Cieszynianki wręczone! Poznajcie bliżej laureatów | ZDJĘCIA

Rady miast i gmin w powiecie cieszyńskim oraz w Jaworzu podjęły decyzje o tym, kto w tym roku zostanie wyróżniony Laurem Srebrnej Cieszynianki. Uroczystość wręczenia zaszczytnych nagród miała miejsce 11 listopada w cieszyńskim teatrze. Przyznano także dwie Złote Cieszynianki – jedną otrzymał Włodzimierz Szturc z Wisły, a drugą Karol Franek z Cieszyna. Kim są wyróżnieni i czym zasłużyli się dla swoich małych ojczyzn?

POWIAT CIESZYŃSKI Jacek Proszyk

Jacek Proszyk to polski historyk, religioznawca oraz działacz społeczny. Urodził się 7 maja 1973 r. w Szamotułach koło Poznania. Od 3. roku życia związany jest ze Śląskiem Cieszyńskim. Wychowywał się w Skoczowie, mieszkał w Jaworzu, a obecnie zawodowo związany jest z Grodźcem Śląskim. W 2000 roku ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 2010 przebywał na stypendium na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, a w 2012 doktoryzował się w dziedzinie nauk humanistycznych, w dyscyplinie religioznawstwo, na podstawie pracy dotyczącej historii i kultury Żydów na Śląsku Cieszyńskim. Jacek Proszyk do tej pory pracował m.in. w szkołach i uczelniach, prywatnych przedsiębiorstwach oraz w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej. Ściśle współpracuje z Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. Obecnie spełnia się w roli prezesa fundacji „Ustronianka”, która prowadzi prace remontowe w Zespole Zamkowo-Parkowym w Grodźcu Śląskim oraz jest kustoszem w temtejszym muzeum zamkowym.

Zainteresowania laureata skupiają się głównie wokół filozofii religii oraz historii Śląska. W ostatnich 30 latach opracował dokumentację konserwatorską prawie 10 tys. nagrobków na cmentarzach w południowej Polsce, w tym wykonał inwentaryzację na cmentarzach żydowskich w Cieszynie i Skoczowie. Jego zainteresowania do historii regionu znalazły swoje odzwierciedlenie w napisanych i wyreżyserowanych dla Teatru Polskiego w Bielsku-Białej przeszło 20 spektaklach odnoszących się do historii Śląska Cieszyńskiego. Jacek Proszyk jest także wikipedystą, członkiem stowarzyszenia Wikimedia Polska oraz autorem 9 publikacji książkowych i kilkudziesięciu historycznych artykułów naukowych. Zmierzył się także z legendą o średniowiecznych nagrobkach na starym cmentarzu żydowskim w Cieszynie i po przeprowadzeniu badań, Muzeum Śląska Cieszyńskiego w ramach spotkań Szersznikowskich przygotowało i opublikowało film odnoszący się do tego tematu. Jacek Proszyk w 1998 roku otrzymał odznakę „Za zasługi dla województwa bielskiego” przyznaną przez wojewodę bielskiego, w 2016 – nagrodę im. Marii i Łukasza Hirszowiczów w kategorii działań społecznych Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, a w 2008 i 2018 został nominowany do nagrody IKAR prezydenta Bielska-Białej.

BRENNA Ryszard Główczak

Urodził się w 1962 r. w Brennej. Po latach edukacji i kariery zawodowej na Dolnym Śląsku, w roku 1991 powrócił do Górek Wielkich. Od 35 lat jest żonaty, ma troje dzieci, córkę i dwóch synów, jest także dziadkiem dwóch wnuków.

W roku 1993 rozpoczął służbę w policji, na stanowisku młodszego specjalisty w sekcji kryminalnej w Komisariacie Policji w Skoczowie, a od roku 2010 pełnił służbę w Komendzie Powiatowej Policji w Cieszynie na stanowisku eksperta. Równolegle do pracy zawodowej Ryszard Główczak prowadził i nadal prowadzi działalność społeczną w lokalnym środowisku. W roku 1998 mieszkańcy Górek Wielkich wybrali go na radnego gminy Brenna. Mandat prawował również w V, VI, i VIII kadencji. Obecnie jest zastępcą przewodniczącego rady.

Działalność społeczną Ryszard Główczak realizuje także w pożarnictwie ochotniczym. W roku 2007 walne zebranie członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Górkach Wielkich wybrało Ryszarda Główczaka do składu Zarządu OSP, powierzając mu funkcję kronikarza jednostki. W roku 2011 został prezesem Zarządu OSP. Funkcję tę sprawuje już kolejną, trzecią kadencję. Ryszard Główczak zaangażował się też w działalność w strukturach Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Od roku 2011 pełni funkcję wiceprezesa Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP w Brennej. Zarząd Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Cieszynie powierzył mu kierowanie powołaną przy tym oddziale Komisją ds. historii OSP. Oprócz działalności strażackiej Ryszard Główczak aktywnie działa także w Stowarzyszeniu Emerytów i Rencistów Policyjnych. Przez dwie kadencje pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Koła, a obecnie jest sekretarzem. Za działalność zawodową i społeczną został wyróżniony wieloma odznaczeniami rangi krajowej.

CHYBIE Grażyna Uchyła-Godziek

To znana, wieloletnia działaczka w gminie Chybie. Jest prezesem Towarzystwa Miłośników Zarzecza, któremu oddała swoje serce. Z wielkim poświęceniem i zaangażowaniem stara się ocalić od zapomnienia historię, gwarę i folklor największej niegdyś gminy ziemi cieszyńskiej. Jest doskonałą liderką swojej społeczności, osobą otwartą, lubianą, a przede wszystkim skromną i bardzo pracowitą.

Grażyna Uchyła-Godziek urodziła się w Cieszynie w 1959 roku. Od zawsze jednak związana była z gminą Chybie. Ukończyła Szkołę Podstawową nr 2 w Chybiu – obecnie im. Ludwika Kobieli. Posiada średnie wykształcenie, ukończyła Policealne Studium Ekonomiczne w Bielsku-Białej. Pracowała jako księgowa i specjalistka ds. ekonomicznych w Urzędzie Miasta i Gminy Czechowice-Dziedzice. W 1984 roku związała się pracą z PKP w Zakładzie Taboru Lokomotywowni Czechowice-Dziedzice, a po restrukturyzacji pracowała w dyrekcji Zakładu Południowego Spółki PKP Cargo w Katowicach.

Swoją działalność społeczną rozpoczęła w Ochotniczej Straży Pożarnej w Zarzeczu-Frelichowie, kontynuując rodzinną tradycję po swoim ojcu, który był sekretarzem w zarządzie jednostki. Była sekretarzem komisji rewizyjnej od 1980 do 1991 roku gdy została jej przewodniczącą. Funkcję tę pełniła do 2006 roku, potem na kolejnych dziesięć lat została wiceprezesem zarządu OSP Zarzecze-Frelichów. Udziela się również we władzach gminnych OSP. W styczniu 2003 roku została przewodniczącą komisji rewizyjnej przy Zarządzie Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Chybiu. Z kolei w latach 2006-201 była sekretarzem zarządu, później do 2016 skarbnikiem, a w kolejnej przewodniczącą komisji rewizyjnej.

Na niwie strażackiej ma wiele dokonań. Kiedy druhowie borykali się z problemem starego i wysłużonego wozu bojowego, którego nie chciano dopuścić do akcji, w 2003 roku sprowadziła do Zarzecza stara 244 nieodpłatnie przekazanego przez PKP Cargo S.A. Z kolei w 2006 roku na 100-lecie istnienia OSP Zarzecze-Frelichów samodzielnie opracowała monografię „100 lat w służbie społeczeństwu” ukazując historię zarzeckich strażaków.
W 1994 roku zainicjowała współpracę OSP z Towarzystwem Miłośników Zarzecza. Nie wyobrażała sobie, by wysiedleni Zarzeczanie spotykali się w innym miejscu niż Zarzecze, w dawnej Gospodzie u Moryca, a obecnie w Domu Strażaka w Zarzeczu. Dopięła swego. Właśnie tam wysiedleni zarzeczanie przyjeżdżają, aby przechadzać się wałami po zaporze, spojrzeć na dawne miejsce zamieszkania. Jako prezes Towarzystwa Miłośników Zarzecza postawiła sobie za cel stworzenie Zarzeckiej Izby Regionalnej oraz biura stowarzyszenia, które rosło w siłę. W styczniu 2015 roku Towarzystwo Miłośników Zarzecza otrzymało od władz samorządowych dwa pomieszczenia w byłym hotelu robotniczym przy ul. Bielskiej 40 w Chybie, o które bardzo zabiegała. Dzięki temu powstało nie tylko biuro, ale także izba regionalna. Dzięki prezes stowarzyszenia powstają „Gazetki zarzeckie”, czyli kwartalniki poświęcone historii Zarzecza i losów jej byłych mieszkańców. W 2018 roku stworzyła dzięki finansowemu wsparciu „Wędrowną Galerię Zarzycką” składającą się z 10 tablic prezentujących historię na starych fotografiach wraz z opisem i zarysem historycznym.

Grażyna Uchyła-Godziek jest także aktywną członkinią Koła Gospodyń Wiejskich w Chybiu oraz Macierzy Ziemi Cieszyńskiej koła Strumień. Z dumą nosi własny strój cieszyński.

CIESZYN Janina Siwek

Całe życie poświęciła służbie innym. To autorytet moralny i społeczny nie tylko w środowisku druhów. Wychowała wiele pokoleń harcerzy i instruktorów. Jej zaangażowanie w niesieniu pomocy, pociechy najbardziej potrzebującym, szczególnie osobom niepełnosprawnym, nieuleczalnie chorym, zasłużyło na wyróżnienie.

Janina Siwek jest instruktorem, harcmistrzem Związku Harcerstwa Polskiego Hufca Ziemi Cieszyńskiej nieprzerwanie od pół wieku. Pełniła różnorodne funkcje od drużynowej 15. Drużyny Harcerskiej „Olza” (23 lata), drużyny Nieprzetartego Szlaku „Rysie” (15 lat) oraz członka Komendy Hufca, członka Komisji Stopni Instruktorskich, Sądu Harcerskiego Hufca i Chorągwi Bielskiej. Aktualnie pełni funkcję członka Komisji Historycznej Hufca, opiekując się równocześnie zasobami Harcerskiej Izby Tradycji. Jest również honorowym opiekunem reaktywowanej Drużyny Nieprzetartego Szlaku „Rysie” przy Zespole Placówek Szkolno-Wychowawczo-Rewalidacyjnych w Cieszynie. Największe osiągnięcia posiada w pracy metodycznej z zuchami, harcerzami i instruktorami młodzieżowymi. Jest inicjatorką i organizatorką kilkudziesięciu różnorodnych form kształcenia i wypoczynku (zimowiska i obozy). Opracowała różnorakie projekty programowe hufca, szczególnie dla dzieci niepełnosprawnych jak również z rodzin dysfunkcyjnych, prowadząc Nieobozowe Akcje Letnie, kolonie zuchowe, specjalistyczne obozy wędrowne. Była koordynatorem młodzieżowych Kręgów Instruktorskich (Węzeł, Koliba, Zew, Limba, Azymut). Współpracowała z Harcerską Organizacją na Zaolziu, później z czeskimi skautami. Aktywnie uczestniczy w działalności Kręgu Seniora „Watra”.

Od 14 lat angażuje się także w działalność hospicjum. Organizuje comiesięczne spotkania z osieroconymi rodzinami i dziećmi. Sama zmagając się z chorobą znajduje siłę i motywację, aby uczestniczyć we wszystkich organizowanych akcjach i kampaniach jak np. Pola Nadziei, gdzie propagowana jest idea hospicyjna wśród wychowanków szkół i przedszkoli.

Janina Siwek przez lata związana była także z „Głosem Ziemi Cieszyńskiej”. Pracowała u boku red. Tadeusza Kopoczka, red. Roberta Danela, red. Pawła Czupryny i wielu innych osób tworzących jeden z najstarszych tygodników regionalnych w Polsce, wydawany od 1955 roku. Przez pewien czas odpowiedzialna była również za dostarczanie makiet „Głosu” do Katowic, najpierw do cenzury, a potem do drukarni. Na emeryturę odeszła w 2006 roku. Jest inicjatorką i organizatorką dorocznych spotkań emerytowanych pracowników „Głosu Ziemi Cieszyńskiej”.

DĘBOWIEC Marian Matejczuk

Marian Matejczuk rozpoczął swoją pracę zawodową w 1980 roku, a od 1984 związany jest z Rolniczą Spółdzielnią Produkcyjną „Promień” w Ogrodzonej. Zajmował kolejno stanowiska kierownika, członka zarządu, zastępcy prezesa zarządu, a od 1991 roku pełni funkcję prezesa zarządu spółdzielni. W okresie zarządzania przez niego spółdzielnią przedsiębiorstwo to charakteryzuje się dużą stabilnością ekonomiczną, umiejętnością dostosowania się do zmiennych warunków rynkowych. Zarządza jednym z największych przedsiębiorstw na terenie gminy Dębowiec.

Marian Matejczuk prowadzi aktywną działalność społeczną. Od 1994 roku sprawował mandat radnego Rady Gminy Dębowiec, reprezentując sołectwo Ogrodzona nieprzerwanie do roku 2018. Przez dwie kadencje pełnił funkcję przewodniczącego Rady Gminy Dębowiec. Aktywność i zaangażowanie w działalność na rzecz lokalnego środowiska obejmuje również jego współpracę z radą sołecką, jednostkami OSP, Radą Rodziców Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Ogrodzonej.

GOLESZÓW Henryka Szarzec

Urodziła się w Cieszynie, ale od zawsze mieszkała w Cisownicy Pasiekach, w swoim domu rodzinnym, będącym w posiadaniu rodu od sześciu pokoleń. Jest potomkinią jednego z najbardziej znanych na Śląsku autorów chłopskich „zapaśników” (czyli pamiętników), bibliofila Jury Gajdzicy. Ukończyła Uniwersytet Śląski w Katowicach filia w Cieszynie z tytułem magistra, specjalność pedagogika pracy kulturalno-oświatowej. Jest absolwentką Studium Metodyczno-Przedmiotowego z zakresu nauczania początkowego. Tytuł nauczyciela mianowanego uzyskała w kwietniu 2000 roku, ale kwalifikacje zawodowe podnosiła biorąc udział w wielu warsztatach, szkoleniach i kursach z zakresu pracy z dziećmi, ale również dla dorosłych.

Zamiłowanie do działalności społecznej wyniosła z domu rodzinnego, gdzie kładziono nacisk na bezpośredni kontakt oraz współpracę. Wraz z bratem z własnych funduszy odremontowali budynek wybudowany na przełomie XVIII/XIX wieku, w którym została utworzona Izba Pamięci Jury Gajdzicy „Gajdzicówka”. Pani Henryka wraz z rodziną zgromadziła pamiątki związane z rolnikiem i gospodarzem z jednej strony oraz z bibliofilem i autorem pamiętników z drugiej. Zgromadzone zostały również zdjęcia rodziny Gajdziców, drzewo genealogiczne, stare książki i wiele elementów życia codziennego domowników oraz związanych z pracą w gospodarstwie i sadzie. Henryka Szarzec wykorzystując zgromadzone artefakty, pamiątki oraz wiedzę na temat minionych czasów prowadzi wiele prelekcji i pogadanek w Cisownicy oraz w innych miejscowościach. Przedstawiając dawne życie potomków Jury Gajdzicy dba o zachowanie elementów stanowiących niezwykle istotną składową kultury materialnej i niematerialnej Śląska Cieszyńskiego. Jest inicjatorką wielu warsztatów, w czasie których nawiązuje do dawnych zajęć domowych i rolniczych.

Za swą działalność społecznika i animatora otrzymała wiele dyplomów, podziękowań oraz słów uznania. Przyczyniła się do nadania imienia Jury Gajdzicy Szkole Podstawowej w Cisownicy, powołania Stowarzyszenia Miłośników Cisownicy oraz Małej Książnicy Cisownickiej. Z jej inicjatywy powstały publikacje przedstawiające dorobek rodu Gajdziców oraz mieszkańców Cisownicy. Jest inicjatorką spotkań z wieloma ciekawymi ludźmi. Izba Pamięci Jury Gajdzicy w Cisownicy, prowadzona przez rodzeństwo Henrykę i Jerzego Szarców, w 2017 roku w konkursie „Piękna wieś województwa śląskiego” otrzymała wyróżnienie w kategorii „Przedsięwzięcie popularyzujące tradycje, obrzędy i zwyczaje”.

HAŻLACH  Anna Kałuża, z domu Żyła

Urodziła się w 1939 roku w Pogwizdowie. Jej rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Pomaganie i działalność społeczną ma w genach. Ojciec, Ferdynand, był zasłużonym członkiem Macierzy Szkolnej Ziemi Cieszyńskiej i strażakiem miejscowej jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. Od najmłodszych lat Anna Kałuża wraz z rodzeństwem, siostrą Krystyną oraz braćmi Józefem i Benedyktem, angażowała się w pracę na roli. W końcu umiejętności przekuła w zawód. W 1955 roku ukończyła kurs z zakresu prowadzenia gospodarstwa rolnego. W 1957 roku zamieszkała w Brzezówce, gdzie wraz z mężem Rudolfem prowadziła gospodarstwo rolne. Wspólnie wychowali trzech synów.

W 1957 roku laureatka wstąpiła do Koła Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Pogwizdowie. W roku 1994 roku została jego prezesem, przewodząc różnorakim inicjatywom, w tym organizacji dożynek. Zawsze z dumą nosiła cieszyński strój ludowy. W roku 2008 zorganizowała obchody jubileuszu 100-lecia pogwizdowskiego koła połączone z organizacją dożynek. Swoje stulecie macierzowcy z Pogwizdowa uczcili odnowieniem elewacji Domu Ludowego, co sfinansowali z własnych środków.

Anna Kałuża stanowisko prezesa piastowała aż do rozwiązania koła MZC w Pogwizdowie – w czerwcu 2010 roku. Jednak wybudowany przez miejscowe społeczeństwo budynek Macierzy nadal służy lokalnej społeczności. Po nabyciu go przez gminę Hażlach i adaptacji wykonanej w latach 2019-2021, obecnie mieści się w nim Centrum Usług Społecznych.

Rozwiązanie Koła Macierzy w Pogwizdowie nie było końcem działalności społecznej laureatki. Od wielu lat jest ona członkinią Koła Gospodyń Wiejskich w Brzezówce. Swoim humorem i pogodą ducha dzieli się zarówno ze swoimi koleżankami, jak i z wszystkimi mieszkańcami tej miejscowości. Ponadto angażuje się w prace zespołu charytatywnego działającego przy Parafii Rzymskokatolickiej pod wezwaniem św. Jana Nepomucena w Pogwizdowie.

ISTEBNA Elżbieta Legierska-Niewiadomska

Laureatka urodziła się w 1970 roku w Koniakowie. Mając siedem lat, rozpoczęła wielką przygodę z folklorem, która trwa do dziś i stała się jej życiową pasją. Przez 15 lat (1978-1986) tańczyła i śpiewała w Dziecięcym Zespole Regionalnym „Mały Koniaków”, a następnie została jego kierownikiem (1986-1994), w międzyczasie kończąc również studia na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Przez 28 lat była dyrektorem Gminnego Ośrodka Kultury w Istebnej,  animując i tworząc szereg imprez oraz wydarzeń związanych z folklorem, tradycją, góralskim tańcem i śpiewem. Zainicjowała wiele imprez, m.in. Dni Istebnej, Zawody Furmanów czy Festyn Istebniański w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Przez cztery lata (1994-1998) była kierownikiem Zespołu Regionalnego „Istebna”, gdzie obok pracy choreografa, pozyskiwała fundusze na stroje regionalne dla występującej w szeregach grupy młodzieży.

Wiedza o tradycji, humor, piękna i oryginalna gwara to znaki rozpoznawcze Elżbiety Legierskiej-Niewiadomskiej, które z powodzeniem wykorzystywała w roli konferansjera licznych wydarzeń w istebniańskim amfiteatrze, ale nie tylko. Jako znawczyni folkloru natomiast niejednokrotnie zasiadała w jury konkursów gwarowych i przeglądów muzycznych. W 2012 roku otrzymała odznakę honorową „Zasłużony dla kultury polskiej”. W 2016 roku minister kultury i dziedzictwa narodowego przyznał jej dyplom za zasługi w upowszechnianiu kultury ludowej w ramach jubileuszu 115-lecia zespołu „Istebna”, a w 2021 roku w jej ręce trafiła Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt działalności. W tym samym roku, w dowód uznania wieloletniego dorobku i wielkiego serca, jakie włożyła w rozwój kultury regionalnej, otrzymała główną statuetkę w plebiscycie na Oryginalną Kobietę Śląska Cieszyńskiego. Obecnie pracuje w Muzeum Beskidzkim w Wiśle oraz w Ognisku Pracy Pozaszkolnej w Koniakowie, gdzie od 2000 roku ponownie prowadzi Dziecięcy Zespół Regionalny „Mały Koniaków”. Uczy małych górali tańca, śpiewu i gwary, z dużym zaangażowaniem i osiągając niemałe sukcesy. W tym roku mali artyści zaprezentowali się w Karpackim Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych w Rabce, uzyskując bardzo wysoką ocenę jury i awans do udziału w przyszłorocznym 30. Międzynarodowym Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych „Święto Dzieci Gór” w Nowym Sączu. Dodajmy, że ten występ „Małego Koniakowa” zbiegnie się z przypadającym w 2023 roku 70-leciem jego działalności.

SKOCZÓW Mirosław Koniewski

Mirosław Koniewski urodził się w 1955 r. w Częstochowie. Od 1982 r. jest mieszkańcem Skoczowa. Społecznik, organizator wielu wydarzeń i inicjatyw na terenie gminy Skoczów, mających na celu integrację różnych środowisk, lokalnych wspólnot i stowarzyszeń. W 1982 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 3 w Skoczowie. Trzy lata później został dyrektorem Szkoły Podstawowej w Kiczycach. Funkcję tę sprawował przez cztery lata. W tym czasie dołożył wszelkich starań, by wybudować i podłączyć do budynku placówki niezbędną instalację wodociągową. Później był związany z kiczycką podstawówką jako nauczyciel wielu pokoleń jej uczniów w zakresie wychowania fizycznego. Usilnie dążył do rozbudowy sali gimnastycznej, jak i całego zaplecza sportowego wokół szkoły.

Mirosław Koniewski jest dobrze znany mieszkańcom gminy Skoczów jako inicjator i organizator wielu zawodów sportowych, turniejów piłki nożnej czy tenisa stołowego, zawodów strażackich, wycieczek turystyczno-krajoznawczych i rowerowych. Nie sposób wymienić wszystkich inicjatyw, w które się angażował i organizacji czy instytucji, z którymi współpracował. Podejmował też szereg działań kulturalnych i charytywnych. Przez wiele lat był związany m.in. z Urzędem Miejskim w Skoczowie. Udzielał się jako członek Gminnej Rady Sportu oraz Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Współpracował i współpracuje nadal również z parafiami rzymskokatolickimi pod Kaplicówką, angażując się w przygotowania cyklicznych uroczystości. Pełni funkcję animatora grupy parafian, która od 20 lat projektuje i realizuje wystrój kościoła pw. św. Piotra i Pawła w okresie Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy. Dzięki jego staraniom wyjątkową oprawę posiada coroczny odpust ku czci św. Jana Sarkandra, patrona diecezji bielsko-żywieckiej. Przy tej okazji od wielu lat Mirosław Koniewski aktywuje parafian do niezbędnych, wolontariackich prac przygotowawczych oraz wszelkich działaniach logistycznych.

Jest inicjatorem i organizatorem plenerowych jasełek – „Orszaku Trzech Króli” w Skoczowie, który od 2014 r. na stałe wpisał się w kalendarz cyklicznych wydarzeń odbywających się na terenie miasta i co roku gromadzi wielu uczestników, znamienitych gości. Wśród nich była także para prezydencka – Andrzej Duda z małżonką. Od 2008 r. Mirosław Koniewski pełni funkcję prezesa Akcji Katolickiej – współpracuje ze stowarzyszeniami katolików świeckich na rzecz życia religijnego i kulturalnego, wspierających hierarchię kościelną w dziele ewangelizacji. W 2006 r. zorganizował I Rejonowy Kongres Akcji Katolickiej w Skoczowie. W lokalnym środowisku znany jest z otwartości na każdą prośbę, którą się do niego kieruje. Podejmuje się działań z różnych dziedzin i każdorazowo realizuje je niezwykle sumiennie. Nie można mu odmówić niezwykłej pracowitości, którą zaraża innych, jednocześnie integrując mieszkańców skoczowskiej gminy w każdym wieku i na wielu płaszczyznach.

STRUMIEŃ Anna Orawska

Od wielu lat swój wolny czas poświęca pracy na rzecz lokalnej społeczności Drogomyśla i gminy Strumień, jako aktywny członek wielu organizacji. W latach 1977-1986 była przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego przy drogomyskiej Szkole Podstawowej. Od 1984 roku pełniła funkcję przewodniczącej Komitetu Kobiet w Radzie Miejsko-Gminnego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych. Jest wieloletnią przewodniczącą Koła Gospodyń Wiejskich w Drogomyślu. Funkcję tą objęła w 1981 roku i z wielkim zaangażowaniem pełni ją do dziś.

Pod przewodnictwem Anny Orawskiej KGW organizuje liczne wydarzenia m.in.: Dzień Kobiet, zabawy andrzejkowe, wycieczki krajoznawcze, kursy gotowania, szycia, robótek ręcznych. Wraz z Kołem Gospodyń Wiejskich uczestniczyła w licznych konkursach. KGW aktywnie włącza się również w pomoc przy organizacji gminnych dożynek piekąc kołacze, gotując ciepłe posiłki, przygotowując wieńce i kotyliony dożynkowe. Jako przewodnicząca KGW dba o współpracę i wspiera działania innych organizacji. Jest członkinią Zarządu Klubu Ekologicznego „EKO” w Drogomyślu, należy także do drogomyskiego koła Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Zasiadając już kolejną kadencję w Radzie Sołeckiej, jest inicjatorką wielu wydarzeń społeczno-kulturalnych, mobilizuje do bezinteresownych czynów społecznych przyczyniających się do poprawy warunków życia i estetyki sołectwa. W każdym przedsięwzięciu służy swoim doświadczeniem, radą i pomocą. W 2004 roku otrzymała tytuł „Zasłużony dla Drogomyśla”, a w 2017 roku uchwałą Rady Miejskiej w Strumieniu przyznano jej wyróżnienie „Zasłużony dla Gminy Strumień”.

USTROŃ  Karina Wowry

Z wykształcenia jest teologiem ewangelickim. W 1989 r. wyszła za mąż za ks. Piotra Wowry, który rok później został wikariuszem w ustrońskiej parafii. Od tego momentu mocno skupiła się na pracy na rzecz mieszkańców Ustronia. Towarzyszyła mężowi w jego duszpasterskiej posłudze (w 1993 ks. Piotr Wowry został proboszczem) angażując się w działalność lokalnych kół, stowarzyszeń, organizując spotkania artystyczne dla dzieci i młodzieży. Wraz z mężem założyła Stowarzyszenie Ewangelickie Maria-Marta skupiające osoby z niepełnosprawnością z powiatu cieszyńskiego, a także całego Śląska. Na pomoc mógł liczyć każdy bez względu na wyznanie. Stowarzyszenie aktywizuje osoby z niepełnosprawnością poprzez spotkania edukacyjne (prelekcje), artystyczne połączone z terapiami manualnymi, wycieczkami oraz warsztatami wyjazdowymi. Sama prowadziła wiele spotkań, prelekcji wyjazdowych w Dzięgielowie, Żorach, Warszowicach. Angażowała się także w życie kulturalne. Śpiewała w chórze ewangelickim na Polanie i pozyskała środki na nagranie oraz utrwalanie najpiękniejszych pieśni na płytach.

Karina Wowry w Ustroniu była także nauczycielką religii ewangelickiej w szkołach podstawowych. Współautorka podręczników do religii dla klas 1-6, pomocy katechetycznych, autorka książeczek dla dzieci „Modlitwy”, „Wyzwanie Wiary”, „Czy znasz swój kościół” oraz broszur „Adwent w moim domu”. Przygotowywała wiele młodych ludzi do konkursów biblijnych Jonasz. Obecnie przygotowuje pytania do tego konkursu i zasiada w komisjach konkursowych. Przez lat organizowała Festiwale Dziecięce w ustrońskim Amfiteatrze.

Po kursach diakonijnych w Szwecji zorganizowała wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego na terenie parafii ewangelickiej, która nadal jest czynna i można w niej nieodpłatnie wypożyczyć niezbędny sprzęt dla chorego. Założyła Diakonijne Koło Samarytanin, które od 25 lat skupia kobiety zainteresowane sztuką, rękodzielnictwem, a także wypiekami. W czasie pandemii piekła z paniami „buchty” i bułki, które były rozwożone do osób starszych i samotnych. Jest pomysłodawczynią wypieku świątecznych ciasteczek na parafii, przywróciła tradycję wyplatania wieńców adwentowych oraz wypieku szulek.

Po śmierci męża dokończyła jego wielkie marzenie utworzenia muzeum. Muzeum im. Ks. Piotra Wowry posiada setki eksponatów związanych z historią luteranizmu, a najstarsze w nim eksponaty pochodzą nawet z 1500 roku. Zebrała kazania męża i wydała własnym nakładem w postaci postylli zatytułowanej „W krzyżu Nadzieja”. Karina Wowry nadal czynnie uczestniczy w wielu wydarzeniach patriotycznych i ekumenicznych. Dla wielu jest przykładem kobiety aktywnej, która potrafi wykorzystać swój wolny czas na pracę charytatywną.

WISŁA Henryk Itner

Henryk Itner jest wieloletnim dyrygentem Wiślańskiej Orkiestry Dętej, animatorem kultury, muzykiem i cenionym dyrygentem. Pochodzi z Rudy Śląskiej. W Wiśle osiedlił się w 1958 roku, gdzie rozpoczął grę w tamtejszych lokalach gastronomicznych, a po namowie lokalnych muzykantów zaangażował się w działania wiślańskiej orkiestry dętej. Kierownikiem tego zespołu został w 1988 roku i doprowadził do jego rozwoju. Systematyczne próby orkiestry pod okiem zawodowego muzyka i fachowca przyniosły efekty, a sam Henryk Itner chętnie zaangażował się w liczne wydarzenia w mieście. Był inicjatorem i uczestnikiem imprez pod tytułem „Jest w orkiestrach dętych jakaś siła”, w których uczestniczyło nawet po trzystu muzyków. Henryk Itner to też pomysłodawca coniedzielnych koncertów orkiestry na wiślańskim rynku. Razem z nią grywał w wielu miejscowościach, dbając zawsze o profesjonalny poziom wiślańskich muzyków.

W Wiśle ma miejsce wiele wydarzeń kulturalnych, których znakiem rozpoznawczym jest Henryk Itner wraz z prowadzoną przez niego orkiestrą. Mowa tutaj między innymi o obchodach świąt narodowych (3 maja i 11 listopada), Tygodniu Kultury Beskidzkiej czy dożynkach. Od dekad wkłada bardzo dużo serca i zaangażowania w pielęgnowanie tradycji regionu. Jest laureatem m.in. Nagrody Miasta Wisły w Dziedzinie Kultury i Sztuki „Trzy Smreki” w roku 2019.

Henryk Itner jest kontynuatorem i propagatorem starej tradycji muzykowania wiślan, która sięga aż połowy XIX wieku, a dokładniej 1848 roku. Tradycyjne wiślańskie „wygrowki”, czyli popołudniowe i wieczorne, a często trwające nawet i do nocy, grania po wiślańskich domach w przeddzień święta pracy ciągle są kontynuowane. Jak mówi sam Itner „umilamy swoją muzyką wszystkim ludziom, którzy lubią słuchać, gramy od serca, dla ucha”.

ZEBRZYDOWICE Czesława Haczek

Czesława Haczek od urodzenia jest związana z Ziemią Cieszyńską. Jak mówi, lata młodzieńcze i szkolne utwierdziły ją w przekonaniu do działań społecznych i kulturalnych na rzecz „małej ojczyzny”. Jest autorką licznych publikacji i artykułów opisujących piękno gminy Zebrzydowice i jej okolic. W 1997 roku, wraz z wójtem Andrzejem Kondziołką, reaktywowała Koło Macierzy Ziemi Cieszyńskiej.

Zawodowo, od 1968 roku związana jest ze szkołą i oświatą. Zaczynała pracę w szkole w Kaczycach, a w 1985 roku została dyrektorem szkoły w Zebrzydowicach, później stanęła na czele Zespołu Szkół w tej miejscowości. Funkcję tę pełniła do momentu przejścia na emeryturę w 2007 r. Duży nacisk kładła na upiększanie i powiększanie w zbiory izby regionalnej w placówce. Czesława Haczek wprowadziła cykliczne „wieczory regionalne”, które wpisały się na stałe w tradycję placówki, promując tym samym gwarę, obrzędy i zwyczaje naszych przodków. W 1995 roku nawiązała współpracę z Polską Szkołą w Karwinie jako szkołą partnerską dla zebrzydowickiej placówki oświatowej. Będąc dyrektorem, wniosła wiele innowacji i pozytywnych rozwiązań, które były i są pomocne w edukacji młodzieży. Za jej kadencji została oddana do użytku pierwsza hala sportowa i kryta pływalnia w gminie Zebrzydowice. Oprócz pracy zawodowej, dała się poznać także jako samorządowiec. W latach 1988-1992 była radną Gminnej Rady Narodowej, a przez dwie kadencje – w latach 2004-2011 – była ławnikiem Sądu Pracy w Cieszynie. Ponadto przez trzy kadencje – 2006-2018 – była radną powiatową. Czuła potrzebę niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Brała i nadal bierze udział w różnych akcjach charytatywnych. Otrzymała szereg odznaczeń, wyróżnień dyplomów i nagród.

W tym roku do gminy Zebrzydowice wpłynęły łącznie trzy kandydatury do Lauru Srebrnej Cieszynianki. Oprócz Czesławy Haczek, byli to Aldona Kopiec i Patryk Nowak.

JAWORZE Ryszard Milli

Jaworzanin, Ryszard Milli, urodził się 6 kwietnia 1952 roku w Cieszynie. Należy do parafii ewangelicko-augsburskiej w Jaworzu. Jest wiceprezesem tamtejszej Rady Parafialnej i członkiem Synodu Diecezjalnego Diecezji Cieszyńskiej. Jest zaangażowany zarówno w życie parafialne, jak i życie lokalnej społeczności. Od ponad 50 lat jest członkiem Ewangelickiego Chóru Kościelnego w Jaworzu. W latach 1994-2015 pełnił funkcję jego prezesa.

Laureat jest inicjatorem zapoczątkowanych w 2005 roku Koncertów Ewangelickich Chórów Ziemi Cieszyńskiej, które odbywają się co roku w amfiteatrze w Jaworzu. Ryszard Milli zachwyca nie tylko swoim głosem, ale i wyjątkową osobowością. To właśnie dzięki jego charyzmie liczne koncerty, które prowadził, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i były słuchane z ogromną radością. Jako filar Ewangelickiego Chóru Kościelnego w Jaworzu pokazuje ponadprzeciętne zaangażowanie, a swoją pracę dla lokalnej społeczności wykonuje z ogromnym entuzjazmem. Prowadził wiele koncertów na rzecz lokalnego środowiska, m.in. dla kuracjuszy Beskidzkiego Szpitala Leczniczo-Rehabilitacyjnego w Jaworzu, mini-koncerty w Domu Seniora „Storczyk” w Jaworzu czy liczne biesiady gminne. Jako uznany społecznik Ryszard Milli od 2015 roku pełni funkcję prezesa Kółka Rolniczego w Jaworzu.

ZŁOTA CIESZYNIANKA Włodzimierz Szturc

To urodzony w Wiśle historyk literatury, dramaturg  i teatrolog. Jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie. Był wykładowcą na uniwersytetach w Paryżu, Tours i Grenoble. W centrum jego refleksji znajduje się twórczość Norwida, Słowackiego, Wyspiańskiego i Becketta. Znawca literatury XIX wieku.

ZŁOTA CIESZYNIANKA Karol Franek

Pomysłodawca i inicjator powstania Muzeum Drukarstwa w Cieszynie.

Autorką fotoreportażu jest Małgorzata Krawczyk