Niemczyzna na każdym kroku. Trudne tematy sesyjne w Cieszynie

Po raz kolejny głośno zrobiło się o cieszyńskim tramwaju. Wszystko przez niemiecki napis, który znalazł się na replice, mającej stać na ul. Zamkowej, a który oburzył jednego z cieszyńskich radnych.

Na wstępie warto przypomnieć historię cieszyńskiego tramwaju. Otóż w 1909 roku wystąpiono o koncesję na budowę kolei elektrycznych. Po jej otrzymaniu ruszyła budowa, którą zajęła się w 1910 roku firma AEG z Wiednia. 12 lutego 1911 roku na cieszyńskie ulice wyjechały pierwsze tramwaje. Jeździły od ul. Bielskiej przez Rynek, ul. Głęboką, mostem na Olzie i ul. Główną do stacji kolejowej. W sumie trasa liczyła 1793 metry. Mijanka jednotorowa wprowadzona została na Rynku oraz przy moście na Olzie. Tabor składał się z czterech wozów silnikowych firmy Ringhoffer z Pragi. Opłata za przejazd wynosiła 12-14 halerzy. Początkowo stosowano bilety papierowe sprawdzane przez kontrolerów, później wprowadzono żetony.

W 1920 roku doszło do podziału Cieszyna na część polską oraz czechosłowacką. Początkowo tramwaj kursował bez zmian, jednak wzmożone kontrole na moście granicznym uniemożliwiły szybką komunikację. Straż graniczna prócz pasażerów sprawdzała bowiem także wnętrze wozu oraz podwozie. To mocno utrudniło ruch. 2 kwietnia 1921 roku postanowiono więc zlikwidować linię tramwajową, choć początkowo myślano jedynie o chwilowej przerwie. W roku 1921 jeden wóz sprzedano do Bielska. Był on jednak traktowany jako wóz towarowy i rezerwowy do 1925 roku, następnie trafił do Łodzi. Pozostałe wagony z Cieszyna w latach 1922-23 sprzedano do Łodzi. Torowisko i sieć trakcyjna były w nadolziańskim grodzie likwidowane do 1923 roku.

Obecnie miasto postanowiło wykorzystać historię linii tramwajowej do promocji Cieszyna. Wkrótce tramwaj ma się stać turystyczną atrakcją. Póki co jednak niemałe emocje wywołuje u niektórych napis na tramwaju. Chodzi mianowicie o „Bahnhof”, czyli po niemiecku „dworzec”. – Tramwaj jeździł w latach 1911-21. Czy po odzyskaniu niepodległości jeździł z tą tabliczką? Bahnhof? Wszyscy się szczycimy w Cieszynie powstaniem Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego w 1918 roku, prawdopodobnie, albo na pewno, pierwszy przypadek w Polsce, o czym zresztą mamy tablicę na Domu Narodowym, gdzie będziemy niedługo kwiaty składać, a tu stawiamy tramwaj z napisem w języku niemieckim. Mało tego, w odległości 100 m od pomnika legionistów, na którym napis mówi wyraźnie: Legionistom Ślązakom poległym, podkreślam to słowo, poległym za Polskę. W tej odległości 100 metrów ustawiamy tramwaj z napisem Bahnhof – nie krył wzburzenia radny Władysław Macura.

Do jego słów odniosła się radna Brygida Pilch. – Poczułam się bardzo urażona po wypowiedzi radnego. Od zawsze Cieszyn jest miastem wielokulturowym. Moja babcia, żyjąca do dzisiaj, chodziła do szkoły niemieckiej, ale nigdy nie powiedziała, że jest Niemką. Takie były czasy, że był napis „Bahnhof”. Ludzie chodzili do niemieckich szkół i nie jest w tym nic dziwnego. Taka jest historia Cieszyna. Może warto to uszanować. Historii nie można zakłamywać – stwierdziła Brygida Pilch i dodała, że Cieszyn był znany właśnie z wielokulturowości i wielowyznaniowości. – Pan ma fobię na tym punkcie… Dla mnie to jest fobia. Proszę szanować też ludzi starszych, którzy żyją i przeżyli historię – zaapelowała do radnego Macury.

Do sprawy odniósł się Przemysław Major, wiceburmistrz Cieszyna. Podkreślił, że projekt cieszyńskiego tramwaju został przygotowany na bazie wielu materiałów i dokumentów. – Pamiętajmy, że to jest replika, przygotowana na podstawie dokumentacji historycznych, archiwalnych. Odtwarzamy replikę. Dzieje się to wszystko zgodnie z dokumentacją projektową. To nie jest nowa rzecz – wyjaśniał Przemysław Major i dodał, że o sprawie mówi się na sesjach czy komisjach. – Jeśli panu radnemu coś umknęło przez te 5 lat, to rozumiem, że może nie do końca jasno sprecyzowane. Wskazywaliśmy, że jest to odtworzenie repliki. Naprawdę będzie to, jest to, jedna z atrakcji turystycznych miasta. Nikt tutaj nie ma na celu przeinaczania czy zakłamywania historii. Tak jak podkreślała radna Brygida Pilch to miasto było wielokulturowe, wielonarodowe i wielojęzyczne – podkreślił Przemysław Major.
Władysław Macura zaznaczył, że wiceburmistrz zupełnie go nie przekonał. – Przez 600 lat Cieszyn był odłączony od macierzy, a mimo to zachował język, kulturę i wiarę. Pełną kulturę. Mimo 600 lat odcięcia od macierzy. A my teraz dobrowolnie wciskamy niemczyznę na każdym kroku.

Wydaje się więc, że cieszyński tramwaj zamiast łączyć i być turystyczną atrakcją, dzieli… Czy taki był jego cel? Jeśli Państwo mają zdanie w tym temacie, podzielcie się nim z nami.