Spacer w barszczu. Jak ze szkodliwą rośliną walczą gminy?

Co roku wraca problem z barszczem Sosnowskiego. Część gmin z Żywiecczyzny próbuje walczyć z tą szkodliwą rośliną, część pozoruje takie działania, jeszcze inne twierdzą, że u nich problem nie istnieje. Tymczasem ogromne połacie barszczu rosną nie tylko na gruntach gminnych, ale również instytucji państwowych i prywatnych.

– W Ciścu są miejsca, gdzie znajduje się istna plantacja barszczu – mówi radny gminy Węgierska Górka Marian Pietrasina. – W czerwcu wystąpiłem do wójta Piotra Tyrlika, by wyegzekwował na właścicielach działek usunięcie tej toksycznej rośliny. Do chwili obecnej, mimo wysłanych zawiadomień do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Starostwa Powiatowego w Żywcu i PKP, nikt nie podjął żadnych działań. Pozostaje pytanie, kto ma wyegzekwować usunięcie ogromnego zagrożenia, które istnieje przy drogach i ścieżkach pieszo-rowerowych. Na razie wypadałoby, aby mieszkańcy i turyści udający się na spacery zabezpieczali się przed poparzeniem, ubierając się od stóp do głów.

Wójt gminy Węgierska Górka Piotr Tyrlik potwierdza, że w Ciścu problem występuje.

– Jeszcze 21 i 28 czerwca skierowaliśmy pisma do właścicieli gruntów, na których rośnie barszcz, czyli do Wód Polskich Zarządu Zlewni w Żywcu, starosty żywieckiego Andrzeja Kalaty i do PKP Oddziału Gospodarowania Nieruchomościami w Katowicach o natychmiastowe wykoszenie chwastów, w tym barszczu. Niestety, jest to bardzo trudne do wyegzekwowania od właścicieli gruntów, którzy nie podejmują żadnych działań, by zwalczyć te chwasty. W piśmie poinformowaliśmy, że problem jest narastający i poważny. Wnioskowaliśmy o podjęcie stosownych działań, lecz właściciele gruntów do chwili obecnej nie wywiązali się z należących do nich obowiązków – tłumaczy wójt.

Nie lepiej jest w innych rejonach Żywiecczyzny. Jeden z naszych czytelników wskazuje, że spore ilości barszczu rosną wokół koryta Żylicy w Łodygowicach, a także przy drodze wojewódzkiej nr 945 w ciągu ulic Żywieckiej w Łodygowicach i Wesołej w Pietrzykowicach oraz na brzegu południowej części Jeziora Żywieckiego przy żwirowni, niedaleko torów kolejowych i na brzegach zbiornika wodnego dla wędkarzy.

– Roślina ta jest niebezpieczna, toksyczna, rozrasta się bardzo szybko, prowadzi do degradacji środowiska naturalnego i stanowi realne zagrożenie dla ludzi oraz zwierząt. Te rośliny, które widziałem, mają już nierzadko około 3-4 metrów wysokości i wciąż się rozprzestrzeniają – zaznacza czytelnik. – Posiadacz gruntu jest zobowiązany do zawiadomienia
wojewódzkiego inspektora lub wójta czy burmistrza o wystąpieniu lub podejrzeniu wystąpienia barszczu Sosnowskiego. Działania w zakresie zwalczania barszczu są obowiązkiem samorządów lokalnych. Warto podkreślić, że wojewoda zachodniopomorski, w rozstrzygnięciu nadzorczym sprzed kilku lat, stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta Szczecin, która miała przymusić mieszkańców do samodzielnego usuwania barszczu na ich nieruchomościach. W rozstrzygnięciu stwierdzono m.in., że podczas jej nieprawidłowego usuwania może dojść do zagrożenia zdrowia, a nawet życia ludzkiego. Nie powinno się obowiązku likwidowania tej rośliny powierzać mieszkańcom, którzy z różnych względów, czy to finansowych, czy też braku specjalistycznej wiedzy, mogą temu zadaniu nie sprostać.

Kierownik Referatu Rozwoju, Inwestycji i Promocji Urzędu Gminy Łodygowice Marcin Zyzak przyznaje, że na terenie tej gminy jest spory problem z barszczem.

– Skupiska występują wzdłuż potoków, przy drodze ekspresowej, a także wzdłuż niektórych dróg gminnych i na działkach prywatnych. Jako jedna z niewielu gmin, od trzech lat podejmujemy aktywną walkę z tą rośliną – także w tym roku. Opryskowi zostanie poddane ponad 40 hektarów terenu, na którym występuje ta roślina. Do tej pory wydaliśmy na akcję ponad 200 tys. zł. W przyszłym roku planujemy pozyskać środki finansowe z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej tak, aby podwoić kwotę wydatkowaną na walkę z barszczem – zapowiada kierownik Marcin Zyzak.

Również wójt gminy Lipowa Jan Góra przyznaje, że na obszarze jego gminy występuje barszcz.

– Trudno ocenić, czy skala problemu jest duża, bo to odczucie subiektywne. Na pewno problem istnieje i co roku powraca. Z naszej strony zachęcamy ludzi do koszenia nieużytków, zanim barszcz zakwitnie i będzie stwarzał niebezpieczeństwo. Jeżeli pojawi się możliwość pozyskania środków zewnętrznych na walkę z barszczem, będziemy o taką dotację aplikować – mówi wójt Jan Góra.

Natomiast wójt gminy Radziechowy-Wieprz Maciej Mika mówi, że według informacji samorządowców największe skupiska występują w Radziechowach, a pojedyncze działki znajdują się w Brzuśniku i Wieprzu.

– Niestety tereny porośnięte barszczem to niejednokrotnie działki nieuregulowane prawnie z powodu braku następców prawnych lub pasy przy potokach i linii kolejowej. W 2016 roku na wniosek Starostwa Powiatowego przygotowano zestawienie miejsc zagrożonych, które to wspólnie z całym powiatem miało przyczynić się do pozyskania środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na zwalczanie tej rośliny. Niestety ta inicjatywa nie doszła do skutku. Na dzień dzisiejszy rozważamy podjęcie działań mających na celu aktualizację wykazu występowania barszczu na terenie gminy oraz akcję informacyjną wśród właścicieli gruntów – zaznacza wójt Maciej Mika.

Skupiska barszczu występują również na terenie gminy Rajcza, co potwierdza Barbara Porwisz z referatu Rolnictwa, Budownictwa i Gospodarki Komunalnej w Urzędzie Gminy.

– Trudno ocenić skalę, bo mamy tylko wiedzę o barszczu na gruntach należących do gminy, Wód Polskich i spółki PKP PLK. Nie wiemy, gdzie występuje na terenach prywatnych. Największą ilość tej rośliny zaobserwowano wzdłuż cieków wodnych. Do 2020 roku przez trzy lata z własnych środków finansowych podejmowaliśmy działania zwalczające barszcz na gruntach gminnych, głównie wzdłuż dróg, w parku i na placach zabaw. Udało się wyeliminować około 90 procent tej inwazyjnej rośliny – podkreśla Barbara Porwisz.

Pojedyncze ogniska barszczu Sosnowskiego pojawiają się na terenie gminy Ujsoły, ale – jak zapewnia Edyta Mizia z Urzędu Gminy – są na bieżąco neutralizowane. Sylwia Bąk z Referatu Infrastruktury i Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy Łękawica podkreśla, że do dnia dzisiejszego w gminie tej nie odnotowano zgłoszeń o występowaniu barszczu. Krystyna Meres z Urzędu Gminy Świnna przekazała nam z kolei, że na obecną chwilę mieszkańcy nie zgłaszali problemu z barszczem. Z kolei samorządowcy z gmin Czernichów, Gilowice, Jeleśnia i Koszarawa twierdzą, że na terenie ich gmin zjawisko nie występuje. Na nasze pytania odpowiedzi nie udzielili niestety samorządowcy z gmin Żywiec, Milówka i Ślemień.