Z deszczu pod rynnę

Życie potrafi być nieznośne – jeszcze parę lat temu pan Stanisław z Bielska-Białej, aby w spokoju mieszkać we własnym domu musiał zatykać nos. Dzisiaj oddychać może już swobodnie, za to na porządku dziennym są zatyczki do uszu. Tak to jest, gdy się mieszka po sąsiedzku z Zakładem Gospodarki Odpadami.

– Nic tego nie zmieni, że skoro postawiono tuż przy moim domu cały ten zakład, to musi on istnieć, bo gdzieś śmieci trzeba przywozić i sortować – mówi pan Stanisław. – I ja to rozumiem, chociaż dużo zdrowia straciłem i nerwów, żeby w końcu przestało u mnie śmierdzieć. Za to teraz puchną nam uszy…

Był smród

Pech? Złośliwość losu? Wszystko jedno. Fakty są jakie są. W przypadku pana Stanisława i jego rodziny, ale też kilku najbliższych sąsiadów było tak, że do roku 2012 żyło im się w Lipniku bez większych problemów. Poza tymi, które dotykają każdego, a wiążą się najczęściej ze zdrowiem, bądź zawirowaniami natury finansowej. W 2010 roku bielszczanin skończył budowę nowego domu. Wcześniej mieszkał nieco dalej. Kiedy tylko rodzina się wprowadziła, parę tygodniu później ruszyła budowa nowoczesnej sortowni, czyli obecnego Zakładu Gospodarki Odpadami. Wtedy ludzie w Lipniku, a na pewno pan Stanisław, cieszyli się z tego, bo już na długo przed rozpoczęciem inwestycji tzw. oficjalne czynniki wszem i wobec przekonywały, że sortowania będzie jedną z nowocześniejszych w kraju, do tego ekologiczna. Określenie niemal magiczne. Ale widać wystarczyło.
– Wierzyliśmy, że dzięki temu przestanie do nas zawiewać smrodem i dymem z samego wysypiska – tłumaczył nam pan Stanisław, kiedy pierwszy raz do niego zawitaliśmy.

Nie ma smrodu

Było to w roku 2012. W środku lata. Powodem wizyty był niesamowity smród wydobywający się z terenu zakładu, który życie pana Stanisława, jego rodziny i sąsiadów, zamienił w przysłowiowe piekło. Jego dom oblepiony był łapkami na muchy, które mimo to atakowały bez chwili przerwy nie pozwalając normalnie rozmawiać. Pod płotem wyznaczającym granicę terenu ZGO natykaliśmy się na martwe szczury. Wszystko to, rzecz jasna, w otoczce przenikliwego smrodu, którego długo jeszcze nie dało się pozbyć.
– Tak wtedy było – mówi dzisiaj pan Stanisław. – Ale teraz to już przeszłość. Nawet much nie widzimy tu już od dwóch lat. Nie wiem, co oni tam w tym zakładzie porobili, ale smród, generalnie zniknął. Od czasu do czasu się pojawia, ale to już nie ta intensywność. Da się żyć.
Jako znawca tematu pan Stanisław przekonuje, że w przypadku smrodu wszystkim rządzi wiatr.

– Zależy z którego kierunku wieje – tłumaczy. – Zresztą ten cały smród nie powstawał na sortowni, tylko na kompostowni. Ale oni tam dużo zrobili, żeby temu zaradzić. Oczywiście po naszych wojnach z nimi.

Jest hałas

Smród więc nie męczy już tak bardzo tego fragmentu Lipnika, chociaż do końca nie zniknął. Sen z powiek pana Stanisława spędza za to hałas. Znowu z terenu ZGO, ale nie mający z działalnością zakładu, jak się okazuje, bezpośrednio nic wspólnego.
– Jest to tak uciążliwe, że zrezygnowaliśmy z mieszkania na piętrze, bo niżej jest mimo wszystko ciszej – wyjaśnia pan Stanisław.
Hałas atakuje uszy domowników od blisko pięciu już lat. Na początku nie było to tak uciążliwe, jak mówi bielszczanin. Ale sytuacja pogarszała się z roku na rok.
– Źródło jest w firmie, która na terenie ZGO ma instalację do produkcji prądu uzyskiwanego z biogazu – uważa pan Stanisław.

Potwierdza nam to Piotr Prochot dyrekcji ZGO.

– To zewnętrzna firma, która działa na nasze zlecenie – tłumaczy. – I faktem jest, że zdarzały się przekroczenia, gdy na przykład uszkodzony był system tłumienia hałasu, ale pilnujemy tego i awarie tego typu są na bieżąco likwidowane.

Jak przekonuje przedstawiciel ZGO natężenie hałasu emitowanego przez producenta energii z biogazu nie przekracza norm.

– Jest na ich granicy – mówi Prochot. – Rozumiem, że może to przeszkadzać zwłaszcza nocą, ale ten system musi po prostu działać.

– A ja muszę mieć możliwość wysypiania się, dlatego będę walczył o swoje – zapowiada pan Stanisław.

Czy postawi na swoim, tak jak w przypadku smrodu, czas pokaże.

Według informacji ZGO w 2021 roku firma otrzymała sto zgłoszeń od mieszkańców o uciążliwościach zapachowych. Ich źródłem, jak twierdzi ZGO, jest składowisko odpadów, którego nie da się zhermetyzować. Niemniej zakład wykonywał każdorazowo analizę przyczyn uciążliwego zapachu i starał się go niwelować poprzez na przykład redukcję ilości odpadów, wapnowanie ich powierzchni, czy też uruchomienie dodatkowego systemu dezodyracji, a także instalację drugiej tzw. pochodni, która zbiera resztki nie nadającego się do przetworzenia biogazu.

Z dużym prawdopodobieństwem należy założyć, że w ciągu najbliższych dwóch lat w Lipniku powstanie trzecia kwatera do składowania odpadów. Potwierdza to Piotr Prochot z ZGO tłumacząc, że obecna żywotność wysypiska kończy się, a plany budowy tzw. ekospalarni przeciągają się w czasie.
– Ale nawet, gdy spalarnia będzie już gotowa, potrzebne jest miejsce na składowanie odpadów, które nie będą mogły być utylizowane w instalacji termicznej – tłumaczy Prochot.