Doroczną Nagrodę Miesięcznika „Kino” w 1985 roku czy Złoty Medal „Unica” Międzynarodowej Unii Filmu Nieprofesjonalnego i Video w 1986 roku. Lokalnie doceniono go Srebrną Cieszynianką w 2001 roku i Złotą Honorową Cieszynianką w 2009, a w 2002 roku Nagrodą im. ks. Leopolda Jana Szersznika. W filmach Franciszka Dzidy występowali, obok amatorów, również aktorzy zawodowi, na przykład w „Wędrowcu” z 2006 roku Piotr Machalica oraz aktorzy z Teatru Polskiego w Bielsku-Białej: Anna Guzik, Cezariusz Chrapkiewicz, Grzegorz Sikora i Tomasz Lorek, a w „Strefie zmierzchu” z 2004 Jan Nowicki.

google_news