Zmora bielskich blokowisk

Każdej zimy powraca problem osób bezdomnych, koczujących na klatkach schodowych bloków mieszkalnych. Dla lokatorów są utrapieniem i powodem do obaw. Tymczasem stanowisko służb porządkowych w tej sprawie można sprowadzić do jednego stwierdzenia: ci ludzie mają prawo tam przebywać.

prawa znana jest od lat zarówno władzom spółdzielni mieszkaniowych, jak i pracownikom pomocy społecznej oraz policji i straży miejskiej. Wszyscy jednak bezradnie rozkładają ręce twierdząc, że w tym przypadku nie mogą nic zrobić. Nocujące na klatce schodowej osoby nie popełniają żadnego wykroczenia. W większości bloków mieszkalnych w Bielsku-Białej przy drzwiach wejściowych zamontowane zostały domofony i teoretycznie do środka może dostać się wyłącznie ktoś do tego uprawniony. Praktyka pokazuje jednak, że takie zabezpieczenia łatwo obejść. Wystarczy, że ktoś nie domknie drzwi lub wpuści do środka obcą osobę, nie sprawdzając z kim ma do czynienia. Nieproszeni goście zachowują się czasami karygodnie. Załatwiają na klatkach schodowych potrzeby fizjologiczne, śmiecą, niszczą infrastrukturę budynku. Ich wygląd i zachowanie zazwyczaj nie wzbudzają zaufania, podobnie jak stan higieny. Nie ma się więc co dziwić, że lokatorzy budynków nie życzą sobie takich wizyt. Ale władze spółdzielni mieszkaniowych – jak wynika z docierających do nas informacji – umywają ręce i przerzucają ciężar walki z bezdomnymi na barki mieszkańców. W większości spółdzielni mieszkaniowych przygotowano wytyczne dla lokatorów, z których wynika, iż w przypadku stwierdzenia obecności w budynku osób bezdomnych nie powinno się tym zawracać głowy spółdzielni, lecz od razu dzwonić na policję albo straż miejską.

Służby niechętnie podejmują takie interwencje, bo nie dochodzi do naruszenia prawa. Jak wyjaśniono nam w bielskiej komendzie straży miejskiej klatka schodowa, jak i inne ogólnodostępne pomieszczenia w blokach mieszkalnych, traktowane są jak miejsca publiczne.

Obecności tam osób bezdomnych nie można więc traktować jako naruszenia miru domowego. Bezdomnych nie można ot tak usunąć z budynku. Taka interwencja jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy osoby te są pijane, wszczynają awantury, zachowują się agresywnie. Wtedy są przewożone najczęściej na izbę wytrzeźwień lub do policyjnego aresztu. Jeśli zachowują się spokojnie – a bardzo często tak właśnie jest – jedyne co mogą zrobić funkcjonariusze to poinformować bezdomnego, jaka pomoc socjalna mu przysługuje i gdzie może udać się na nocleg. Mundurowi mogą nawet zaoferować podwózkę do noclegowni, ale czy bezdomny skorzysta to już zależy od niego.
Miasto wydaje sporo pieniędzy, aby zapewnić bezdomnym dach nad głową oraz ciepły posiłek. Nikt, kto poprosi o nocleg, nie zostanie odesłany z kwitkiem – usłyszeliśmy w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej. Nie trzeba przy tym być podopiecznym tej instytucji. Przyjść przenocować można wprost z ulicy. Miasto dysponuje noclegownią dla mężczyzn przy ulicy Żywieckiej (w czasach pandemii można tam przebywać przez całą dobę), noclegownią dla kobiet w schronisku dla bezdomnych przy ulicy Stefanki oraz dodatkowymi miejscami noclegowymi zorganizowanymi przy ulicy Filarowej. Dla nikogo nie zabraknie więc miejsca. Można wziąć prysznic, coś ugotować, wyprać ubranie. Czemu więc bezdomni wciąż koczują na mieście? O to trzeba by zapytać każdego z osobna. Można usłyszeć bardzo różne, czasami zaskakujące odpowiedzi. Jeden zapytany o to przez nas jegomość, odparł bez zastanowienia, iż z noclegowni nie korzysta, bo tam kradną. Inny skarżył się na chrapanie współlokatorów. Jednak głównym powodem wydaje się co innego. Osoby przebywające w noclegowni muszą poddać się rygorowi wynikającemu z panujących tam zasad i regulaminów, a nie wszystkim to w smak. Wolą żyć na własnych zasadach. Co więcej, aby zostać przyjętym na nocleg, trzeba być trzeźwym. To sprawdzane jest bardzo rygorystycznie, osoby pijane czy nawet tylko „podchmielone” nie są wpuszczane. Wielu bezdomnych nie umie zrezygnować z alkoholu. Ten wybór nierzadko kończy się dla nich tragicznie. Każdy jest jednak panem swojego losu i może żyć tak jak uważa, jeśli tylko nie wchodzi w konflikt z prawem. Nikomu na siłę pomóc nie można. Czemu jednak z tego powodu mają cierpieć mieszkańcy bloków?