W pierwszym półroczu 2023 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w całym kraju wpłynęło 610,4 tys. formularzy RUD (zgłoszenie umowy o dzieło) na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To więcej niż zgłoszono w analogicznych okresach w latach 2021-2022.
Śląskie na podium
Powinność zgłaszania umów o dzieło przez płatników składek lub osoby fizyczne obowiązuje od początku 2021 r. i został wprowadzony przepisami Tarczy Antykryzysowej. Ta zasada nie dotyczy pracodawców zawierających umowę o dzieło z własnym pracownikiem.
– W pierwszym półroczu 2023 roku najwięcej zgłaszających umów o dzieło pochodziło z województwa mazowieckiego, bo aż 26,18 procent, a na drugi miejscu było województwo śląskie. Płatnicy z regionu zgłosili ponad 11 procent wszystkich umów o dzieło. Najmniej umów o dzieło zgłosili płatnicy składek z województwa opolskiego. To zaledwie 1,62 procent ogółu – Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.
Wyraźne różnice pomiędzy województwami widać w liczbie zgłoszonych umów o dzieło w przeliczeniu na 10 tys. płatników składek. Najwięcej umów o dzieło na 10 tys. płatników składek zgłoszono w województwie śląskim – 8150 oraz w województwie mazowieckim – 7927. Najmniej umów o dzieło zgłoszono w województwie warmińsko-mazurskim – 855 na 10 tys. płatników składek.
W I półroczu tego roku widać wyraźny wzrost zgłoszonych umów o dzieło w stosunku do lat ubiegłych. Wzrost liczby formularzy ZUS RUD w 2023 r. w stosunku do I półrocza 2022 r. wyniósł 56 tys., a w stosunku do I półrocza 2021 r. aż 152 tys. Natomiast liczba umów o dzieło, która została zgłoszona po dwóch kwartałach 2023 r. jest wyższa o 11,2 tys. niż w 2022 r. i 143,6 tys. niż 2021 r. W skali kraju od stycznia do czerwca 2023 r., największa liczba formularzy RUD została złożona w maju – 114,9 tys. Zawierały one informacje o 151,6 tys. umów i zostały przekazane przez 18,1 tys. podmiotów.
Zgłaszający umowę o dzieło
Od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 roku umowy o dzieło na formularzu RUD zgłosiło 51,3 tys. podmiotów. Największą grupę stanowili płatnicy składek zarejestrowani w ZUS – 98 proc. wszystkich podmiotów. Osób fizycznych, które zgłosiły do ZUS umowę o dzieło, a nie są płatnikami składek, było 630. To 1,23 proc. ogółu zgłaszających.
Najczęściej z mężczyznami
W pierwszy półroczu 2023 r. na formularzach RUD częściej zgłaszane były umowy o dzieło zawierane z mężczyznami – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Umowy o dzieło zawierano najczęściej na jeden oraz osiem dni.
Jakie branże? Polska i województwo śląskie
Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w informacji i komunikacji 57,3 tys. oraz w sekcji: wykonawcy (21,94 proc.). Na dalszych miejscach znalazły się sekcje – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 50,3 tys. wykonawców (19,28 proc.), działalność związana z kulturą, rozrywka i rekreacja – 34,2 tys. wykonawców (13,09 proc.), edukacja – 31,8 tys. wykonawców (12,19 proc.), pozostała działalność usługowa – 26,7 tys. wykonawców (10,24 proc.) oraz przetwórstwo przemysłowe – 10,3 tys. wykonawców (3,94 proc.).
Działy Polskiej Klasyfikacji Działalności dominujące w województwie śląskim w I półroczu 2023 r., według zgłaszającego umowy o dzieło płatnika składek:
• działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 22,27 proc.,
• przetwórstwo przemysłowe -12,71 proc.,
• handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle – 9,39 proc.,
• działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 8,27 proc.,
• informacja i komunikacja – 8, 23 proc.
Struktura zgłaszających umowy o dzieło w podziale na oddziały ZUS w województwie śląskim od stycznia do czerwca 2023 r.: Chorzów – 2,72 proc., Zabrze – 2,48 proc., Rybnik – 2,19 proc., Bielsko-Biała 1,71 proc., Częstochowa 1,07 proc., Sosnowiec – 0,94 proc.
Umowy o dzieło a cudzoziemcy
Umowy o dzieło zawierano również z cudzoziemcami. Liczba cudzoziemców wykazanych
w formularzach RUD wyniosła prawie 13 tys., co stanowi 5,73 proc. wszystkich wykonujących umowy o dzieło. Najczęściej podpisywano umowy z obywatelami Ukrainy – 43,64 proc. Dalej znaleźli się obywatele Białorusi – 21,96 proc., Niemiec – 3,08 proc., Rosji – 2,84 proc., Wielkiej Brytanii –
2,33 proc., USA – 1,99 proc., Francji – 1,89 proc., Włoch – 1,82 proc. czy Hiszpanii – 1,49 proc. Natomiast liczba umów o dzieło zawarta z cudzoziemcami wyniosła 29,4 tys., co stanowi 3,46 proc. zawartych umów o dzieło.
Formularz RUD
W formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło) zgłaszający umowę wpisują dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych
z tym samym wykonawcą.
Jak zgłaszano umowy o dzieło
Umowy o dzieło w I półroczu 2023 r. zgłaszano przede wszystkim za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. W ten sposób przekazano 547,7 tys. formularzy RUD. Jest to 89,74 proc. ogółu zgłoszeń. Drugim najczęstszym sposobem składania formularza RUD była przesyłka pocztowa. Tak złożono 57,3 tys. tych formularzy. Stanowiło to 9,39 proc. ogółu zgłoszeń. Rzadko składano
je osobiście na sali obsługi klientów – niespełna 0,87 proc. z nich.
